Sabotage (Film)

Sabotage (op plaattdüütsch so veel as Sabotaasch) is de Titel vun en Thriller ut dat Johr 1936, bi den Alfred Hitchcock Speelbaas weer. De Film baseert op den Roman The Secret Agent vun Joseph Conrad.

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	Sabotage
Düütsch Titel:	Sabotage
Produkschoonsland:	Grootbritannien
Johr vun’t Rutkamen:	1936
Läng:	74 Minuten
Originalspraak:	Engelsch
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 16
Filmkru
Speelbaas:	Alfred Hitchcock
Dreihbook:	Joseph Conrad (Roman) Charles Bennett Ian Hay Helen Simpson
Produkschoon:	Michael Balcon Ivor Montagu för Gaumont British Picture Corporation
Musik:	Hubert Bath Jack Beaver Louis Levy
Kamera:	Bernard Knowles
Snitt:	Charles Frend
Dorstellers
Sylvia Sidney: Sylvia Verloc Oskar Homolka: Carl Verloc, ehr Ehmann Desmond Tester: Steve, ehr jüngeren Broder John Loder: Det. Sgt. Ted Spencer Joyce Barbour: Renee, de Kassenfro Matthew Boulton: Superintendent Talbot S. J. Warmington: Hollingshead William Dewhurst: Professer Chatman Clare Greet: Mrs. Jones, de Kööksch

Inholt

Carl Verloc bedrifft in London tosamen mit sien Fro Sylvia un ehrn lütten Broder Steve en Kino. Man, wat keeneen ahnt, in Wohrheit leevt he en Dubbelleven: För en geheeme Organisatschoon slickt he nachts dör de Stadt üm Sabotaasch to maken. De Film fangt an, as in London de Stroom kumplett utfallt, wo Verloc achter stickt. As Verloc na Huus kummt, is bi’t Kino Schandaal, vun wegen dat de Lüüd jemehr Geld torüch hebben wüllt. He leegt sik in sien Kamer un deit so, as weer he slaap worrn. Man, bi den Gröönhöker gegenöver vun’t Kino arbeit Ted Spencer, de verdeckt för Scotland Yard ünnerwegens is un Verloc al op’n Kieker hett. He sütt em, as he na Huus kummt. De Stroomutfall harr aver nich recht de Wirkung, vun wegen dat de Inwahners över den Vörfall bald lachen doot. Dorüm kriggt Verloc vun de Geheemorganisatschoon en ne’en Opdrag: He schall sik mit den Bombenbastler Prof. Chatman drapen un dor Sprengstoff för en groten Anslag afholen. Chatman bedrifft as Tarnung en Vagelhandlung. Dor kriggt Verloc Bescheed, wanneer de Anslag stattfinden schall.

Spencer lett em nich ut de Ogen un dröpt sik sogor mit Verloc sien Ehfro Sylvia un ehrn Broder to’n Eten. He hapt, dat he mehr rutkriggt, man dorbi kummt nix rüm. An’n nächsten Dag gifft dat en Drapen vun Verloc mit en poor düstere Mannslüüd. Spencer kriggt dat natürlich mit un luschert, wat se to besnacken hebbt. Man, he is en beten dösbartelig un warrt tofaten kregen. Sien Deckung flüggt op, un Verloc weet nu Bescheed, dat Scotland Yard achter em ran is. As en poor Daag later dat Paket mit de Tietbomb kummt, will he dat dorüm nich sülvst an’n Oort vun’n Anslag bringen. Dorüm gifft he den lütten Steve den Opdrag dat Paket bit to en sünnere Tiet bi’t Bagaaschopbewohren an’n Bahnhoff aftogeven. Üm weniger Verdacht to maken, gifft he em butendem twee Filmrullen mit, de he bi en annert Kino afgeven schall. De Jung weet aver natürlich nich, wat in dat Paket is un drömelt op’n Weg rüm un vergitt dorbi de Tiet. So warrt he op sien Weg Opper vun de Explosion.

As an’n Daatoort en Filmdoos funnen warrt, kummt rut, dat Verloc achter de Bomb steken deit. Ok Sylvia kriggt dat mit, dat ehr Ehmann Schuld hett an den Dood vun ehrn lütten Broder. Bi’t Avendeten gript se sik en Tranchiermess un stickt dat ehrn Mann in’n Affekt in’n Buuk. 'N beten later kummt Spencer, üm ehr de slechte Naricht to bringen un Verloc fasttonehmen. Ehr Geweten seggt Sylvia, dat se sik bi de Polizei stellen mutt. Spencer hett sik in de Twüschentiet aver in de Fro verkeken un will ehr dorvun afbringen. Denn seht de beiden, dat de Polizei na’t Kino kummt. De neemlich is den Professer achteranneiht, de en Bewiesstück ut Verloc sien Wahnung sekerstellen will. Sylvia versöcht jümmers noch to seggen, dat se ehrn Mann an de Siet maakt hett, hett dor wegen den Insatz aver keen Gelegenheit to. Chatman markt gau, dat he in de Fall sitt un finnt bito noch de Liek vun Verloc vör. As he keen Utweg sütt, tünnert he en Bomb. De Polizei glöövt nu, dat Verloc dör de Explosion ümkamen is, un Sylvia is opletzt doch noch ut’n Snieder.

Achtergrund

De Geschicht, de in’n Film vertellt warrt baseert op den Roman The Secret Agent vun Joseph Conrad. Hitchcock harr dissen Titel aver al vör sien vöhrigen Film bruukt un hett dissen Film dorüm den Titel Sabotage geven. Tosamen mit sien Fro Alma un mit den Schriever Charles Bennett hett he de Vörlaag ave sowiet bearbeit, dat vun de oosrpünglichen Geschicht nich veel över bleven is.

De Rull vun den Polizisten Ted Spencer schüll toeerst Robert Donat spelen, de ok al de Hööftrull in 39 Steps speelt harr. De weer aver vun sien Produzenten Alexander Korda nich freegeven. Hitchcoch müss dorüm mit John Loder utkamen, de aver nich so goot passen de, as Hitchcock segg. Eenige vun de Dialogen müssen för em ümschreven warrn. Dat Problem mit de Rull weer na sien Ansicht, dat de Rull nich bedüden noog weer, üm dorför en Star ünner Vedrag to nehmen. De Sympathien vun de Tokiekers legen dorüm nich vullstännig bi Spencer, de sik düütlich in de Eh vun de Verlocs inmischt un de Ehfro den Kopp verdreiht.

Ok de Arbeit mit Sylvia Sidney weer nich eenfach wesen, vun wegen dat se vun’t Theater keem un nich wennt weer, Geföhlen blots över de Mimik un de GEstik uttodrücken, as dat Hitchcock sien Vertellstil foddern deit. Ok künn se nich recht üm mit Hitchcock sien Methood, den Film Instellen für Instellen aftodreihn, vun wegen dat se de Hollywood-Methood mit lange Instellen wennt weer, de eerst bi’n Filmsnitt sneden warrt. Sünners bi de Szenen, as se vun’n Dood vun ehrn Broder höört un denn ehrn Ehmann ümbringen deit, dücht ehr, dat se en gresige Dorstellen afgeven hett. Man, as se de fardig sneden Szeen sehn hett, weer se so andoon, dat se stolt meen, dat Hollywood dat wies warrn müss.

De Film fangt mit en Mini-Stummfilm an, en Spezialität vun Hitchcock, in den he in wenige Minuuten de Utgangssituatschoon dorstellt un de Hööftfigur, Mr. Verloc, as Saboteur inföhrt. En annert Element, dat för Hitchcock tyypsch is, is de hier to’n eersten mol bannig düütlich wieste Tosamenhang twüschen Vagels un dat Unheel, dat drauht. Vagels duukt in eenige vun de Slötelszenen op. De Kumpliez vun’n Bombenlegger arbeit sogor in en Vagelhandlung.

En klassisch Bispeel för en tyypsche Suspense-Szeen vun Hitchcock is de Affolg, as de Jung mit dat Paket dör de Stadt föhrt un dorbi Tiet verdrömelt, vun wegen dat he nich weet, dat dor en Tietbomb binnen is. Hitchcock beteken dat later aver asvn Fehle, dat he de Bomb wohrhaftig explodeeren laten hett, wat em an den Film dormols ok teemlich krumm nahmen woorn is. Dat weer dat eerste – un bit The Birds (1963) ok dat letzte – mol, dat in en Hitchcock-Film en Kind doodblifft. Man, in Wohrheit weer de Schockeffekt ut dramaturgsche Sicht nödig, üm Mrs. Verloc de Sympathie vun’t Publikum totosekern, de kort later ehrn Ehmann an de Siet maakt.

Sabotage spellt in’t East End vun London un wiest eenige autobiograafsche Elementen. De Gröönhöker speelt op den Laden vun sien Öllern an un dat Kino op de Kinos, de Hitchcock in sien Jöögd sülvst besöcht hett. Mrs. Verloc und Spencer besöökt in’n Film Hitchcock sien leefst Restaurant un eenige wietere Saken vun’t Stratenleven sünd inspireert vun Hitchcock sien Insichten ut de Kindheit.

Truffaut gegenöver hett Hitchcock togeven, dat he den Film nich sünners mücht hett. Afsehn vun eenige akkerat komponeerte Szenen, weer de Film nich ordig un teemlich hensluurt un „’n beten saboteert“. Vun de Presse is de Film aver goot opnahmen worrn, wenn man mol de Bombenszeen butenvör lett. In Brasilien weer de Film aver verboden mit den Henwies, dat he binneren Unroh utlösen künn.

In’t Johr is de literarische Vörlaag vun Joseph Conrad ünner den Speelbaas Christopher Hampton nee verfilmt worrn un ünner den Titel The Secret Agent in de Kinos kamen.

Kritiken

• Adolf Heinzlmeier un Berndt Schulz in Lexikon „Filme im Fernsehen“: "Hitchcocks Inszenierungskunst erreicht in diesem Werk der englischen Periode einen frühen Höhepunkt; kühl kalkuliert er den Schrecken und scheut sich nicht, Ideale als Klischees zu denunzieren." (Weertung: 3 Steerns = bannig goot)

• Lexikon vun’n internatschonalen Film: "Spannender Thriller aus Hitchcocks englischer Periode. Das Publikum tat sich seinerzeit schwer mit der ungewöhnlich eisigen, perfekt kalkulierten, oft sogar zynisch wirkenden Erzählweise des Films - und wohl auch mit der Tatsache, daß Hitchcock die Janusköpfigkeit eines vermeintlich „normalen“ Durchschnittsmenschen derart scharf herausarbeitete."

Literatur

• Robert A. Harris, Michael S. Lasky, Rgv. Joe Hembus: Alfred Hitchcock und seine Filme (OT: The Films of Alfred Hitchcock). Citadel-Filmbuch bei Goldmann, München 1976, ISBN 3-442-10201-4
• François Truffaut: Mr. Hitchcock, wie haben Sie das gemacht?. Heyne, 2003, ISBN 3-453-86141-8 (Affolg vun Interviews (üm 50 Stunnen) vun’n frz. Speelbaas ut dat Johr 1962). Original: François Truffaut: Le cinéma selon Hitchcock (so veel as: "De Film na Hitchcock") Simon un Schuster, 1984, ISBN 0-671-52601-4
• John Russel Taylor: Die Hitchcock-Biographie, Fischer Cinema 1982, ISBN 3-596-23680-0
• Donald Spoto: Alfred Hitchcock – Die dunkle Seite des Genies. Heyne, München 1984, ISBN 3-453-55146-X (dt. Översetten vun Bodo Fründt)
• Bodo Fründt: Alfred Hitchcock und seine Filme. Heyne Filmbibliothek Band Nr. 91, 1986, ISBN 3-453-86091-8

Websteden

• Sabotage in de Internet Movie Database (engelsch)