Tortonium

Ärathem Ära	System Periood	Serie Epoch	Stoop Öller	≈ Öller (Mya)
K Ä N O Z O I K U M	höger	höger	höger	jünger
	Neogen	Pliozän	Piacenzium	2,588–3,6
			Zancleum	3,6–5,332
		Miozän	Messinium	5,332–7,246
			Tortonium	7,246–11,608
			Serravallium	11,608–13,65
			Langhium	13,65–15,97
			Burdigalium	15,97–20,43
			Aquitanium	20,43–23,03
	deeper	deeper	deeper	öller

Dat Tortonium is de föffte chronostratigraafsche Stoop vun’t Miozän un vun’t Neogen. Se ümfaat ruchweg de Tietduer vun 11,608 (± 0,005) Millionen bit 7,246 (± 0,005) Millionen Johren vör hüüt. Vör disse Stoop liggt dat Serravallium. Aflöst warrt se vun’t Messinium.

Naam

De Stoop hett ehrn Naam vun de Stadt Tortona in de Provinz Alessandria, Region Piemont in Italien. Inföhrt hett den Naam un ok de Stoop sülvst de Swiezer Geoloog Karl Mayer-Eymar in’t Johr 1858. Dat offizielle Tyypprofil vun Internatschonale Stratigrafische Kommischoon (ICS) is dat Monte dei Corvi-Strand-Profil bi Ancona in Italien.

Definitschoon

Dat Tortonium is an sien öllert Enn kenntekent dör dat letzt gemeensome Vörkamen vun de kalkigen Nannofossil-Oort Discoaster kugleri un de planktonschen Foraminiferen-Oort Globigerinoides subquadratus. Disse Grenz fallt tosamen mit de korten normol-polaren magnetschen Polaritäts-Subchroon C5r.2n. De bövere Grenz na’t Messinium hen is defineert dör dat ünnerste Vörkamen vun de planktonischen Foraminiferen-Oort Globorotalia conomiozea. Disse Grenz liggt teemlich in de Mitt vun de magneetschen Polaritäts-Chronozoon C3Br.1r.

Literatur

• Karl Mayer-Eymar: Versuch einer neuen Klassifikation der Tertiär-Gebilde Europa’s. Verhandlungen der Schweizerischen Naturforschenden Gesellschaft. (Johresversammeln vun’n 17.–19. August 1857 in Trogen), S.70–71 et 165–199 et Tabelle, Basel 1858.
• Felix Gradstein, Jim Ogg, Jim & Alan Smith: A Geologic timescale. Cambridge University Press 2004 ISBN 9780521786737
• Frederik Hilgen, Hayfaa Abdul Aziz, David Bice, Silvia Iaccarino, Wout Krijgsman, Klaudia Kuiper, Alessandro Montanari, Isabella Raffi, Elena Turco und Willem-Jan Zachariasse: The Global boundary Stratotype Section and Point (GSSP) of the Tortonian Stage (Upper Miocene) at Monte Dei Corvi. Episodes, 28: 6-17, Beiing 2005 ISSN 0705-3797 PDF.
• Hans Murawski & Wilhelm Meyer: Geologisches Wörterbuch. 10., nee bearb. u. wiet. Opl., 278 S., Enke Verlag, Stuttgart 1998 ISBN 3-432-84100-0.

Weblenken

• Deutsche Stratigraphische Kommission (Rgv.) (2002): Stratigraphische Tabelle von Deutschland 2002. ISBN 3-00-010197-7 - PDF (Groot)
• GeoWhen Database
• Norges Network of offshore records of geology and stratigraphy
• Overview of Global Boundary Stratotype Sections and Points (GSSP’s) vun Jim Ogg