Juan Gris
Juan Gris (* 23. März 1887 in Madrid; † 11. Mai 1927 in Boulogne-sur-Seine, Frankriek; eegentlich José Victoriano Carmelo Carlos González-Pérez) weer en spaansch Maler.
Neben Pablo Picasso un Georges Braque is he de Hööftvertreeder vun den synthetischen Kubismus. Gris hett vörnehmlich Stillleven malt, in de he Bildelemente as Collage neben- un övernannersetten dee. Gris hett de nee Gestaltungsprinzipien vun den Kubismus in en ratschonal System inföögt un weer tiet vun sien Schaffen bemöht, sien künstlerisch Vörgahn ok theoretisch to vermitteln.[1]
Leven un Wark
ännern
Juan Gris, Söhn vun en wohlhebbend Koopmann, wurr an‘ 23. März 1887 as José Victoriano González Pérez in Madrid boren. He weer dat darteihnte vun veerteihn Kinner. All in sien eerst Levensjohren hett hüm de Unkel in de Technik vun dat Malen ünnerricht. 1902 hett he sien Studium an de Kunsthoochschool Escuela de Artes y Manufacturas in Madrid anfungen. 1904 hett he dat Studium afslooten un fung en Künstlerutbillen bi sien eng Früend José Moreno Carbonero an, de later Lehrer vun Salvador Dalí wurr. All to disse Tiet hett he eenige Biller malt, de sück an den Jugendstil orienteeren deen. Sien Levensünnerhollen hett he sück mit Bookillustratschonen to Gedichten vun José Santos Chocano verdeent. Sien Warken hett he mit den Künstlernaam „Juan Gris“ beschrifft.
1906 hett Gris in dat Öller vun 19 Johren Spanien verlaaten un truck nah Paris. Dor hull he sück mit Karikaturen för satirische Tietschriften över Water, twee Johr later truck he in dat Bateau-Lavoir. De Ateliers vun den Bateau-Lavoir weern to disse Tiet en Sammelpunkt för völ junge Maler un Literaten. Gris is dor up Pablo Picasso drapen; vun de sien Studien anreegt, hett he sück weer de Maleree towennd.
Gris konzentreer sück vun nu an up den analytischen Kubismus. 1911 entstunnen sien eerst Warken, so ünner annern Hüüs in Paris, de eerste kubistische Tüüg upwiesen. Sien eerst Utstellung mit 15 Warken harr he bi Clovis Sagot.[2] Noch in dat sülvig Johr hett Gris Früendschap mit den düütschen Kunsthändler Daniel-Henry Kahnweiler slooten, de Gris ünner Verdrag nehm un hüm so Utstellungsflachen för sien Kunstwarken in Museen un Utstellungen garanteeren dee. 1912 hett Gris en Porträt vun Pablo Picasso malt.
1913 fung Gris sien Periood vun den synthetischen Kubismus an. Ut de Utnannersetten mit dat Wark vun Picasso un Braque entstunnen sien eerst synthetisch Warken. Elemente as Zeitungspapeer, Tapeten un Scherben hett he in sien Warken inföögt. Nah dat Vörbild vun Braque un Picasso hett he sien eersten Papiers collés maakt, en Fröhform vun dat Collage-Verfohren. 1914 is Gris bi en Upenholt in Südfrankriek eerstmals up den Maler, Bildhauer un Grafiker Henri Matisse drapen, de sien Maltechnik düchtig beinfloot un verfienert hett. Siet disse Tiet funn Gris to en eegen Bildspraak, in de sien Utdruckswies gefestigt schient. Amedeo Modigliani hett 1915 en Porträt vun Gris malt.
Rückblickend up sien Anfänge hett de Theoretiker Gris in sien 1925 herutbrochten Upsatz Chez les cubistes in dat Bulletin de la Vie Artistique seggt:[1] Zitat: Der Kubismus? […] Heute bin ich mir klar darüber, dass der Kubismus an seinem Anfang nichts war als eine neue Art, die Welt wiederzugeben […] Ich meine, dass der Kubismus zu Beginn eine Analyse war, die nicht mehr mit Malerei zu tun hatte als die Beschreibung physikalischer Phänomene mit Physik. Aber jetzt, da allen Elementen der sogenannten kubistischen Ästhetik durch die malerische Technik ein Maß gegeben ist ,[…] kann man ihm diesen Vorwurf nicht mehr machen. Wenn das, was man Kubismus nannte, nur ein bestimmter Aspekt war, so ist der Kubismus verschwunden, wenn er eine Ästhetik ist, so hat er sich mit der Malerei vereinigt.
1916 fung Gris sien architektoonsche Phase an, in de he bi sien Biller mehr Wert up de Formen as up de Farven legg. Dör de in dat Johr dorup folgen Bekanntschap mit den franzööschen Bildhauer Jacques Lipchitz fung Gris neben sien Maleree ok mit dat Formen vun Skulpturen an. Af den 1920er Johren wurr de Stil vun Gris poetischer. He broch Stillleven un Landschapen in een Bildebene tosammen. För de Umreetgestaltung hett he nu faken en Wellenform bruukt, de bispeelswies in sien Pierrot- un Harlekindorstellungen sichtbar wurrn. Gris hett nu ok faken för dat Theater arbeit un hett ünner annern Kostüme un Dekoratschonen för Djagilew sien Ballets Russes as ok för Charles Gounod sien Oper La Colombe schafft. He weer ok wiederhen en immer noch fraagt Bookillustrator.
1925 wurr Juan Gris swoor krank, sien Tostand gung gau bargdaal. An‘ 11. Mai 1927 is he veertigjohrig in Paris an en Harnvergiftung storven. Eenige vun sien Warken wurrn postum up de documenta 1 (1955), de documenta II (1959) un de documenta III in dat Johr 1964 in Kassel wiest. Juan Gris wurr in de Pariser Freemüererloge Voltaire in den Bund vun de Freemüerer upnommen.
Warken (Utwahl)
ännern
- Hüüs in Paris (Solomon R. Guggenheim Museum, New York), 1911
- Stillleven mit Karaffe (Privatbesitz Dr. Speiser, Basel), 1912
- Stillleven mit en Gitarr (Metropolitan Museum of Art, New York), 1913
- De Rooker (Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid), 1913
- De Teetassen (K20-Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldörp), 1914
- Dat Fröhstück (Musée national d'art moderne, Centre Pompidou, Paris), 1915
Literatur
ännern- Juan Gris – Leben und Werk, Daniel-Henry Kahnweiler. Hatje, Stuttgart 1968.
- Assouline, Pierre: Der Mann, der Picasso verkaufte – Daniel-Henry Kahnweiler und seine Künstler. Gustav Lübbe Verlag, Bergisch Gladbach 1990, ISBN 3-7857-0579-4.
- Die 100 des Jahrhunderts – Maler. Hrsg. von Jordan/Lenz. Rowohlt, Reinbek 1995, ISBN 3-499-16456-6.
