Hamborger Platt

Hamborger Platt heet allens, wat in Hamborg snackt ward un plattdüütsch is. Man egentlich sünd dat heel verschedene Saken, wat de Lüüd dor mit menen doot; dat gifft näämlich nich blots een Oort Plattdüütsch in Hamborg.

In en heel Deel Böker kannst du lesen, dat dat in Hamborg twee Soorten Platt geven deit: Geest-Platt un Marsch-Platt.

• Geest-Platt, dor meent se denn allens mit, wat op de Geest snackt ward, also nicht direktemang an de Elv, man in de Gegenden, de wieder in’n Noorden liggen doot. Dütt Geest-Platt höört sik denn üm un bi so an as dat, was se ok in Holsteen snacken doot. Mit dat Wichtigste sünd de Vokalen un de Bookstaav v: Op Geest-Platt heet dat geven mit [v] in de Mitt (also so as ok in dat Woort wo) un maken richtig mit [a:], so as de Lüüd dat in Noorddüütschland anners ok seggen doot (nich so wiet vörn in’n Mund as op Hoochdüütsch, man wieder achtern, un de Lippen sünd ’n beten runner). Un denn heet dat höörn un Köök, richtig mit [ø:], üm un bi so as op Hoochdüütsch ok.
• Masch-Platt snackt de Lüüd, de neger an de Elv ran wahnt, un dor höört ok de Gegenden mit to, de in'n Süden vun de Elv liggen doot. Finkwarder Platt kennt veel Lüüd (wiel dat ’n poor Lüüd ut Finkwarder Böker op platt schreven hebbt). Man dat gifft ok dat Platt ut Veerlannen, ut’t Oolland, ut Horborg un noch veel mehr. Op Masch-Platt heet dat nich geven, man geben (mit [b]), un dor seggt de Lüüd ok nich maken, man moken mit [o:]. För dat ö in’t Geest-Platt seggt se hier fakens eu, also [oi], man blots in bestimmte Wöör; bi annere Wöör gifft dat liekers noch ’n ö. Dat heet to’n Bispeel heuern, avers Köök. Un dat heet nich töven, man teuben, un nich baven, man boben. So’n Oort Platt hebbt se fröher ok in’n Haven un op St. Pauli snackt; dorüm seggt en dor ok Havenplatt to.

Egentlich snackt de mehrsten Lüüd in Hamborg vundaag Hoochdüütsch, besünners de Lüüd, de richtig in de Stadt wahnen doot. Man op’t Land, wat to Hamborg höört, dor snackt se ok noch Platt, also in de Veer- un Maschlannen oder ok in’t Oolland. Un dat sünd Dialekten ut’t Masch-Platt. So kümmt dat, dat de Lüüd mit Hamborger Platt vundaag tomehrst Masch-Platt menen doot. Ok wenn du Lüüd in de Mööt kümmst, de fröher in’n Haven arbeidt hebbt oder op St. Pauli opwussen sünd, de snackt denn ok Marsch-Platt. Wenn se Platt snackt: Dat kann ok angahn, dat se nich richtig Plattdüütsch snackt, man Missingsch. Dat is wedder wat anners, näämlich ’n Spraak twüschen Plattdüütsch un Hoochdüütsch; Missingsch kümmt dor bi rut, wenn een Hoochdüütsch snacken will un egentlich blots Plattdüütsch kann.

Hamborger Platt (Geest- un Marsch-Platt) höört to Noordnedderdüütsch mit to, un dat is wedder ’n Deel vun't Westnedderdüütsch. In Veerlannen kannst du aber an’n poor Saken höörn, dat dat al ’n beten dichter bi Mekelnborg bi is.