Retabel

Mit Altarretabel (ut Latiensch retro tabula altaris: Tafel achter den Altar) warrt de Upsatz up'n Altar betekent. Dat is en Schauwand, de direktemang up de Mensa vun en Altar mit oder ahne Predella upsett is, up en sunnerlichen Unnerbo achter den Altardisch upstellt is oder de an de Wand achter den Altar fast maakt is.

De Retabel vun dat Altar in St. Aposteln in Köln

Retabel vun dat Altar in de Mariakark in Buttfoor

De Naam kummt vun dat latiensche Woort retabulum, wat „achterliche Tafel“ bedüden deit. Dat Gegenstuck to de Retabel is dat Antependium, dat, sien Naam na, an de Vörkant vun de Mensa anbrocht is. So is dat in dat Middeloller fastleggt wurrn.

Romanik

De Retabel in de Romanik is, just, as dat Antependium, ut Steen, Stuck oder Metall un mit Metall utsmückt. Wenn dat ut Holt besteiht, is dat mit Gold beslahn oder anmaalt.

Gotik

In de Tied vun de Gotik is dat Retabel utbreedt wurrn dör anmaalte Tafeln to'n Flögelaltar. Dat grottste Altarretabel ut de Tied vun de Gotik finnt sik in de Kathedral vun Sevilla. Gootsche Altarretabels sund sunnerlik t.B. in Lübeck un in Antwarpen herstellt wurrn.

Renaissance un Barock

In de Renaissance un in dat Barock is dat Retabel begäng ween, wat achter'n Altar steiht un wo dat keen Flunken mehr gifft. Blot man dat Middelblatt (ok Altarblatt nömmt) bleev noch over.

Literatur

• Joseph Braun, Altarretabel (Altaraufsatz, Altarrückwand) (A. In der katholischen Kirche), in: Reallexikon zur Deutschen Kunstgeschichte, Bd. I (1934), Sp. 529–564; in: RDK Labor, URL: [1]
• Helmuth Eggert, Altarretabel (B. In der protestantischen Kirche), in: Reallexikon zur Deutschen Kunstgeschichte, Bd. I (1934), Sp. 565–602; in: RDK Labor, URL: [2]
• Karl-Werner Bachmann, Géza Jászai, Friedrich Kobler, Catheline Périer-D'Ieteren, Barbara Rommé, Norbert Wolf, Flügelretabel, in: Reallexikon zur Deutschen Kunstgeschichte, Bd. IX (2003), Sp. 1450–1536; in: RDK Labor, URL: [3]