Atlatl
Een Atlatl (van Nahuatl ahtlatl,[1]) is een Soort van Reedschopp, dat fröger in groot Delen van de Werld gebruukt würr as een Hevel för’t Warpen van Pilen of Speren. Mit de Atlatl würr de Arm verlängt un de Minschen künnen de Pilen of Speren över een grötter Streek un mit grötter Tempo goien. De Atlatl hett nett de Funktschoon, wat Slüngen hebbt för’t Goien van Steens.
De Atlatl is üm un bi so lang as een Ünnerarm. De Stöck, de wurpen warrt, sünd so lang as een Speer (so 1,2 bit 2,7 m) un so dünn as een Piel (so 9 bit Militmeter). Van desterwegen warrt för de Stöck de Naams Speer un Piel liekgliek gebruukt.
De Atlatl is een Stück van Holt mit een Gööl an de Bavenkant. De Gööl is bloots nah vörn apen, nah achtern is se slaten. Up dat Enn is tomehr jichtenseen Oort van Knubbel. Nau as in een Hand, warrt de Speer in de Gööl rinleggt. Bit Goien kümmt de Atlatl sowat lootrecht mit de Butt nah baven to stahn un de Speer is för een Momang direktermang nah vörn uutricht, ehr he denn loosflüggt. De Knupp up dat Enn van de Gööl sorgt för, dat de Speer nich nah baven ruuflutscht, man piel nah vörn ruutdreven warrt. De Speer kann denn mehr as 100 m wiet un över 100 km/h flegen[2].
Dat öllst Atlatl, dat funnen würr, würr in Frankriek funnen un is 27.000 Johrn oold. As Baag un Piel upkeemen, würr de Atlatl tomehrst rampleseert. In Europa weer dat in't Epipalaeolithikum Noch bit to uus Nutied warrt of würr de Atlatl gebruukt bi de Aborigines in Australien. Dor warrt de Atlatl Woomera nöömt. Eskimos smiet (of smeten) dor Harpuuns mit.
Borns
ännern- ↑ atlatl. Dictionary.com. Dictionary.com Unabridged (v 1.0.1), Based on the Random House Unabridged Dictionary, © Random House, Inc. 2006. http://dictionary.reference.com/browse/atlatl (accessed: October 12, 2006).
- ↑ The Economist, April 12, 2008.
Literatur
ännern- D. Garrod, Palaeolithic spear throwers. Proc. Prehist. Soc. 21, 1955, 21-35.
- U. Stodiek, Zur Technik der jungpaläolithischen Speerschleuder (Tübingen 1993).