Nuklid

(wiederwiest vun Atomkarn)

As en Atomkarn oder ok Nuklid (vun’t Latiensche nucleus „Karn“) warrt in de Karn- un Atomphysik de binnere Deel vun en Atom betekent. De Elektronenhüll speelt dorbi also keen Rull.

En Atomkarn sett sik ut de Nukleonen tohopen, dat sünd de Protonen un de Neutronen. En Nuklid hett jümmers en bestimmte Tall vun de beiden, dorüm snackt man ok von en Karnsort. Opschreven warrt de Nukleonen links blangen dat Atomteken vun’t cheemsch Element: Ünnen kummt de Atomtall, de de Protonen angifft, un baven de Massentall, de Protonen un Neutronen tosamen angifft. De Atomtall warrt normalerwies gor nich hinschreven, vunwegen dat se dör dat Atomteken al so faststeiht.

Eenige Nuklide warrt in sünnere Begrepen tohopenfaat. Atomkarns, de sik bi de Neutronen ünnerscheed, aver de lieke Atomtall hebbt, warrt ok Isotopen nöömt. De höört al to een un dat sülve Element. Wenn anners rüm Nuklide ünnerscheedlich veel Protonen hebbt, aver de Neutronentall liek is, denn snackt man vun Isotonen. Un denn gift dat noch Nukliden, de ünnerscheedlich veel vun beide Nukleonen hebben künnt, aver all de glieke Massentall hebbt. De warrt denn Isobaren nöömt, wat soveel as gliek swoor.

Enige Nuklide sünd över längere Tiet nich bestännig un fallt denn uteneen. Disse unbestännigen Nukliden sünd radioaktiv un warrt dorüm ok as Radionukliden betekent. In de Natur kommt ruchweg 270 bestännige un wietere 70 Radionukliden vör. Aver mehr as dat Veerfacke dorvun kummt noch as künstlich herstellte Elemente dorto, de denn meist ok nich bestännig sünd. En Översicht vun all de Nukliden, de dat gifft, warrt as Nuklidkoort betekent. De sütt meist ut wie dat Periodensystem in de Chemie man is noch veel grötter.