Prämisse

En Prämisse (lat. praemissa „dat, wat vorweg schickt warrt“) oder Vörsatz is in de Logik dat, wat vorutsett oder annahmen warrt. En Prämisse is en Utsaag, wo en Sluss ut trocken warrt.

Bispeel: Ut de beiden Prämissen „All Minschen mütt starven“ (Böversatz) un „Sokrates is en Minsch“ (Unnersatz) folgt de Sluss „Also mutt Sokrates starven“. De ganze Sluss mit siene Prämissen warrt en Syllogismus nömmt.

Prämissen un Wohrheit

Wenn de Prämissen in en Syllogismus wohr sünd, mutt ok de Sluss wohr ween. So is dat ok in dat Bispeel, dat boven upschreven is: Ut „All Minschen mütt starven“ un „Sokrates is en Minsch“ folgt „Also mutt Sokrates starven“. Annersrum stimmt dat avers nich unbedingt: Wenn de Prämissen (oder een vun jem) verkehrt sünd, mutt de Sluss nich nootwennig verkehrt ween. To’n Bispeel folgt ut „All Minschen sünd Greken“ un „Sokrates is en Minsch“ de Sluss „Sokrates is en Greken“. Hier is en Prämisse verkehrt (De Böversatz), man de Sluss stimmt un is wohr.

Prämissen mütt also nich unbedingt richtig ween. In’n Gegendeel weert hen un wenn mit Afsicht Prämissen upstellt, de verkehrt sünd. So warrt dat unner annern bi den indirekten Bewies maakt, wenn dor vun en verkehrte Utsaag utgahn warrt, um na to wiesen, dat se nich stimmen deit. En bekannt Bispeel for en indirekten Bewies is den Euklid sien Bewies, wo he in bewiesen deit, dat dat Primtahlen ohne Enn gifft.