Liekboson

Wesselwirken	Liekboson
elektromagnetsch Wesselwirken	Photon
swack Wesselwirken (Radioaktivität)	2 W- un 1 Z-Deelken
stark Wesselwirken (Karnkraft)	8 Gluonen
Gravitatschoon (Sworkraft)	Graviton (hypotheetsch)

Liekbosonen sünd en Bestanddeel vun Quantenfeldtheorien un överdrägt as Elementardeelken de as de veer Grundkräft vun de Physik bekannten Wesselwirken twüschen de annern Elementardeelken.

As de Naam al seggt, hört disse Deelkenklass to de Bosonen. Dat sünd Deelken mit en ganztallig Spin, welke sik na de Bose-Einstein-Statistik föögt. In’n Gegendeel dorto hebbt de Fermionen en halftallig Spin un föögt sik na de Fermi-Dirac-Statistik.

De Naamtosatz Liek verweist dorop, dat sik dat bi de Quantenfeldtheorien üm so nöömte Liektheorien hannelt.

Dör den Uttuusch vun Liekbosonen ännert sik de Egenschoppen vun Deelken: Tuuscht twee elektrisch laadte Deelken en Photon ut, denn ännert sik de Phaaswinkel in jemehr Bülgenfunkschonen, de dör de Schrödinger-Glieken btw. dör de Dirac-Glieken beschreven warrt.

De Uttuusch vun W-Bosonen bi de swacke Wesselwirken ännert de elektrischen Laden un den swacken Isospin, wieldat de Uttuusch vun Gluonen twüschen de Quarks de Farvladen ännert.

Dat Graviton kummt in’t Standardmodell vun de Elementardeelkenphysik nich vör, warrt aver as hypotheetsch Uttuuschdeelken för de Gravitatschoon ansehn. An de Steed warrt hüüt dat Higgs-Boson as Vermiddlerdeelken för de Masse utforscht. Man, en Uttuuschdeelken för de Sworkraft is dat nich, de jo sülvst blots en Wesselwirken twüschen all Deelken mit en Masse dorstellt.