Paul Karrer

Paul Karrer (* 21. April 1889 in Moskau; † 18. Juni 1971 in Zürich) weer en Swiezer Chemiker un Nobelpriesdräger för Chemie.

Paul Karrer, 1937

Leven

De Söhn vun en Teendokter is in de Swiez upwussen, studeer Chemie an de Universität Zürich un hett 1911 sien Doktertitel makt. Ansluutend weer Karrer dor t Assistent vun den Anorgaanschen Chemiker Alfred Werner, hett 1912−1918 över de Synthese vun orgaansch Arsenverbinnen in dat Laboratorium vun Paul Ehrlich in Frankfort an'n Main arbeit un kehr 1918 as außerordentlicher Perfesser vun de orgaansch Chemie an de Universität Zürich torüch. Van 1919 bit to sien Emeritierung 1956 wark he dor as Nahfolger vun Alfred Werner un Direkter vun dat Chemisch Instituts. In Zürich erforsch Karrer Polysaccharide, siet 1926 Plantenfarvstoffe un Vitamine, isoleer de Vitamine A (1931) un Vitamine K (1939) un synthetiseer ünner annern de Vitamine B₂ un E. Ferner hett he de Konstitution vun de Carotinoide un Flavine ünnersöcht. 1937 kreeg Karrer för sien Forschungen över den Upbau vun de Carotinoide, de Flavine un de Vitamine A un B tosommen mit Walter Norman Haworth den Nobelpries för Chemie. Sien 1927 rutkommen „Lehrbuch der organischen Chemie“ wurr völfak upleggt un översett. To sien Arbeitsrebeeden hebbt later ok de Ünnersöken vun therapeutisch wirksam Stoffen, dorünner vör allen Curare-Alkaloide, de to Anästhesiologie brukkt wurrn, hörrt.

Karrer weer Liddmaat vun tallriek wetenschaplich Akademien, so siet 1925 vun de Düütsch Akademie der Naturforscher Leopoldina, as ok vun chemisch un biochemisch Sellschoppen. He is 1971 un wurr up den Karkhoff Fluntern bisett.

Leistungen

• stereochemisch Ünnersöken an Aminosüüren.
• 1931 Strukturupklären vun dat Vitamin A (Retinol).
• 1932 Strukturupklären un Synthese vun dat Vitamin B₂ (Riboflavin)
• 1938 Strukturupklären un Synthese vun dat Vitamin E (Tocopherol)
• 1939 Reindorstellen vun dat Vitamin K₁ (Phyllochinon)

• Carotinoide, 1948
• Lehrbuch der organischen Chemie, Erste Auflage, Stuttgart, 1927

Literatur

• Paul Karrer in dat Historsch Lexikon vun de Swiez
• Gerhard Hesser över Paul Karrer in: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, S. 297–299.

Weblenken

• DNB-Katalog
• vun den Nobelpries (engelsch) un Bankettreed (düütsch)
• Paul Karrer in de Düütsche Biografie (hoochdüütsch)
• APPER Personensuche