Waterrött
De Waterrött (Arvicola amphibius; Synonym Arvicola terrestris) is en Oort Söögdeert ut de Ünnerfamilie von de Wöhlmüüs.
| Waterrött | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||
| Systematik | ||||||||||
| ||||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||||
| Arvicola amphibius | ||||||||||
| (Linnaeus, 1758) |
De Waterrött kummt in grote Delen von de Paläarktis in Europa un Asien vör. Dat Rebeed reckt in’n Westen bet Grootbritannien un in’n Oosten bet an de Lena in Sibirien.
Dat gifft mank de Waterrötten Gruppen, de vör allen in’t Water leevt un annere de vör allen an Land leevt.
Utsehn ännern
Waterrötten sünd grote Wöhlmüüs mit lange Steerten. De Waterrött is de gröttste Wöhlmuus in Europa (utbenahmen de Bisamrött, de dör den Minsch inbörgert worrn is). De Waterrötten, de aquaatsch leevt, sünd dorbi düüdlich grötter un sworer as de terrestrischen. De Kopp-Rump-Längd bedriggt bi aquaatsche Waterrötten 130–240 mm, de Steert is 100–146 mm lang, de Achterfoot 28–35 mm un de Ohren 15–20 mm. En Deert wiggt 130–320 g. Terrestrische Waterrötten hebbt blots en Kopp-Rump-Längd von 130–165 mm, en 50–90 mm langen Steert, en Achterfoot von 22–27 mm un 12–15 mm lange Ohren. En Deert wiggt 65–130 g.
Dat Fell is lang, dicht un glinstert. Op de Bavensied is dat variabel, mehrstendeels düüsterbruun, weniger faken hellbruun un besünners bi aquaatsche Waterrötten in Nedderungen fakener ok swart. De Steert is heller. De Ünnersied is wittlich oder geel-grau.
Levensruum ännern
De Waterrött leevt in de Paläarktis. In’n Westen kummt se in Grootbritannien vör. In Spanien kummt se ganz in’n Noordoosten vör. In’n Oosten reckt dat Rebeed in Sibirien bet an de Lena un an’n Baikalsee.
In’n Noorden kummt se bet an de Noordspitz von Noorwegen vör. In’n Süden is dat bet in’n Noorden von Portugal, bet an de Süüdspitz von Italien un in’n Noorden von Grekenland. In Asien gifft dat in’n Süden Utlöpers bet in’n Iran un bet na Kasachstan.
Welk Gruppen leevt vör allen an’t Water langs de Strööm, Beken un in Sümp. Annere Gruppen leevt vör allen an Land in Wischen, Boomgoorns un Goorns, enkelt ok in’t Holt.
Systematik ännern
Över de Systematik von de Waterrött warrt al lang kuntrovers diskuteert. För de Oort sünd över de Tied över 36 Ünneroorden beschreven worrn. Forschers, de de mitochondriale DNA ünnersöcht hebbt, seggt, dat düsse Ünneroorden sik to dree Formen tohoopfaten laat, de aver nich mit de aquaatschen un terrestrischen Ökotypen övereenstimmt. Dat warrt ok överleggt, wat düsse dree Formen nich egen Oorden dorstellt[1]:
- Arvicola terrestris terrestris; In’n gröttsten Deel von dat Rebeed, aquaatsch mit Övergäng to de terrestrische Levenswies.
- Arvicola t. sherman; Form, de vör allen op Bargen beschränkt is, in’n Süüdwesten von dat Rebeed (Karpaten, Alpen, Zentraalmassiv, Pyrenäen un Noorden von de Iberische Halvinsel), terrestrisch. Na Wilson un Reeder[2] reckt dat Rebeed von düsse Form ok noch bet na Belgien un in’n Süden von de Nedderlannen.
- Arvicola t. italicus; Italien süden de Alpen, aquaatsch mit Övergäng to de terrestrische Levenswies.
Levenswies ännern
Waterrötten sünd bi Nacht un in’t Tweedüüster aktiv, weniger faken ok bi Dag. Aquaatsche Deerten sünd gode Swemmers un Dukers un bruukt dor all veer Been bi. De Bo hett en Reeg Gäng. Se hebbt Nest un Vörraadskamer un warrt in dicht bewussen Övers anleggt. De Ingäng liggt ünner Water as ok baven dat Water. In fuchtige Rebeden warrt dat Nest bi hogen Waterstand över de Eer to’n Bispeel op Bulten boot.
De terrestrischen Waterrötten boot Gäng sied ünner de Eer, de to verglieken sünd mit de von en Mullwapp. Wenn Eerdhümpels smeten warrt, sünd de aver sieder un weniger stabil as bi’n Mullwapp. De Waterrötten freet Planten. Bi aquaatsche Deerten sünd dat vör allen Waterplanten, bi terrestrische Wuddeln, Zippeln un Knullen. Af un to freet Waterrötten ok Weekdeerten, Insekten un lüttje Fisch.
Junge ännern
De Waterrött kriggt von März bet Oktober Junge. In een Johr kann se 3 bet 5 Maal Junge kriegen. De Draagtied bedriggt üm un bi 22 Daag. De Waterrött kriggt 2 bet 9 Junge, utnahmswies ok bet to 14. Mehrstendeels sünd dat aver 4 bet 6. De frisch boren Jungen wiggt — afhängig dorvon, woveel Junge dat weren – 3,2-7,8 g. De Ogen apent sik in en Öller von 8-11 Daag, in’t Middel na 9 Daag. Mit üm un bi 60 Daag köönt se denn al sülvs wedder Junge kriegen. De Levensduur in Fungenschop liggt bi maximaal 3,5 Johr.
Schadens ännern
De Deerten köönt dör dat Wöhlen Schadens an de Wuddeln von Planten anrichten.
Gegen de Waterrötten kann mit Begasungsmiddel, Giftköders, Wöhlmuusscheetgerät oder Muusfallen gegenan gahn warrn. In gröttere Plantaaschen warrt Giftköders ok mit en Wöhlmuusploog utbrocht.
Bestand ännern
De Oort kummt ok in Optimaalhabitaten kuum op mehr as 100 Deerten pro Hektar. In Skandinavien un in’t Baltikum swankt de Bestand jüst as bi annere Wöhlmüüs stark zyklisch.
In Delen von West- un Süüdeuropa, to’n Bispeel in Grootbritannien, de Nedderlannen un Italien, is bi aquaatsche Waterrötten faststellt worrn, dat de Bestand stark trügggahn is. Oorsaken sünd, dat de Levensruum verloren geiht, versmuddt Water, dat de von’n Minsch inbörgerte Mink Jagd op ehr maakt, un Kunkurrenz dör de Bisamrött, de ok inbörgert is. Lokaal un regionaal is de Bestand dör dat Dröögleggen von Sümp düchtig dalgahn oder de Waterrött ganz utrött worrn, vör allen in Israel, de Törkie un in Georgien. In annere Rebeden kaamt Waterrötten aver faken vör un de Bestänn sünd stabil. Op de ganze Welt sehn gellt de Waterrött na de IUCN as nich in Gefohr („least concern“). Ok in Düütschland is de Waterrött in de Rode List as nich in Gefohr indragen.
Weblenken ännern
- ↑ S. Aulagnier, P. Haffner, A. J. Mitchell-Jones, F. Moutou, J. Zima: Die Säugetiere Europas, Nordafrikas und Vorderasiens. Der Bestimmungsführer. Haupt, Bern u. a. 2009, S. 196.
- ↑ Don E. Wilson, DeeAnn M. Reeder (Rutgevers): Mammal Species of the World. A taxonomic and geographic Reference. 2 Bänn. 3. Oplaag. Johns Hopkins University Press, Baltimore MD 2005, ISBN 0-8018-8221-4, online.