Frieheidsstatue
De Frieiheidsstatue (engelsch Statue of Liberty, offitschell Liberty Enlightening the World, ook Lady Liberty; franzöösch La Liberté éclairant le monde) is een neoklassizistsche Standbild, dat Frédéric-Auguste Bartholdi schapen het un geschaffene neoklassizistische twischen New York City un Jersey City up Liberty Island steet. Den 28. Oktober 1886 het Präsident Grover Cleveland, dunntomalen noch Gouverneur för New York dat Standbild, dat een Geschenk van Frankriek and de Verenigten Staten was, inwied. Dat Standbild is sinds 1924 een Deel van den Statue of Liberty National Monument un sinds 1984 een Weltkultuurärve van de UNESCO.
| Frieheidsstatue | |
|---|---|
UNESCO-Weltarv 
| |
| |
| Blick up de Frieheidsstatue | |
| Verdragsstaat/-staten: | Verenigte Staten |
| Typ: | Kultur |
| Kriterien: | (i)(vi) |
| Flach: | 5,95 ha |
| Referenz-Nr.: | {{{REF-NR}}} |
| Historie | |
| Inschreven: | {{{Jahr}}} Upnaam in dat UNESCO-Kultuur- un -Natuurarv 1984|Sitten 8]]) |
Dat Standbild wiest Libertas, de röömsche Göddin för de Frieheid. Se steet up enen massiven Sockel un is buten uut Kopper, binnen uut enen Staalrüstwärk maakt. De rechte Hand van’n Standbild streckt ene gollen Blöös in den Heven. Luchts hölt dat Standbild ene Tabula ansata, ene röömsche Inschriftentafel, up de „4. Juli 1776“ schreven is, de Dag as de amerikaanschen Kolonien de Unafnängigkeid verklöörd hebbet. Dat Standbild geld för een Frieheidssymbool in een mang den berömmsten Symbolen för de Verenigten Staten. De Figuur is 46,05 Meters hoog un med den Sockel 92,99 Meters. Se tellt to högsten Standbiller wetlwied un was bet 1959 dat Högste up de Eerden.
De Bildhauer Bartholdi het sik van den franschen Juristen un Politiker Édouard René de Laboulaye anrögen laten, de 1865 verklöört hadde, dat jeedeen Denkmaal, dat de amerikaansche Unafhängigkeid eert, een gemeennsam Vörhebben för Frankriek un de Verenigten Staten sien mutt. Vanwegen de sware politsche Lage in Frankriek begünnen de Arbeden eerst in den 1870er Jaren. Laboulaye het 1875 vörslaan, de Franzosen betaalt dat Standbild, de Amerikaners den Sockel. Bartholdi het den Kopp un den Arm med de Blöös färdig maakt, noch eer dat heel dat Standbild plaant was. Düsse Dele weren al för alle Lüde to seen uutstellt. Dat Standbild to betalen was in de eerst swaar. Sunnerlik de Amerikaners hadden Probleme den Sockel to betalen, so dat de Arbeed an den Sockel 1885 meest to’n Enne kemen. Joseph Pulitzer reep daaruphen in sienen Dagbladd New York World up för dat Standbild Geld to spennen. In Frankriek hebbet se dat Standbild nu klaarmaket, för’t eerste eenmaal tohope sett, wedder uut een nomen, na New York faart, un up dat Liberty Isalnd, dat dunntomalen noch Bedloe’s Island hett, upricht.
Den Unnerhoold het bet 1901 dat United States Lighthouse Board betaalt, de Bundsbehörde för Füürtoorns. Denn övernam dat Kriegsminsiterium de Upgaven. Sied 1933 is de National Park Service för dat Standbild tostännig. 1938 worde dat Standbild verniegd un upfrischt un was dat eerste Maal för Besökers sloten. In den 1980er jaren was dat Standbild so stark versleten, dat nochmaal ene grote Upfrischaktschoon hoognödig was. 1984 bet 1986 worde een groten Deel van binnerste Stüttwark un ook de Blöös uuttuuscht.
Biller
ännern-
Standbild up Liberty Island -
Detailansicht van de Blöös -
Kopp för alle Lüüd in Frankriek uutstellt -
Stüttwakr binnen dat Stadnbild -
Detailansicht Fööt van de Figuur
Literatuur
ännern- Marvin Trachtenberg: The Statue of Liberty. Penguin Books Ltd., London 1976, ISBN 0-7139-0804-1.
- James B. Bell, Richard L. Adams: In Search of Liberty: The Story of the Statue of Liberty and Ellis Island. Doubleday & Co., Garden City, NY 1984, ISBN 0-385-19624-5.
- Jonathan Harris: A Statue for America: The First 100 Years of the Statue of Liberty. Four Winds Press, New York 1985, ISBN 0-02-742730-7.
- Richard Seth Hayden, Thierry W. Despont: Restoring the Statue of Liberty. McGraw-Hill, New York 1986, ISBN 0-07-027326-X.
- Yasmin Sabina Khan: Enlightening the World: The Creation of the Statue of Liberty. Cornell University Press, Ithaca, NY 2010, ISBN 978-0-8014-4851-5.
- Barry Moreno: The Statue of Liberty Encyclopedia. Simon & Schuster, New York 2000, ISBN 0-7385-3689-X.
- Cara A. Sutherland: The Statue of Liberty. Barnes & Noble Books, New York 2003, ISBN 0-7607-3890-4.
- Robert Belot, Daniel Bermond: Bartholdi. Éditions Perrin, Paris 2004, ISBN 2-262-01991-6.
