Pidgin-Spraak

En Pidgin-Spraak (beter bloß Pidgin, Utspraak: Pidschin) is en eenfache Spraakform, de bruukt warrt, wenn sik Lüde mit verscheden Mudderspraken ünnerholen wüllt. Pidgin warrt denn bruukt, wenn de Sprekers keen Lingua franca to Hannen hefft.

Wo de Naam herkümmt

Dat warrt annahmen, dat Woort Pidgin kümmt vun de chineesche Utspraak vun dat engelsche Woort business vun her. Pidgin-Engelsch weer en Pidgin, dat in dat 18. un 19. Johrhunnert as Hannelsspraak in Kanton in China bruukt wurrn is. Dat weer tohopenmengelt ut engelsche, chineesche un portugeesche Andelen.

Wie de Pidgins tostann kamen sünd

Pidgins kaamt tostann, wenn tominnst twee Spraken wat mit'nanner to doon hefft un de sünd nich mit’nanner verwandt. Besunners bi den Welthannel sünd veel Pidgins (Hannels-Pidgins) upkamen. In de Tiet vun de Kolonisatschoon geev unbannig veel Pidgins. Hüdigendags sünd de meisten utforscht. Wat vun Wöör en Pidgin bruukt un wie dat mit de Grammatik is, dat liggt dor an, wat vun Spraken dor mit'nanner to doon hefft. En Pidginspraak kümmt ok dor üm tostann, vunwegen dat de Inheemschen de Spraak vun de Frömden, mit de se to kriegen hefft, nich lehrt. Faken snackt se denn mit jem in een överdreven eenfache Aart in ehr egen Mudderspraak (Utlännerspraak, „foreigner talk“).

Wat en Pidgin utmaken deit

En Pidgin mutt nich veel könen, bloß dat Wichtigst för Hannel, Arbeiden un wat een suß noch mit’nanner to besnacken hett (t.B. in Arbeitslagers) mutt een dor mit klaar maken könen. Se spinnt sik ut Jargons rut un jem ehr Grammatik is ganz eenfach. Dat gifft nich veel Vokabelns un de Reeg vun Wöör, de dat gifft, de stammt vun de Spraak vun de Lüde af, „de dat Seggen hefft“. Bi de Kolonisatschoon weer dat de Spraak vun de frömden Herrschers. En Pidgin warrt nich as Mudderspraak snackt. Man dat kann angahn, dat sik en Pidgin mit de Tiet to en richtige Kreoolspraak mit anstännige Grammatik anwasst. Dat gifft in de Spraakwetenschop de „Hypothees vun dat Relexifizeern“. Dor is mit meent, dat bi de Kreoolspraken de Lüde de Wöör vun jem ehr vörmolige Mudderspraak (de Substraatspraak) uttuschen doot gegen de Wöör vun de Spraak, de en höger Ansehn hett. Man de Grammatik warrt vun jem ehr Mudderspraak övernahmen.

Wie lang en Pidgin leven deit

Wie lang en Pidgin leven deit, hangt tomeist af vun de Oorsaak, worüm de Spraak upkamen is. So lang Lüde mit twee bannig verscheden Mudderspraken mit’anner Hannel drieven wüllt, solang warrt ok de Pidginspraak, de dör för bruukt warrt, an’t Leven blieven. Geiht de Hannel to Enne, starvt de Pidginspraak. Ok wenn en Pidgin wiederwasst un to en Kreoolspraak warrt, geiht dat mit dat Pidgin süms to Enn.