Thomas van Aquin

(wiederwiest vun Thomas vun Aquin)


Thomas van Aquin (* ümme 1. Januar 1225 in’n Slotte Roccasecca bi Aquino, Italien; † 7. März 1274 in Fossanova; ook Thomas Aquinas, „de Aquinat(e)“ oder bloot Thomas, italieensch Tommaso d’Aquino) was een italieenschen dominikaanschen Mönk, enen röömsch-kathoolschen Preester, Theologen un en wichtigen Philosophen. He höört den belangrieksten Kärkenlerers in de röömsch-kathoolsche Kärke un dregt darrüme ook Namen os Doctor Angelicus.[1] De röömsch-kathoolsche Kärke vereert Thomas van Aquin os enen Hilligen. Os enen Philosophen in den Hoogmiddelölder geld he ook för enen Scholastiker van groten Belang. Sien groot Wärk nèmet os Niethomismus un Niescholastik bet vandage groten Inflood.

Thomas van Aquin
Thomas van Aquin, maald van Carlo Crivelli up den Altar van San Domenico in Ascoli
Personen-Informatschoonen
Boortsdag ümme 1. Januar 1225
Boortsstell Schloss Roccasecca bi Aquino, Italien
Doodsdag 7. März 1274
Doodsstell Fossanova
Natschoonalität Italieensch
Kunnig för Kärkenlerer

Hilliger

Arbeid Theologe,

Preester,
Philosoph

Wärke ännern

Anders os andere grote Philosophen, ton Bispeel Albertus Magnus, de verscheden Ämter hadde, gav sik Thomas alleen de Wetenschop hen. He schape een groot Wärk, dat sik in sess Kategorien deelt:

  1. Schrivten för den Underricht
    • Sentenzenkommentaar
    • Quaestiones quodlibetales
    • Quaestiones disputatae
    • De spiritualibus Creaturis[2]
    • Quaestiones Disputatae de Veritate
    • De ente et essentia
  1. Kommentare to Aristoteles siene Schrivten:
    • to de Logik
    • to de Physik
    • to De caelo et mundo
    • to De generatione et corruptione
    • to Meteora
    • to De anima
    • to De sensu et sensato
    • to ooldgreeksch Ēthiká Nikomácheia
    • to de Politik[3]
    • to de Metaphysik
      • Andere Kommentare to:
    • Dionysius Areopagita, De divinis nominibus
    • Liber de causis (Expositio super librum de causis)
    • Boethius, De trinitate
    • Boethius, De hebdomadibus
  2. Lüttke Schrivten:
    • Quaestiones disputatae de malo
    • De perfectione spiritualis vitae
    • De regno ad regem Cypri
    • De unitate intellectus contra Averroistas
    • Compendium theologiae
  3. Systemaatsche Höövdwärke:
  4. Kommentare to de Bibel:
    • To Hiob
    • To Psalmen (Psalm 1–51)
    • To Jeremia
    • To Jeremias
    • To Jesaja
    • Katenenkommentare to den veer Evangelien(Catena aurea)
  5. Hymnen för Froonlieknam

De Summa contra gentiles un ook de Summa theologica sind de wichtigsten Schrivten van Thomas. In’n 19. Jaarhunderd bestimme de röömsch-kathoolsche Kärke dat Thomas sien Wärk os de Grundlage för christlike Philosophie.

Litteratuur ännern

  • Ludwig Schütz: Thomas-Lexikon. Sammlung, Übersetzung und Erklärung der in sämtlichen Werken des hl. Thomas von Aquin vorkommenden Kunstausdrücke und wissenschaftlichen Aussprüche. Paderborn: Schöningh 2. Uplage. 1895 (Nadruck Stuttgart: Frommann-Holzboog 1964 u. ö.) (x, 889 S.).
  • Corpus Thomisticum (Internet-Bökerie med ollen Texten van Thomas von Aquin)

Nettverwiese ännern

  Thomas van Aquin. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
  Op Wikiquote gifft dat Zitaten to, över oder vun „Thomas van Aquin“ (hoochdüütsch).

Nawiese ännern

  1. Oder ook Namen os t. B. doctor communis, doctor ecclesiae, angelus scholae, pater ecclesiae, lumen ecclesiae, alter Augustinus, oder af un an ook doctor universalis; verliek Friedrich Ueberweg: Grundriss der Geschichte der Philosophie von Thales bis auf die Gegenwart, Bd. 1, Berlin 1863, S. 97.
  2. engelsch van C. R. Goodwin, Australian Catholic University, 2002, acu.edu.au (Memento von’n 26. Juli 2008 in dat Internet Archive) (PDF; 1,0 MB)
  3. De Druckuutgaven, de vœr 1971 ruutkemen hebbet enen stark verdreid Text; darümme dööt et Nood ene kritsche Editschoon to bruken: Editio Leonina Bd. XLVIII, 1971 oder Opera omnia, heruutgeven van Roberto Busa, Bd. 4, 1980. Vgl. Bernhard Stengel: Der Kommentar des Thomas von Aquin zur "Politik" des Aristoteles, Marburg 2011, ISBN 978-3-8288-2757-8; S. 57–60.