Ünner’n Beerboom

Ünner’n Beerboom is ene Novell vun Theodor Fontane, de he in de Tiet vun 1883 bet April 1885 schreven hett. De hoochdüütsche Originaltitel is Unterm Birnbaum. Op Plattdüütsch hett Hans Peter Renz dat as Ünner’n Beerboom as Theaterstück översett, dat ünner Speelbaas Armin Tacke an’n 5. März 2005 bi de Plattdüütsche Böhn Willemshaven sien Premier harr.

De hoochdüütsche Utgaav keem 1885 toeerst in en poor Delen in Die Gartenlaube rut un is denn in’n November 1885 bi’n Verlag Müller-Grote in Berlin as Band 23 in de Grotesche Sammlung von Werken zeitgenössischer Schriftsteller as Book rutgeven worrn. 1973 hett Speelbaas Ralf Kirsten vun Unterm Birnbaum ok en Film maakt.

Wat dor in passeert

Dat Stück speelt in dat Dörp Tschechin in’n Oaderbrook, wo Abel un Ursel Hradscheck en lütte Schankstuuv un veel Schullen hebbt. Een Dag kummt Schulzki bi jem an, de för sien Firma Geld indrieven schall. De Hradschecks kaamt op de Idee, dat se Schulzki bi’e Siet bringen un dat Geld nehmen wüllt, dat he bi sik hett, dat se wat vun de Schullen loswarrt. Se haut em in’n Slaap dood. To glieke Tiet kriegt sik twee annere Gäst vun de Gaststuuv in’e Wull un de Scherenslieper Henke stickt den Timmermann Hodde mit en Metz dood. Annern Dag slüppt Ursel in Schulzki sien Klamotten un deit so, as wenn Schulzki afreist. Denn stüürt se Schulzki sien Kutsch in’n Beek. Buur Kunicke finnt de Kutsch un mellt dat ’n Dörpsschendarm Geelhaar. Schulzki is nich optofinnen un de Schendarm meent, dat Schulzki bi dit Mallöör doodbleven is.

Teihn Maand later besinnt sik Nachtwächter Mewissen, dat he in de Nacht Ursel Hradscheck bi de Steed vun dat Mallöör sehn hett un de Saak warrt so wedder opfrischt. Justizraat Vohwinkel kummt anreist un will sik den Fall ankieken. Doch Vohwinkel kann nich so recht wat rutkriegen, narms kann oder mag recht wat seggen. As he aver Ursel verhöört, dor brickt de Schuldgeföhlen in ehr dör. In ehrn Spegel süht se al jümmer den doden Schulzki mit ehr snacken. Wat se aver Vohwinkel vertellt, dat versteiht keeneen, so nah is se al bi’n Wahnsinn. Toletzt brickt se dood tohoop. Se wüllt al allens opgeven, as de Loopjung Ede in’n Keller en Knoop finnt, de Schulzki tohöörn dee. Nu warrt Vohwinkel un Geelhaar wedder misstroosch. Geelhaar schall sik in’n Keller ümkieken. De Liek vun Schulzki swemmt dor in’t Wienfatt. Doch Geelhaar finnt nich Schulzki, denn in’t Arftenfatt liggt ok noch de Liek vun’n Timmermann Hodde. Amenn nehmt se Abel Hradscheck för’n Moord an Hodde fast. Abel aver warrt ganz klöterig in’n Bregen, dat he to’n Sluss nich för sien egen Verbreken tahlen mutt, man för en annere Saak, de he nich daan hett.