Slott Mirabell
Dat Slott Mirabell in de Soltborger Rechte Oltstadt in Öösterriek hörrt wegen sien Gordens to de bekanntesten Touristenteelen vun de Stadt.
De Gesamtanlaag mit all Nebenbauten un Gordenbaudenkmalen steiht ünner Denkmalschuul un hörrt to dat UNESCO-Weltarv. De Binnenrüüm wurrn wietgahnd vun de Soltborger Stadtverwaltung bruukt; de Prunksaal (Marmorsaal) deent as Konzert- un Trauungssaal un wurrd in sien letzte Funktschoon banig faken vun internatschonalen Gästen in Anspröök nommen.
Historie
ännern
Dat Slott Mirabell, hüüd in de Neestadt vun de Stadt Soltborg liggend, wurr um 1606 vun Arzbischop Wolf Dietrich von Raitenau buterhalv vun de dormaligen Stadtmüern för de Leevste oder stillke Ehefru vun den Arzbischop, Salome Alt, baut un harr tonächst de Naam Slott Altenau. Dat weer „ain schöns, groß, geviert, herrliches Gepeu, wie ain Schloss oder Vestung, mit ainem wolgezierten, von Plech gedeckten, glanzenden Thurn und inwendig, auch aussen herumb mit schönen Gärten von allerlai Kleutlwerch, Paumgewächs und Früchten geziert und versehen“. Vun dissen Bau sünd Reste in dat Südwesteck vun den hüdigen Bau in dat Kellergeschoss erhollen. För sien 15 Kinner hett de för sien Familie immer försörglich bi den Kaiser de Faststellen as rechtmatig Arven henkreegen, för Kinner un Leevste todem de Erheven in den arvlichen Adelsstand. Moder un Kinner hemm sück denn Alt von Altenau nöömt. Brocht hett dat aber nix. Nah den Stört un de Eenzelhaft vun Wolf Dietrich up de Festung Hohensoltborg in dat Johr 1612 hett sien Nahfolger un Neffe Markus Sittikus von Hohenems bald dorup Fro un Kinner vun Slott Altenau verdreeven. Um de Erinnerung an sien Vörgänger ganz to tilgen, hett Markus Sittikus dat Slott nu Mirabell nöömt. Mirabell is en Vörnaam för Fruen ut dat Italieensche (mirabile ‚bewunnernswert‘ un bella ‚muij‘).
Fürstarzbischop Paris von Lodron leet 1620–1642 wiels den Dartigjohrigen Krieg dat Slott Mirabell samt togehörig Gordenanlaag in den neen starken Befestigungsgördel an’n rechten Salzachufer inbetrecken. In’n Gegensatz to Markus Sittikus hett he geern in dat Slott wahnt uni s dor ok storven.
1721 bit 1727 keem dat in’n Updrag vun Arzbischop Franz Anton von Harrach dör den bekannten barocken Baumeester Johann Lucas von Hildebrandt to’n Umbau to en prächtige barocke Slottanlaag, en veerflögelig Anlaag mit Binnenhoff, de nun nah toijen Diskussionen nich mehr as Parkplatz bruukt wurrd. 1818 hett en schlimm Stadtbrand groot Schaden achterlaaten. Den Wedderupbau hett Kaiser Franz I. in Updrag geven, de sülvst nipp un nau Anwiesen dorför drapen hett. Dat Konzept vun Hoffbauraat Peter Nobile weer den Kaiser aber to düür, he hett denn den Soltborger Kreisingenieur Johann Wolfgang Hagenauer mit de Planung un Baudörführen beupdragt. Dordör verlor de Bau völ vun sien instig besünners barock Utsehn. De mächtige Toorn in de Midden vun de Ostfassade wurr afdragen, de fiengleederig Gevelgleedern mit den ostsiedigen licht vörspringend Eckrisaliten verschwunn ebenso as de mit tallriek Vasen un 28 Figuren riek smückt Daaksimse. To’n Glück bleven de westsiedig Hofffassade un de Gordenfassade in’n Westen gröttstendeels erhollen. De Rhythmus vun plastisch hervörtreeden Risaliten un good gleedert Wandflachen vermiddeln en Vörstellung vun dat oorsprünglich Utsehn vun dat barock Meesterwark, ofschons ok hier de instig kunstvull Daakupsatz samt Figuren fehlt.
Van 1810 bit 1816 ünner bayerisch Herrschap weer dat Slott Mirabell Residenz vun den bayerischen Kroonprinzen. In dat Slott wurr an’n 1. Juni 1815 Prinz Otto von Bayern, de latere König Otto I. vun Grekenland, boren.
Vör 1849 hett hier ok de Vader vun den Soltborger Maler Hans Makart as Zimmerupseher arbeit. Van 1851 bit 1863 harr Arzbischop Kardinal Maximilian Joseph von Tarnóczy sien Residenz in dat Slott. D olt Kapuzinerpater un Tiroler Freeheitsheld Joachim Haspinger († 1858) hett hier in en Parterrewahnen sien letzt veer Levensjohren verbrocht.
1866 keem dat Slott gemeensam mit den Kapuzinerbarg gegen en Entschädigung vun 50.000 Gulden in dat Eegendom vun de Stadt Soltborg. Den Mirabellgorden harr de Kaiser dorbi all twee Johr ehrder de Stadt schunken. Tüschen 1947 un 1950 wurrn hier de Amtssitten vun den Börgermeester un sien Stellvertreder inricht as ok de Magistratsdirektschoon un eenige Magistratsafdeelen.
Besünners sehnswert Deelen vun dat Slott
ännern
De Georg-Raphael-Donner-Stiege is en Prunktrapp, de vun dat Erdgeschoss bit in den tweeten Stock reckt un sück in de Nordeck vun den Westtrakt befinnd. De Balustrade vun de Trapp is riek verschlungen un mit verscheeden Putten verziert, de in verscheedenst Holle nto sehn sünd, sittend, liggend un speelend. In de Wannen sünd Nischen inlaaten, in de mythologisch inspireert Marmorskulpturen staht. Över de Dören finnen sück antikiseerend Büsten.
De Marmorsaal is mit Marmor, Marmorimitatschoon un vergoldet Stuck verkleed. Dortüschen finnen sück dekorative Stuckfelder. Dat ehmalige groot Deckengemälde vun Johann Michael Rottmayr gung bi den Brand van 1818 verloren. Wegen sien Ambiente un de besünners goot Akustik wurrd de Saal hüüd för Troungen un klassische Konzerte bruukt. In’n Rahmen vun de Soltborger Slottkonzerte ünner de musikaalsch Leitung vun Luz Leskowitz, af 2016 ünner de Leitung vun Konstantin Hiller, treeden naamhafte Ensembles as de Salzburger Solisten, dat Bartók Quartett un dat Twins Quartett as ok berühmte Solisten as Jörg Demus un Igor Oistrach up.
De Slottkapelle (siet 1938 Kark vun de Oltkatholiken) harr vör den Brand van 1818 en Deckengemälde vun Bartolomeo Altomonte, se is den Hilligen Nepomuk weeht. Bi den Brand swoor beschädigt, wurr se 1837 vun Arzbischop Friedrich Johann Jacob Cölestin von Schwarzenberg nee inweeht. De Altar mit sien Skulpturen vun Augustinus, Rupert, Virgil un Martin stammt wesentlich ut dat Johr 1722. Dat bi den Brand verneelt Altarbild vun den Hilligen Nepomuk wurr 1830 vun Johann Michael Hess nee maakt un inföögt. Siet Juli 1938 is de Slottkark en Pfarrkark vun de Oltkathoolsch Kark vun Öösterriek, vörher funnen de Goddesdeensten in’n Marmorsaal statt. De lütt Kark wurr 1952 un 1988 renoveert. De oltkathoolsch Kark in dat Slott Mirabell is jedes Johr an de ökumeensch Lang Nacht vun de Karken bedeeligt.[1] Siet finnen in regelmatig Afständen ok Konzerte vun de klassische Musik in de Kark statt.[2]
-
De Marmorsaal -
De Donnerstiege mit den Putti – beleevt Fotomotiv bi Bruutpaaren
Mirabellgorden (Slottparterre) un Zwergelgorden
ännern
To den Gordenanlaag vun dat Slott hörrn neben Deelen, de hüüd verbaut sünd (etwa dör dat Universität Mozarteum), dat groot Parterre, dat Heechheater, de Waterbastei, de Rosengoorden un de orsprüngliche Zwergelgorden as ok an Stäe vun de afdragen olt Mirabellbastei de Kurgorden.
De Gordenanlaag bleev bi den Brand vun dat Slott wietgahnd erhollen. Se stammt in de hüdig Anlaag wesentlich vun Johann Bernhard Fischer von Erlach un wurr um 1730 vun Anton Danreiter verändert.
De Orangerie mit dat angrenzend Palmenhuus, as Gewächshuus, is um 1725 entstahn. Südlich dorvan befunn sück siet 1973 dat Soltborger Barockmuseum.
Dat lütt langtrucken Heechtheater mit sien vun sneeden Strüük infaat symmetrischen Wegen un sien zentraal Freeflächen wurr tüschen 1704 un 1718 up de Lodronsche Wehrmüer upricht. Se wurrd hüüd noch af un to för lütt Theaterupführungen oder Konzerte bruukt.
De historsch barocke Zwergelgorden südlich vun de höhgere Waterbastei – also vör den Wehranlagen – wurr um 1800 in en engelsch Gorden umgestalt, de aber all lang nich mehr vörhannen is. Olt Plääns wiesen sien oorsprünglichen Tostand. In’n Gorden upstellt weern oorsprünglich 28 groteske Marmordwargen, de 1690/91 in’n Toog vun de barocke Umgestaltung dör Johann Bernhard Fischer von Erlach un Johann Ernst Graf Thun entstahn sünd. Se wurrn 1811 verköfft un kunnen nahderhen nich mehr vullständig tosommendragen wurrn. Se wurrn dornah vörövergahnd up de lütt erhollen Lodronsche Waterbastei upstellt. De Wedderherstellen vun den oorsprünglichen barocken Gorden, as Deel vun dat Gesamtkunstwark vun Fischer von Erlach blifft wiederhen en wichtig Anliggen.
-
Südfassade vun dat Slott (to’n Rosengorden) -
Door to de Orangerie -
Slott Mirabell, Mirabellgorden mit dat Mirabellslott in’n Achtergrund -
Pütt in de Orangerie -
Heechtheater
Weblinks
ännern
Enkeld Nahwiesen
ännern- ↑ Altkatholische Kirche im Schloss Mirabell. Lange Nacht der Kirchen, 5. März 2015, afropen an’n 12. April 2015.
- ↑ Salzburger Klassik Musik in der Schlosskirche Mirabell. Salzburg Classic Music in Mirabell „Mozarts Concerts“, 1. März 2015, afropen an’n 12. April 2015.
Koordinaten: 47° 48′ 20″ N, 13° 2′ 31″ O