Groot Maaknow

(wiederwiest vun Proamsdörp)
Wapen/Flagg Koort

Wapen vun Groß Machnow

Groß Machnow
Laag vun Groß Machnow in Düütschland
Basisdaten
Inheemsch Naam: Groot Maaknow, Jrootmoakno
Bundsland: Brannenborg
Landkreis: Telte-Fläming
Flach: 16,65 km²
Inwahners: 1.298 (31.Dez. 2010)
Inwahnerdicht: 78 Inwahners pro km²
Postleettall: 15834
Vörwahl: 033708
Geograafsche Laag:
Koordinaten:52° 16′ N, 13° 28′ O
52° 16′ N, 13° 28′ O
Websteed: http://www.grossmachnow.de/

Karte

Groot Maaknow [ʝroːt mɔːkˈnoː], ok Jrotmoakno schrieven, (hoochdüütsch: Groß Machnow, bet 1995 Großmachnow) is en Oortsdeel van de amtsfrie’en Gemeen Rangesdörp in’n Landkreis Telte-Fläming in Brannenborg. Groot Maaknow was in’n Middelöller dat gröttste Dörp in brannenbörgschen Landschop Telte un verlöös siene Sülvstännigkeet eerst 2003 bi de Ingemeendung na Rangesdörp.

To den Oort höört ok de Wahnsteden Praamsdörp (Proamsdörp), Fenne un Thersenhof mit bi.

Geographie

ännern

Groot Maaknow liggt circa 16 Kilometer weg van de Berliner Stadtgrenze un fief Kilometer af van de Stadt Middenwolle De Naderöört sind Rangesdörp in′n Süüdoosten un de Gemeen Zossen in’n Süüdwesten. Nördern van Groot Maaknow liggt de Gemeengrenz na Blankenfelle-Malow.

In’n Westen liggt de Maaknower See. Van Noord her flütt de Zülowgraven in den See un van dor dör den Oort un denn in den Zülowkanaal.

Historie

ännern

Dör de Gegend üm Groot Maaknow üm rüm trocken al Jäger in Iestied, as Lager- un Raststeden wiesen. De eersten duerhaftigen Besiedelo dateer man in de Bronzetied. Butendem gaff in de fröhen Iestentied enen Dodenhof.[1] Ut de röömsche Kaisertied gifft Gräber van denen man sik vermoden, dat se vilichte wat mit den Burgunden to kriegen hebben.[2][3]

Groot Maaknow sien Naam kümmt ut’n slaavschen "machnov", wat Moss bedüüdt[4] Groot Maaknow werrt os Magna Machenow in′n Landbook van Karl IV. 1375 dat eerste Maal nöömt. De Oort was de dunnmols de gröttste Oort in de Landschop Telte un hett dor al ene Kerke, twee Windmöhlen un twee Kröög.

Pramsdörp kümmt evenso 1375 dat eerste Mall as Prodensdunk nöömt.Na den Dartigjöhrigen Krieg weern alle Inwahners van den lüttjen Oort dood. Man dee Wahnstedd wurr bilütten wedder besiedelt. De Wahnsteed Theresenhof richt man eerst in’n Johr 1842 up un is na de Dochter van en van den Goodsegner nömmt.

De Besiiter van den Goodhof un den Lännereen wesseln ofte. De eersten Besitter weern Hans von Quitzow un Gericke van Arnim. 1414 ging dat Good in den Besitt van den Burggrafen Freidrich över, de dat an Heinz Donner verköff. Heinz Donner verköff dat Good denn wieder an den kurfürstliken Kökenmeeseter Ulrich Zeuschel 1494 kreeg Georg Flantz dat Good. Läter wessel dat Good noch dree Maal den Egner, vör dem dat an’n Enn van’n 17.Johrhunnert Otto von Schlabrendorf dat Good köff. Na Schlabrendorf sien Dood köff König Friedrich Wilhelm I., de hür vör allen Petiresen jaag, dat Good van Schlabrendorf siene Wittfru.

An’n Anfang van’t 19. Johrhunnert ging dat Good, ene Schuld van den König to tilgen, an Jean Simeon Coste. Heu renoveerte dat Good un bu dat Goodshuus, in französchen Stil. Dat Good urr den noch een poor Maal verköfft un verschenkt bet de Familie Schierstaedt de Besitter wurrn, de dat Good bet to’n tweten Weltkrieg behalen.

Na den 2. Weltkrieg kammen ok na Groot Maaknow vele Flüchtlinge ut den vörmaliegen düütschen Rebeden in’n Oosten. De Goodhof bruuk de russische Armee för de Versoregen van ehren Truppen. In de Tied van de DDR was de Oort dör de Buuree präägt. Et gaff ene landweertschoplike Prduktschoonsgenotenschop (LPG) un een volksegenet Good (VEG).

Verwaltungshistorie

ännern

Bet 1952 was Groot Maaknow een Deel van den Landkreis Telte, de 1816 dör de Ümmodeln van Kreisen in Prussen opstellt wurr. De Kreis was en Deel van den Regeernsbezirk Pottdam binnen de Provinz Brannenborg. Den 23. Juli 1952 löös man in de DDR den Landkreis Teltow up. Groot Maaknow was nu een Oort in den Kreis Zossen in’n Bezirk Potsdam. 1993 bi de Kreisreform in Brannenborg wurr Groot Maaknow to ene Gemeen in den nie’en Landkreis Telte-Fläming. De vörmaals sülstännige Oort Groot Maaknow wurr 2003 na de Gemeen Rangesdörp ingledert.

Religion

ännern

Groot Maaknow is evangeelsch-luthersch präägt un höört to de Kerkengemeen Mahlow und Glasow. De Oort het ene egene Kerke, wo jeden tweten un veeerten Sunndag den Maand Gottsdeenst is.[5]

Kultuur

ännern
 
Denkmaal för de Fullenen

De Oort het en Denkmaal för de fullenen Krieger in’n eersten Weltkrieg.

Groot Makenow het ene Dörkerke ut den 13. Johrhunnert. De Goodshof richt Jean Simon Coste 1815 in′n Stil van′n Klassizismus up. Dor binne is vandage de Grundschool

Vereen

ännern

In Groot Maaknow gifft et enen Gesangsvereen, een Riedvereen un en Sportvereen[6]

Weertschop un Infrastruktur

ännern

Groot Maaknow hett en egene freewillige Füürwehr.

In Groot Maaknow steiht dat Südring Center, en grotet Inkoopzentrum. An de nördern Kant van den Oort hett ene Firma för Solaarenergie ehren Sitt just so as ene Firma för Huus- un Buwerktechnim un ene Agrargenotenschop. Binnen den oort gifft et en poor lüttje Handwerksbedrieve, en Kroog un een poor lüttje Hökerläden.

Eherdage was Groot Maaknow blangen Lübben un Queddelnborg ene van den gröttsten Gurkenproduzenten in Düütschland.[7]

Verkehr

ännern

Midden dörr den Oort löppt de Bundsstrate 96, die mitten durch den Ort führt. Nöördlik van den Oort geiht de K7236 (Mittenwalder Straße) na Middenwolle af.

  1. Heidi Kansy: Groß Machnow – Ein Beitrag zur Ortsgeschichte, Teil 2. 64 S., Gemeinde Groß Machnow, 2003. s:4ff
  2. Ingo Materna und Wolfgang Ribbe (Hrsg.): Brandenburgische Geschichte. S. 61
  3. Gustaf Kossinna, Martin Jahn (Hrsg.): Nachrichtenblatt für deutsche Vorzeit. C. Kabitzsch, Leipzig 1932
  4. Gerhard Schlimpert: Brandenburgisches Namenbuch, Teil 3, Die Ortsnamen des Teltow. Hermann Böhlaus Nachf., Weimar, 1972 S.130-132)
  5. http://www.ev-kirchengemeinden-mahlow-und-glasow.de/aus-der-region-1-des-kirchenkreises/
  6. http://www.grossmachnow.de/verzeichnis/index.php?mandatstyp=2
  7. Oscar Teichert: Geschichte der Gemüse. Hamburger Garten- und Blumenzeitung, 24: 86–89, 111–120, 153–160, 203–217, 294–300, 370–377, 417–422, 505–514, Hamburg 1863 (S. 508)

Literatuur

ännern
  • Johannes Schultze: Das Landbuch der Mark Brandenburg von 1375. Brandenburgische Landbücher Band 2. Kommissionsverlag von Gsellius, Berlin 1940 (S. 102/3)
  • Lieselott Enders und Margot Beck: Historisches Ortslexikon für Brandenburg Teil IV Teltow. 396 S., Hermann Böhlaus Nachfolger, Weimar, 1976
  • Heidi Kansy: Groß Machnow – Ein Beitrag zur Ortsgeschichte. 64 S., Gemeinde Groß Machnow, 2002.
  • Heidi Kansy: Groß Machnow – Ein Beitrag zur Ortsgeschichte, Teil 2. 64 S., Gemeinde Groß Machnow, 2003.
  • Heidi Kansy: Groß Machnow – Ein Beitrag zur Ortsgeschichte, Teil 3. 80 S., Gemeinde Groß Machnow, 2009 (Kansy3).
  • Gerhard Schlimpert: Brandenburgisches Namenbuch, Teil 3, Die Ortsnamen des Teltow. Hermann Böhlaus Nachf., Weimar, 1972

Weblenken

ännern