Jörg Haider
Jörg Haider (* 26. Januar 1950 in Bad Goisern; † 11. Oktober 2008 in Lambichl) weer en öösterrieksch Politiker. Vun 1986 bet 2000 weer he Vörsitter vun de Freeheitliche Partei vun Öösterriek (FPÖ). In’n April 2005 hett he sik mit annere vun de FPÖ afspalten un de ne’e Partei Bündnis Tokumft Öösterriek grünnt. Vun 1989 bet 1991 un vun 1999 bet to sien Dood weer he Landshööftmann vun Kärnten.
Haider is 1950 in Bad Goisern as Söhn vun’n Schoster Robert Haider un vun ene Moder, borene Rupp, de ut ene Dokterfamilie keem. Haider weer vun 956 bet 1960 op de Volksschool in Bad Goisern un bet 1968 op dat Gymnasium in Bad Ischl. Na sien Matura (öösterrieksch Abitur) weer he Eenjohr-Freewilligen bi dat Bundsheer vun Öösterriek. Haider hett denn Rechts- un Staatswetenschoppen an de Universität Wien studeert un dor 1973 sien Dokter in de Rechten maakt. Vun 1973 bet 1976 hett he denn as Universitätsassistent an’t Institut för Staats- un Verwaltungsrecht vun de Universität Wien arbeidt.
Haider weer in de FPÖ gahn un weer dor vun 1971 bet 1975 Vörsitter vun’n Ring vun de Freeheitliche Jugend, wat de Junglüüd-Verband vun de FPÖ is. 1979 is Haider Afornter in’n Nationalrat vun Öösterriek worrn. An’n 13. September 1986 hett he bi en Parteidag in Innsbruck Norbert Steger as Vörsitter vun de FPÖ aflööst. Bundskanzler Franz Vranitzky hett dorvun denn de Koalition mit de FPÖ oplööst. Bi de Nationalratswahl in Öösterriek 1986 hett de FPÖ den, vör allen dör de Figur Haider, en Sprung vun 5 % op 9,7 % maakt. 1989 is he ünnerstütt vun de ÖVP denn Landeshauptmann vun Kärnten worrn. Aver al 1991 muss he dor wedder vun af, nadem ÖVP un SPÖ en Misstroonsandrag stellt hebbt. Dat weer, nadem he an’n 13. Juni 1991 in’n Kärntner Landdag to dat Thema Arbeidslosigkeit seggt harr: „Na, dat hett’t in’t Drüdde Riek nich geven, in’t Drüdde Riek hebbt se ornliche Beschäftigungspolitik maakt, wat nich mal Joon Regeren in Wien tostannbringt. Dat mutt’n ok mal seggen.“[1]
An’n 15. März 1999 hett de FPÖ mit Haider as Spitzenkandidat mit 42,09 % de Wahl to’n Kärntner Landdag wunnen. An’n 8. April 1999 is he denn also to’n tweten Maal Landeshauptmann vun Kärnten worrn. Bi de Nationalratswahl 1999 is siene Partei denn achter de SPÖ de tweetstarkste Partei worrn. FPÖ un ÖVP sünd tohoopgahn un hebbt de Bundsregeren Schüssel I billt. Dat hett international groot Schandaal geven, denn Haider is veel as Rechtsextremen ansehn worrn. Korte Tied later, in’n Februar 2000, is he denn as Vörsitter vun de FPÖ trüchtreden. He wull aver nich, dat dat as Reakschoon op de Protesten ansehn warrt.
Nadem de FPÖ de Gemeenraatswahlen in Nedderöösterriek an’n 6. März 2005 (dal op 3,3 %) verloren harr, hett Haider vörslaan, de FPÖ nee to grünnen un ehr so vun Grund op optorümen un flotter to maken. Dat wull en groten Deel vun’n Rest vun de FPÖ aver nich mitmaken. Haider hett denn an’n 4. April seggt, dat he en ne’e PArtei grünnen wull, dat Bündnis Tokumft Öösterriek. Vun disse Partei wull he ok Vörsitter warrn. As dat rut weer, hebbt se em an’n 7. April ut de FPÖ rutsmeten. En groten Deel vun de FPÖ-Afornten is mit Haider to dat BZÖ röverwesselt. Nadem se bi en poor Wahlen in de Bundslänner aver nix beschickt harrn, hett Haider den Vörsitt bi dat BZÖ an Hubert Gorbach afgeven un weer blot noch Vörsitter in Kärnten. Na Stried över de Sozialpolitik is de Kolation vun SPÖ un FPÖ in Kärnten 2006 uteneengahn.
An’n 12. August 2008 hett Haider bekanntgeven, dat he bi de Nationalratswahl 2008 Spitzenkandidat vun dat BZÖ wesen wull. Wenn he en Mandat winnen schull, wull he dat aver nich annehmen un Landeshauptmann vun Kärnten blieven. Enn August is he denn op’n Parteidag in Graz wedder as Vörsitter vun dat BZÖ wählt worrn. Bi de Wahl in’n September hett dat BZÖ denn 10,7 % kregen, wat 6,6 % Towass weren. Dat se so good afsneden hebbt, is vör allen Haider toschreven worrn.
In de Nacht to’n 11. Oktober 2008 is Haider in Lambichl bi en Verkehrsunfall op de Loiblpassstraat doodbleven. Na en Party wull he na sien Huus in’t Bärental föhren. Bi’t Överhalen is he mit sien Deenstwagen bi Klock een vun de Straat afkamen, hett sik en poor Maal överslagen un is gegen en Betonpieler knallt. Ünnersöken vun de Gerichtsmedizin hebbt wiest, dat Haider to de Tiet vun’n Unfall 1,8 Promill Alkohol in’t Blood harr.[2]
Haider weer verheiraadt un harr twee grote Döchter.
Politik
ännernHaider hett sik veel gegen Utlänners un dat Överfrömmen utspraken. In’n Oortschillerstried in Kärnten hett he sik jümmer gegen dat Opstellen vun Oortsschiller utspraken, op de ok de Naams vun de Öörd in de Minnerheitenspraken opstaht. In’n Juli 2008 hett Haider sogor versöcht, Asylbewerbers ut Kärnten in dat Flüchtlingslager Traiskirchen aftoschuven.
Footnoten
ännern- ↑ Na, das hat’s im Dritten Reich nicht gegeben, weil im Dritten Reich haben sie ordentliche Beschäftigungspolitik gemacht, was nicht einmal Ihre Regierung in Wien zusammenbringt. Das muss man auch einmal sagen., ziteert na Czernin 2000, S. 31
- ↑ Websteed vun de Tagesschau afropen an’n 15. Oktober 2008