Grunge

Grunge (plattdüüsch: „Schiet“, „Dreck“) betekent en Musikstil, de siet ruchweg Anfang vun de 1990er Johren begäng is un sien Wörteln un Anfäng in de US-amerikaanschen Undergroundbewegen hett. Grunge weer deelweis ok as „Seattle-Sound“ betekent un grippt düchtig op Elementen vun’n traditschonellen Rock, Punk, Metal un Hard Rock torüch.

Tyypsche Kläng

De „Grunge-Sound“ sett sik vör allen ut Elementen vun de Rockmusik ut de 1970er Johren un Punkrock tohopen. Dorto kummt en beten Inwirken vun’n Heavy Metal, de aver’n ünnerordente Rull speelt. Eenige Gruppen bewegt sik ’n beten mehr in Richt Metal (Soundgarden, Alice In Chains), wiel annere sik mehr to’n Punkrock-Influss wennt hebbt (Nirvana, Mudhoney, 7 Year Bitch). Liekers is bi all Grunge-Gruppen ut Seattle de tyypsche „Seattle-Sound“ optofinnen.

Historie

As Ümschrieven för en Musiktyyp keem de Begreep „Grunge“ dat eerste mol in de 1960er un 1970er Johren op, üm den Stil vun eenige Gruppen to beschrieven. Grunge weer dormols aver weniger as’n Ünnerstil sehn, man mehr as’n passen un markig Woort för en Klang, de sik ruug un dreckig anhören de. Neil Young (& Crazy Horse), The Stooges un The Velvet Underground sünd in de Tiet to’n Bispeel sünners opfallen in’n Vergliek mit annere Gruppen, vun wegen dat se teemlich geern experimenteert hebbt, wat Feedback-Effekten angüng. Dormit sünd akustische Trüchkoppeln sünners bi de E-Gitarr meent. Bito hett jemehr Gitarrenspeel faken weniger glatt un püük anlaten as bi de musikaalschen Referenzen vu disse Johrteihnten. De Klang schüll veel mehr rauh un nich slepen wirken, wat dör dat Insetten vun Tarreffekten in’n Vördergrund stellt worrn is. De Opnahmen weern normalerwies ok blots wenig oder gor nich in’t Studio opbereit, so dat de Musik allgemeen „unkonventschonell“ un „unafhangig“ wirken de. Disse Stil hett den Klang vun de Musikszeen in Seattle präägt, de to’t Enn vun de 1980er un Anfang vun de 1990er Johren opkamen is. Eerst in disse Tiet un dör de stiegende Popularität vun Musikgruppen as Nirvana, Pearl Jam, Alice in Chains oder Soundgarden is „Grunge“ ok as Begreep för en Musikricht un Ünnerstil vun de Rockmusik bruukt worrn.

To de eersten Gruppen, de op dit Rebbet experiemnteert hebbt, höören Wipers un Mission of Burma den jemehr Stil in de laten 1970er un fröhen 80er Johren de vörrangigen Punk-Hörers to rockig oder – in’n Fall vun Mission of Burma – to kumplex weer. Later keem Hüsker Dü, de jemehrn Oorsprung in de Punkszeen harrn. Se vermischen de Energie vun’n Punk-Rock mit dat kumplexere Songwriting vun’n Rock un hebbt dormit Mitt vun de 1980er Johren en grötter’t Publikum ansnackt. Een Schritt wieter güng Dinosaur Jr., de mit jemehr Neeg to’n klassischen Rock in’n Stil vun Neil Young un en bannig överstüerten Gitarrenklang mit Wah-Wah-Effekten in’n Stil vun’n Garaaschenrock vun de 1960er Johren opfallen sünd. Influss geven ok Sonic Youth, Big Black, Butthole Surfers un annere Vertreders vun’n Noise-Rock. Den Utslag hebbt de Publikatschonen vun hele Plattenlabels geven as to’n Bispeel Homestead Records, SST Records oder Amphetamine Reptile. Prägt worrn is de Szeen dör College-Rundfunksenners, de disse Independent-Musik faken speelt hebbt. Dorto keem ok de provinzielle Oort vun de Gegend üm Seattle – en Rebeet woneem blots unbekannte Musiker en Mööglichkeit för’n Optritt söken deen.

Mitt vun de 1980er Johren hett sik en Karn in de Szeen vun Seattle billt, wo blangen Green River, Soundgarden un The U-Men ok The Melvins tohören deen. De Begreep „Grunge“ as Beteken för den Stil is ok to disse Tiet tostannen kamen.

1988 is in Seattle de Sub Pop Singles Club grünnt worrn. Dat is en Plattenlabel, op dat de eersten Opnahmen vun öörtliche Gruppen as Tad, Mudhoney, Nirvana und Soundgarden rutkamen sünd. En groten Deel vun de Opnahmen is vun Jack Endino produzeert worrn, und dorbi hett sik en Klang rutkristalliseert, de för egent hollen worrn is, üm em as „Seattle-Sound“ op’n Markt uttoweerten. Een Johr later is en Musikjournalist vun’t britische Magazin Melody Maker op disse Produkschonen stött, de in’n März 1989 den groten Artikel „Seattle, Rock City“ spublizeert hett. in Seattle hett disse Bericht för groot Weeswark sorgt, wiel de Rest vun d Welt eerst nich so groot Intresse wiesen de. Man, dat hett sik op’n Slag ännert, as im September 1991 dat tweete Nirvana-Album, Nevermind, rutkamen de. Utlöser vun den Grunge-Hype weer dat Leed Smells Like Teen Spirit, de op dat Album to finnen weer. Dör dat fakene Insetten vun dat Musik-Video dorto op den Musik-Senner MTV is dat Leed gau en Hit worrn. De Musikindustrie un de Medien füngen nu an, en groot Intresse to entwifkeln för jeedeen in Seattle, de Gitaar spelen künn. De Tietschrift Spin hett dat in de Dezember-Utgaav 1992 mit de Wöör beschreven: „Seattle is to Tiet för de Rockwelt, wat Bethlehem för dat Christendom is.“ Gruppen ahn Plattenverdrag sünd op mol ünner Verdrag nahmen worrn, annere Gruppen, de al bi’n Independent-Label ünner Verdrag stünnen weern mit Verdriefsverdräg an de groten Plattenfirmen wieterreckt. So lööp dat Kommerzieliseeren vun disse Szeen bannig gau af. Opfallige Kledaaschen as dat Flanellhemd weern as ne’e Mood verköfft. Dorbi weern Flanellhemmen in’n Alldag vun dat Ümfeld vun Seattle al Johrteihnten lang en geern dragen Kledaasch bi junge un olle Lüüd, un so en eenfacke Saak ut’n Alldag to’n Dresscode vun de neven Grunge-Szeen.

Nich blots dör den Dood vun den Singer vun Nirvana, Kurt Cobain, in’n April 1994 güng de Grunge denn gau wedder op’t Enn to. Oorsaken weern ok de jümmer grötteren persönlichen oder musikaalschen Ünnescheden binnen eenige vun de Gruppen, de dör den Druck vun buten döe de Presse un de Medien noch tosätzlich anheizt weern. De Musikindustrie hett den Begreeep „Grunge“ gegen den ne’en Begreep Alternative uttuuscht. Dörmit is de Szeen apen maakt worrn för ne’e Gruppen un ok för stilistische Varianten.

Kritik

De Medienrummel üm den Grunge weer bi de Kritikers en geern nahmen Teel to’n Angriepen. De Entwickeln wies, woans de Musikindustrie mit en handvull Gruppen un jemehr Optreden in Hensicht op dat Utsehn un Verhollen, en Hype produzeert hett, vun den se vundaag noch leevt. Man, blangen den wünschten Effekt, neemlich in den Middelpunkt vun’t apentliche Wohrnehmen to kamen, geev dat ok slechte Aspekten. So keem dat, dat sik na’n Doof vun Cobain vele Grunge-Gruppen oplööst hebbt (Tad, Screaming Trees u. a.) oder ut’n Blick vun de brede Masse verswunnen sünd.

Bedüdene Gruppen

Bekannte Platten-Labels

Filmwarken

Filmen, de wat mit de Grunge-Musik ut Seattle direkt to doon hebbt oder bargt, sünd ü.a.:

Weblenken

De Historie vun’n Grunge ut hüütige Sicht