Speelbaas
De Speelbaas is de Person, de in de Filmkunst oder bi’t Theater dat Seggen hett, woans de Szenen, de in dat Dreihbook oder in dat Theaterstück staht, ümtosetten un vun de Schauspelers to spelen sünd. Man seggt ok, he hett de Regie (dt.: Regisseur vun frz.: régisseur; régir: leiden; he föhrt sotoseggen dat „Regiment“). Manchmol gifft dat ok mehrere Lüüd, de wat to seggen hebbt, aver an’n End mutt jümmer eener Bescheed geven, wo’t langs geiht. De anneren Lüüd sünd denn de Assistenten.
Man ünnerscheed twüschen Bühnenspeelbaas, den dat in alle Oorden vun Bühnen-Warken geven deit, as Schauspeel, Musical, Oper, Operette usw., den Filmspeelbaas, de Bewegte Biller in Filmen inszeneeren deit, den Fernsehspeelbaas, de dat nich mit Filmen, man mit annere Senden, Shows usw. to kriegen hett, un den Höörspeelspeelbaas, de Höörspeel-Geschichten vör den Rundfunk oder för Höörböker leiden deit. Gemeen hebbt se all, dat se in de Verantwoorden sünd för de künstlerisch Gestalten vun jemehr Projekt, de normalerwies op en schriftlich Vörlaag baseert.
Arbeit vun’n Speelbaas
ännern
De Inszeneeren vun den Speelbaas warrt es eegenstännig künstlerisch Wark ansehn. Dör sien Anwiesen för’t Dorstellen kriggt en Vörlaag en ganz egen Form, dorüm hett de Speelbaas normalerwies dat Oorheverrecht an dat Kunstwark, wat an’n End dorbi rutkommen is. To de Opgaven vun’nm Speelbaas höört de Interpretaschoon vun dat Dreihbook, Theaterstück oder Produkschoonsmanuskript, wat he ümsetten schall. Faken hett he ünner Rückspraak un Diskussion mit den Schriever un den Dramaturgen ok en groten Andeel an de Överarbeiten oder Utarbeiten vun en Vörlaag.
Dat Anpassen vun de künstlerisch Vörlaag an de organisatorschen un finanziellen Bedingen un Mööglichkeiten maakt de Speelbaas tohopen mit den Produzenten (kiek: Filmproduzent) un annere Verantwoortlichen. De Speelbaas hollt mitünner ok Rückspraak mit dat Büro, wat de Rullen besetten deit, un snackt bi de Utwahl vun de Dorstellers mit. Manchmol sogor ok bi de Utwahl vun de technisch-künstlerischen Mitarbeiters.
De enkelten Opgaven vun den Speelbaas hangt vun dat Medium af, wovör de Produkschoon maakt warrt. Unafhangig dorvun is aver de zentrale Opgaav, dat Leiden un Ünnerstütten vun de Dorstellers to övernehmen un jem bi’t Gestalten vun de Rullenfiguren to helpen.
Opgaven
ännern
(De folgend Opgaven sünd veelfach sünners bi’n Film vun Bedüden un wesselt mit de Projekten).
- Dramaturgsch Bearbeiten vun de künstlerisch Vörlaag vun dat Original, mitünner in Tosamenarbeit mit den Schriever
- Inrichten vun dat Dreihbook oder Stück ünner Beachten vun den künstlerischen un technischen Opwand un Kalkuleeren vun den Produkschoonsafloop.
- Utwahl vun de Dorstellers.
- Utwahl vun de künstlerischen un technischen Mitarbeiters för Kamera, Musi, Szenenbild, Kledaasch, Requisiten usw.
- Utarbeiten vun de Billerfolg für den Szenenafloop.
- Utarbeiten vun dat Regiebook, Dreihskript oder Storyboard.
- Utwahl vun Öört, wo Szenen dreiht warrn schüllt.
- Fastleggen vun Massenszenen, Stunts un Trickeffekten
- Vöraf Snacken mit de Hööftdorstellers, üm de Rullen aftosteken.
- Fastleggen vun en musikalsch Konzept för dat Wark.
- Dörföhren vun de Dreiharbeiten.
- Utwahl vun Archivmaterial, Anwiesen vun’n Rohsnitt.
- Maken vun den Fiensnitt tohopen mit den Filmeditor.
- Tosamenstellen vun de endgelltig Faten vun en Film, Oppassen bi de Spraaksynchronisatschoon, Musik- un Toonopnahmen usw.
- Mitmaken bi Warfakschonen vun den Produzenten, Gestalten vun Warf- un Informatschoonsmaterial to dat Wark.
Vörutsetten
ännernIn dat Lehrbook för Film- un Feernsehnregie seggt de Schriever Alan A. Armer to den Speelbaas:
- „He is Vadder un Mudder, Prediger, Psycholoog, Fründ, Schriever, Schauspeler, Photograph, Kostümbillner, Elektroniker, Musiker, graphisch Künstler un speelt butendem noch en Dutz annere Rullen“
Vörutsetten für den Berop is dat Tohopenkamen vun veele ünnerscheedliche Anlagen. Dorto höört, annere Mitarbeiter to leiden, to koordineeren un goot totosnacken, wenn dat mol nich so löpt, as dat schall. Man ok de dramaturgischen, künstlerischen, spraaklichen, musikalschen Elementen mööt in en Film oder bi en Bühnenwark tohopenpassen. Dorüm bruukt en Speelbaas en Geföhl för de Minschen un de Psychologie, nicht opletzt ok, üm Spannen binnen de Produkschoonskoppel to lösen.