Plattdüütsch Theater

Plattdüütsch Theater betekent Theaters, Speeldelen un Bühnen, de Stücke up Plattdüütsch upföört. Mit an de 3000 Theatergruppen in ganz Noordüütschland maakt dat plattdüütsche Theater enen wichtigen Deel in dat plattdüütsche Kultuurleven uut un sind sied 2014 up Andrag van de Nedderdüütsch Bühnenbund un de noordüütschen Bundslänner Kultuurarv bi de UNESCO.

De meesten plattdüütschen Speeldelen sind Theatervereens un sind Amatuertheater, een paar Speeldelen sind Deel van grötter Theaters so as August-Hinrichs-Bühne an’n Oldenburgischen Staatstheater oder de Niederdeutsche Bühne Münster bi’n Theater Münster. Et givt man ook een paar proffeschonelle Speeldelen, so as dat Ohnsorg-Theater in Hamborg, dat Lachmöwen-Theater in Laboe oder Fritz-Reuter-Bühn in Swerin.

38 Amaterubühnen sind upstunds in den Nedderdüütschenen Bühnenbünnen Sleswig-Holsteen, Neddersassen un BRemen un Mekelnborg-Vöötpommern oragniseert un verplicht sik so enen wissen Stanndatd hoog to holen, so as dree Stücke dat Jaar. De grote Deel Speeldelen is man nich oder regionaal organiseert, deelwiese sind se Liddmaat in Landsverbünnen binnen de Bund Deutscher Amateurtheaters.

An de 5 Millionen Minschen besöökt dat Jaar een plattdüütsch Theaterstück. Plattdüütsch Theater is meist Volkshteater, Klamauk mit Rollenklischees un lsutig un humorvull. In Vöörgurnd steit dat sotschole Engagement un Miteeenanner, de künsterlsschen Ansproöö steit in den Achtergrund. Düt Munster mit eernsthaftigen Stücken uptobreken is jümmers wedder versöcht worrn, is man swaar un find sik meist alleen in den groten proffeschollen Bühnen.

Een Probleem is de Mangel an nee’en Stücken. Vundaag is een groten Deel översett Stücke, bet in de 1970-er Jaren weren de grote Deel noch originäär plattdüütsche Stücken.

Historie

Na dat Enne van de middelsassische Schriftsprake bleev dat plattdüütsche as mündlike Sprake bestaan, is man lange nich schreven worrn. Na dem dat 1584 dat geistlike Speel De düdesche Schlömer van Johannes Stricker ruutkomen was, geev dat meist 300 Jaren lang keen egenstännig plattdütsch Theatesstücken. Ene plattdüütsche Theatertraditschoon geev dat de ganze TIied, de hier un daar ook in de Schrift na bleven is.

Wichtig för dat plattdüütsche Theater in de froe neetied weren de Fastelavendspelen. Düsse Speeltraditschoon wwer man mündlich, so dat keene Stücken nableven sind. Een annern Slag Stücke stammt vun Schrievers mit Bildung, de in grotendeels hoogdüütschen Spelen, unbilde oder ländliche Figuren Plattdüütsch spreken laat un so ene derbehid oder ook unverhülte Erotik wiesen wüllt. So6ne Stücke uut dat 17. Jhd. sund dat Hamborger Stück Viutlus un Scriba un later ook Hahneneyerei. Een anner Stück mit meren Uplagen is de Tewesche Hochtydt un de Fortsetzung Tewesken Kindelbehr. Se wiest ene starke Karikture vun Buren un de Lüüd upt Lanne, so as dat ton ddel ook de Hoogtiedsgeiidchten uut de TIed doot. Düsser över de Maten sexuelle Karikatuur find sik besunenrs stark in dat Stück De Denische Dörp-Pape vun 1650, in dat de Unnerscheeed twischen Geistlichen un de derbe Welt in den Burenkeipe upkoomt.

In den Barock weer de tyypsche Aard Plattdüütsch in Twischenspelen to bruken, de nix driekt mit dat Stück an un för sik to kriegen hebbt. Deelwies sind de Twischenstücke mit den olen Fastelavensstücken verknütt, so as in een Dram von Omnichius, de een antik Stück mit dree Fastelavendspelen verknüüt, de an Burendedregei un Claus Bur anleent sind. Groten Inflood hebbt de Stücke vun Julius vun Brosniwke, de verscheden Mundarden in den Stücken bruukt. He kümt mit de Narrenfigur na engelschen Vöörbil up, de deelwise Höövstück un Twischen tück verbind.

Kiek ook bi

• List vun plattdüütschen Theaters

Nettverwiesen

• Über das niederdeutsche Theater als immaterielles Kulturerbe bei der Deutschen UNESCO-Kommission
• Themenseite beim Institut für niederdeutsche Sprache