Luftröhr
De Luftröhr oder Lüftrühr, in de Fackspraak as Trachea (vun’t ooltgreeksche τραχύς trachýs ‚ruug‘;[1][2] betekent, is bi de Warveldeerten de Verbinnen twüschen den Kehlkopp un dat Bronchialsystem vun de Lung. Se höört to de Atenweeg un deent to’n Transport vun de Atenluft.
Entwickeln ännern
In de Historie vun de Evolutschoon kummt de Luftröhr toeerst bi de Amphibien vör. Dorüm kann een dorvun utgahn, dat dit Organ sik vör ruchweg 350 Millionen Johr entwickelt hett. De längsten Luftröhren hett dat bi de Dinosauriers geven mit Längden vun bit to 10 m.
So as all de ünneren Atenweeg entsteiht de Luftröhr bi’n Embryo ut en Utspranten vun’n Vörderdarm.
Anatomie bi de Söögdeerten ännern
De Luftröhr is en elastisch Rohr, dat an’n Kehlkopp ansett. Hier liggt se toeerst buukwärts (ventral) vun de Spiesröhr un tütt denn an’n Hals rechts dorvun na’n Bostkasten. Binnen den Bostkasten liggt se wedder buukwärts vun de Spiesröhr un deelt sik in de Höög vun’n veersten bit föfften Bostwarvel in de Lüftröhrengavel (Bifurcatio tracheae) in de beiden Hööftbronchien (Bronchi principales).
Bi’n utwassen Minsch is de Luftröhr twüschen teihn un twölf Zentimeter lang un dör sössteihn bit twintig hoofiesenförmige hyaline Knorpels (Cartilagines tracheales) in ehr Vörderwand utkleed, so dat se bi’t Inaten nich in sik tosamenfallen kann. De Knorpelspangen sülvst sünd dör Bänner, deLigamenta anularia, mit’nanner verbunnen, wiel de Achterwand (Paries membranaceus) ut Strukturen bestahn, de sik ut Binngeweev un Muskeln (Trachealmuskel, Musculus trachealis) tohopen sett. Dör disse muskuläre Kumponent kann dat Lumen üm en Veerdel dranger stellt warrn.
De Knorpelhuut vun de Knorpelspangen strahlt in de Ligamenta anularia in. De Sliemhuut vun de Luftröhr is fast mit de Knorpelhuut verwassen, im Deel, de in de Achterwand anliggt, aver free to schuven. So künnt sik bi’t Anspannen vun den Trachealmuskel Längsfolen billn. Twüschen disse Folen münnt Drüsen (Glandulae tracheales), de en seromuköös Sekret billt. Över de ordente Arbeit vun dat mehereegige Flimmerepithel (respiratoorsch Epithel) warrt Sliem un Stoffdeelken na baven föddert un dor afhoost oder afgremstert.
In disse Sliemhuut, de de hele Binnenwand vun de Luftröhr utkleed, sünd butendem Bekerzellen un endokriene Zellen verdeelt, wobi disse Oort as neuroepitheliale Körpers tosamenliggen künnt un to’t APUD-System höört. Se deent jüst so as de in de Bronchien as Chemorezepters to’n Överwaken vun de Atengasen.
Klinik ännern
Frömdkörpers, de in de Luftröhr kamen sünd, lööst den Hostenreflex ut. Wenn se nich afhoost warrn künnt, kann de Aspiratschoon vun disse Frömdkörpers to’n Sticken föhren.
En Sweer vun de Luftröhr warrt as Tracheitis betekent. Se kann dör Allergien, Infekschonen oder ok dör cheemsche Reizen utlööst warrn. Faken geiht se tosamen mit en Khelkoppsweer (Laryngitis) as (Laryngotracheitis). En Opweken vun de Knorpelringen (Tracheomalazie) kann dorto föhren, dat de Luftröhr bi’t Inaten kollabeert. Dat kann anboren wesen oder ok na en längere Tiet vun Beaten vörkamen. Dat Indrangen vun de Luftröhr kannok dör ruumfoddern Vörgäng in’t Ümfeld vun de Luftröhr (Säbelschedentrachea) un dör Luftröhrenkreeft entstahn. En Verdrangen vun de Luftröhr (Trachealstenoos) föhrt tomeist to en Brummen, dat as Stridor trachealis betekent warrt.
In’n Nootfall bi verleggte bövere Atenweeg (to’n Bispeel dör Aspiratschoon) kann de Luftröhr chirurgisch apen maakt warrt (Tracheotomie). Bi Narkosen warrt en Endotrachealtubus in de Luftröhr inföhrt. Dordör schall de Luiftstroom seker stellt warrn un bito ok verhinnert, dat Frömdkörpers in de Luftröhr inatent warrt.
En anborene Fehlbilln is blangen de Tracheomalazie de Tracheo-ösophageale Fistel, de aver ok later dör Krankheiten utlööst warrn kann.
Literatur ännern
- Franz-Viktor Salomon: Atmungsapparat. In: Franz-Viktor Salomon, Hans Geyer, Uwe Gille (Rutgever): Anatomie für die Tiermedizin. 2., överarbeit un utwiete Oplaag. Enke, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-8304-1075-1, S. 324–367.
Weblenken ännern
Wiktionary: Luftröhr – Bedüdensverklaren, Woortherkamen, Synonymen, ÖversettenBorns ännern
- ↑ Wilhelm Gemoll: Griechisch-Deutsches Schul- und Handwörterbuch, G. Freytag Verlag/Hölder-Pichler-Tempsky; München / Wien, 1965
- ↑ Pschyrembel: Medizinisches Wörterbuch, 257. Oplaag, Walter de Gruyter, Berlin, 1993, ISBN=3-933203-04-X