Sun Ra
Sun Ra (* 22. Mai 1914 in Birmingham, Alabama; † 30. Mai 1993; eegentlich Herman „Sonny“ Blount) weer en US-amerikaansch experimentell, avantgardistisch Jazzkomponist un Jazzmusiker (Piano, Orgel, Keyboard), Poet un Philosoph.
Leven un Wark
ännernSun Ra gull all to Leevtieden as Mythos un bit hüüd as en vun de umstreedensten Jazzmusiker. Dör sien ganz eegen Stil un sien innovativ Ideen polariseer he Kritiker un Publikum. Eenig hebbt hüm as en genialen Innovator sehn, de annern dorgegen as en Scharlatan. Sun Ras Leistung as en vun de Paddmakers vun den Free Jazz is aber nich umstreeden.
Berühmtheit kreeg he dör sien bizarr astrologischen Predigten un Philosophien genauso as dör sien musikalischen Kompositschonen un Dorbietungen. he hett 1952 sien Geburtsnaam afleggt un nehm den Naam Sun Ra an (Ra is de Naam vun den antiken ägyptischen Sünnengott) un hett en Band mit ständig wesselnd Besetten, de as Arkestra bekannt wurr, leit. De bemarkenswertest Liddmaaten vun de Grupp weern de Saxophonisten John Gilmore, de sien Wark dat Wark vun John Coltrane beinflooten dee, un Marshall Allen, de dat Arkestra noch (2008) leiten de. Dat Woort Arkestra hett Sun Ra as Verbinnen vun Arché un Orchester ansehn.
De musikalisch Entwicklung vun Sun Ra kann man groff in dree Perioden indeelen. In de 1950er Johren entwickel sück sien Musik ut de Bigband-Swing, mit de he in de 1940er Johren ebenso as bi Wynonie Harris sien Karriere anfung. As Brotjobb leev he aber ok vun Updrääg as to’n Bispeel as Arrangeur in de Chicagoer Club DeLisa, de hüm Red Saunders geev. Berühmt wurr he denn mit den vun hüm utfunnen „Cosmic Jazz“, de Weltruumthemen to’n Inhalt harr. Eenig vun sien best Stücke keemen to disse Tiet herut. Bemarkenswert Sun-Ra-Alben ut de 1950er Johren sünd ünner annern Sun Ra Visits Planet Earth, Interstellar Low Ways, Angels And Demons At Play, We Travel The Spaceways un Jazz In Silhouette. In disse Tiet fung he aber ok an, sünnerlich Kostüme un Koppsmuck in’ ägyptischen Stil to dragen.
In de 1960er Johren harr he mit sien Musik en chaotisch un experimentell Periode. Sien Popularität harr denn ehrn Hööchpunkt, as de Beat Generation un de Psychedelic Rock sien Musik upnehmen deen. Sien Alben ut disse Tiet sünd man aber blots swoor to verstahn. Bemarkenswert Titels ut disse Tiet sünd ünner annern The Magic City, When Sun Comes Out un Other Planes Of There.
In de 1970er Johren un later leep de Musik vn Sun Ra un sien Arkestra up konventionelleren Bahnen, bleev aber eklektisch un energielaaden. Dör de Tosommenarbeit mit de Singerin June Tyson kunn he wiederhenn dat Publikum fesseln. In de Konzerten wurrn nu ok Jazzstandards interpreteert.
Sun Ra weer en vun de produktivst Musiker vun den Jazz. In de Loop vun sien Loopbahn nehm he hunnerte vun Alben up, vun de aber völ in lütt Uplaagen vun lütt Platenfirmen verdreven wurrn. Tietwies hett he sien Musik up dat eegen Label över den Versandhannel vedreven, wat to de Tiet noch nich so begäng weer. So bleev sien Musik dat so nömmt groot Publikum unbekannt, wenn se hüm denn nich in Konzerten beleevt harr. In de 1990er Johren wurrn völ vun sien Upnahmen to’n eersten Mal posthum up CDs bi dat Platenlabel Evidence verapenlicht.
Sun Ra un sien Arkestra weern Gegenstand vun den Dokumentarfilm A Joyful Noise un 1972 vun de Blaxploitationfilms Space Is the Place. De Soundtrack to disse Film, ebenfalls vun Sun Ra, is up CD erhältlich.
Ehrungen
ännern1982 wurr he mit de NEA Jazz Masters Fellowship uttekent un 1987 in de Big Band and Jazz Hall of Fame upnommen.
Literatur
ännern- John F. Szwed: Space Is The Place - The Lives and Times of Sun Ra, Pantheon Books, New York, 1997, ISBN 0-679-43589-1 (Biografie)
- Hartmut Geerken, Bernhard Hefele: Omniverse Sun Ra, Waitawhile, D-82211 Wartaweil, 1994, Privatdruck (Diskografie mit Farbreproduktschonen vun de LP-Cover)
- Robert Campbell, Chris Trent: The Earthly Recordings of Sun Ra, 2nd edition, Cadence Jazz Books, Northwood, NY, 2000, ISBN 1-881993-35-3 (utführlich Diskografie)
- Hartmut Geerken (Hrsg.): Sun Ra, The Immeasurable Equation, Books on Demand, Norderstedt, 2005, ISBN 3-8334-2659-4 (Sun Ra's Lyrik)
Weblenken
ännern- Saturn: Sun Ra and his Arkestra
- Sun Ra and his Intergalactic Harmonies
- Offiziell Website vun dat Sun Ra Arkestra ünner de Leitung vun Marshall Allen
- Sun Ra Billerarchiv
- Sun Ra in de Katalog vun de Deutsche Nationalbibliothek
- Diskographie, Biller, Filme ...
- Esoteric of Sun Ra and Conrad Beissel; by David Stowe (Michigan State University) (engelsch)
- Sun Ra in de Katalog vun dat Düütsch Musikarchiv
- From Sonny Blount to Sun Ra: The Chicago Years vun Robert L. Campbell, Christopher Trent un Robert Pruter
- Personennaamdatei