Klingoonsche Spraak
De Klingoonsche Spraak (tlhIngan Hol in Klingoonsch, [tɬʰɪŋan xol]) hett Marc Okrand för de amerikaansche Filmgesellschaft Paramount erfunnen.
De Klingoonen, en Volk von Kriegerslüüd ut en anneret Sünnsystem, die aver ähnelk as Minschen utseht, snacken in de ünnerschiedliche Science-Fiction-Film-Serien, so as Star Trek, Klingoonsch.
Tokiekers un Fans hebben de Spraak opgrepen un lehrt, un so gifft et hüüt en grote Gemeende Klingoonsch-Snackers in USA un verdeelt över de Welt.
De IANA-Spraakcode för Klingoonsch is i-klingon, de ISO 639-2-Code is tlh.
De Spraak
ännernEt gifft en offischelle klingoonsche Grammatik un en Wöörbook.
Et gifft tominnsten de Dramen Hamlet, Prince of Denmark, Much ado about nothing un dat Gilgamesch-Epos översett op Klingoosch te kopen.
De Internett-Söökmaschien Google hett en klingoonsche Site.
Snackwies un Klang
ännernKlingoonsch klingt hart un guttural. Ok wenn een nich versteiht, wat seggt warrt, Klingonen hebben veel Woot un Strietwellen in jemehr Spraak, un so was dat ok dacht vun’n Erfinner, as se jo en utmaakt Kriegervolk sünd.
Över de Spraakmelodie von’t Klingoonsche warrt seggt: „Dat is as’n Wogen, de quer över'n hartn Acker rumpelt.“ En Satz klingt binoh jümmers, as wat et in Ingelsch oder Europääsch en Drohen oder en böse Konfrontaschoon was. Klingonen seggen nich Moin; wenn wat seggt warrt, denn nuqneH as en Gröten, dat heet so wat as: "Wat wist du?!" un et klingt as „Swienegel! Loot mi in Ro!“ wenn’t fründlich meent is, aver ok as: „Wat en groot Glöck för di, wenn ik di nich glieks neddersla!“
En Groot ünner Frünn, un ok sonst oft bruukt, is dat Woort:Qapla’ wat so wat as Erfolg! meent.
Phonemen
ännern(Kiek ok [1])
Konsonantenännern | |||
| Schrieven | SAMPA | IPA | Bemerken |
|---|---|---|---|
| <b> | /b/ | [b] | |
| <ch> | /t_S/ | [ʧ] | |
| <D> | /d`/ | [ɖ] | Dit Phonem kann ok as en retroflex nasal Toon noteert warrn, SAMPA /n`/ un IPA [ɳ] |
| <gh> | /G/ | [ɣ] | |
| <H> | /x/ | [x] | |
| <j> | /d_Z/ | [ʤ] | |
| <l> | /l/ | [l] | |
| <m> | /m/ | [m] | |
| <n> | /n/ | [n] | |
| <ng> | /N/ | [ŋ] | |
| <p> | /p_h/ | [pʰ] | ok in de Midd un en de Endpositschoon in’t Woort |
| <q> | /q_h/ | [qʰ] | |
| <Q> | /q_X/ | [q͡χ] | Roor Phonem, gifft dat avers in de Spraken vun de Buschlüüd |
| <r> | /r/ | [r] | dat R is hart un rollt. |
| <S> | /s`/ | [ʂ] | |
| <t> | /t_h/ | [tʰ] | |
| <tlh> | /t_K/ | [t͡ɬ] | |
| <v> | /v/ | [v] | |
| <w> | /w/ | [w] | |
| <y> | /j/ | [j] | |
| <'> | /?/ | [ʔ] | |
Vokalenännern | |||
| Schriven | SAMPA | IPA | Bemerken |
| <a> | /A/ | [ɑ] | |
| <e> | /E/ | [ɛ] | |
| <I> | /I/ | [ɪ] | |
| <o> | /o/ | [o] | |
| <u> | /u/ | [u] | |
Klingoonsche Sülven sünd strikt billt: An Anfang en Konsonant (oder ok en glottal Stop) un dorna en Vokaal. Dat is noog för eenige Sülven und för Präfixen. Normaal folgt nochg en Konsonant oder een vun disse dree Dubbelkonsonanten: /-w' -y' -rgh/.
So sünd to’n Bispeel ta (Opzichen), tar (wat giftigt) un targh, targ (en Deerart) allens korrekte Sülven, aver nich *tarD oder *ar.
Dorto gifft dat noch en Suffix -oy, wat överall an passt. Dat is keen egen Sülv.
Grammatik
ännernDe Klingoonsche Grammatik is in Delen ähnelk maakt as bi nordamerikaansche indiaansche Spraken. Wöör in en Satz sünd strack in Objekt-Verb-Subjekt-Folg (OVS).
Schrieven
ännernDe offizielle Schrift för Klingoonsch is latiensch, de klingoonsche Spraak hett aver Besünnerheten. De Grootbookstaven un Apostrophen warrn inmitten van Wöör schreven.
Et gifft nochg annere, inoffizielle Schriften.
Kiek ok
ännernWeblenken
ännern- Institut för de klingoonsche Spraak (över twee Dutz Spraken)
- Google (op Klingoonsch)
- Deutsche-Welle (op Klingoonsch)
- Klingoonsche Grammatik (Hoochdüütsch)