Dotar

Dotar (persisch: دوتار|d=dotār|b=de/dat Tweesaitige [Instrument} oder dutār) is en Langhalslute, de in de iraansch, afghaansch un tadschikisch Musik as ok in Turkmenistan un Usbekistan speelt wurrd. Verwandte van dit meest tweesaitig Zuppinstrument in Zentralasien heeten dombra.

Iraansch dotar

Bauform un Verbreeden

De dotar kummt vör allen in dat Rebeet van de historsch Region Chorasan vör. Berühmt sünd de dotar (dotār-hā) van de ostiraansch Stadt Torbat-e Dschām. As de Naam do-tār all seggt, hett se twee Saite, de in’n Quartafstand stimmt wurrn.

En dotar is etwa een Meter lang, de Korpus etwa 15–20 cm breet un 13–17 cm deep. Dat gifft aber regional groot Ünnerscheeden. De Hals is mit Bünden ut Darm, Nylon oder seltener Draht versehn, de tomeest chromatisch anordnet sünd. Up eenig dotar fehlen Tüschentööns, vör allen tüschen d′ un e′ un a′ un h′. Eenige iraansch dotar hemm dorgegen sogot so nömmt [[Veerteltoon|Veerteltööns]. De Bünde siünd deelwies to verschuven, so dat ok up dotar, de nich Tööns as Bünde hemm, Veerteltööns speelt wurrn können.

De dotar wurrd mit de Finger van de rechte Hand anslahn, nich mit en Plektron. De Fingertechnik is kann düchtig virtuos ween, as Slääg mit den Wiesfinger, Duum, en Afwärts- oder Upwärtsrullen van all Finger oder Kombinatschonen dorut.

Bekannt Dotar-Speler

• Hoseyn Yeganeh (1918–1992)
• Ghorban Soleimani (1920–2008)
• Hosein Samandari
• Hamid Khezri (* 1969)
• Nur Ali Elahi

Literatur

• John Baily: Recent changes in the dutār of Herat. In: Asian Music, Band 8, Nummer 1, 1976, S. 29–64.
• John Baily: Movement Patterns in Playing the Herati Dutar. In: John Blacking (Hrsg.): The Anthropology of the Body. Association of Social Anthropologists Monograph, 15, Academic Press, London 1977, S. 275–330
• Jean During: The dotâr family in Central Asia. Organological and musicological survey. In: Porte Akademik. Organoloji sayasi, Istanbul 2012, S. 93–102

Diskografie

• Asie Centrale / Central Asia. Les Maîtres du dotâr / The Masters of the Dotâr. Ouzbékistan – Tadjikistan – Iran (Khorâsân) – Turkménistan. Jean During (Aufnahmen und Text) Archives internationales de musique populaire, Genf. AIMP XXVI, 1993

Weblinks

Dotar. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Peyman Nasehpour: Persian Dotar.