Bundsministerium för Arbeit un Sozialsaken

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Bundsministerium för Arbeit un Sozialsaken (Öösterriek).

Dat Bundsministerium för Arbeit un Sozialsaken (BMAS) is en Ministerium vun de Bundsrepubliek Düütschland. Mit wesseln Opgaven hett dat Ministerium in’n Verloop vun de Tiet verschedene Naams hatt. Fröher hett dat Bundsministerium för Arbeit un Sozialornen heten, un twüschen 2002 un 2005 weer dat opdeelt op dat Bundsministerium för Weertschop un Arbeit un dat Bundsministerium för Gesundheit un Soziale Sekerung. Bi’t Billn vun de Regeren na de Bundsdagswahl 2005 sünd de fröheren Opgavenrebeden to’n gröttsten Deel wedder herstellt worrn. Siether hett dat Ministerium sien hüütigen Naam. De oorsprüngliche Naam ut dat Johr 1949 weer Bundsministerium för Arbeit. Dat BMAS gifft sik Möh, en starkere internatschonale Tosamenarbeit to hebben un dat düütsche Modell för’t Vermiddeln vun Arbeit, na dat Vörbild vun de Bundsagentur för Arbeit, ok in’t Utland to drägen.^[1]

Deenstöörd

En Deel vun’t Ministerium hett sien Sitt in Berlin-Mitt in de Wilhelmstraat 49. Dorhen is dat Ministerium kamen, as dat Parlament mit grote Deelen vun de Bundsregeren vun Bonn na Berlin ümtogen is. En tweeten Deenstsitt gifft dat noch in Bonn in de Rochusstraat 1.

Dat Huus in de Berliner Wilhelmstraat 49 weer fröher en barocken Adelssitt, dat 1826 in’n Besitt vun den Hohenzollern-Prinz Karl övergahn is. De Bomeesters Schinkel un Stüler hebbt dat in’n klassizistischenStil ümboet. Twüschen 1918 un 1933 weer in dat Huus dat Presseafdeel vun de Rieksregeren ünnerbröcht. De Natschonalsozialisten hebbt dorut denn dat Rieksministerium för Volksopklären un Propaganda ünner dat Regeer vun Joseph Goebbels maakt. Dat Huus hett dör de Bomben vun 1945 düchtig wat afkregen. As dat wedder instandsett weer ist 1947 de Zentralraat vun de Natschonalen Front vun de lateren DDR intogen. De Arbeitsruum vun’n eersten un eenzigen Präsident vun de DDR, Wilhelm Piek, is dor binnen noch mit sien oorspünglichen Inrichten bewohrt. Vun 1996 bit 2000 is dat Huus na un na saneert worrn.

Dat Besökerzentrum vun’t Ministerium is dat Kleisthuus in de Berliner Mauerstraße 53, wat fröher dat Bankhuus von der Heydt weer, Nöömt is dat na den Besitter vun’t Vörgängerhuus, den Dichter H. v. Kleist. De Architekt vun’t Kleisthuus weer 1912 Bodo Ebhardt.

Vördem in’t Johr 1949 Bonn as ne’e Bundshööftstadt utwählt weer, weer för den Fall dat Frankfort an’n Main dat warrn schüll, dat AEG-Hoochhuus in Frankfort as Deenstsitt för’t Ministerium vörsehn. Achtergrund för dissen Plaan weer dat Argument vun Frankfirt, dat dat in de Stadt 90 % vun de Hüüs, de för en Regerensitt nödig weern, al geev. De dormolige Böverbörgermeester Walter Kolb harr sogor al en Plenarsaal för’t Parlament boen laten.

Bundsministers siet 1949

#	Naam	Levensdaten	Partei	Anfang vun de Amtstiet	Enn vun de Amtstiet
Bundsminister för Arbeit
1	Anton Storch	1892-1975	CDU	20. September 1949	29. Oktober 1957
Bundsminister för Arbeit un Sozialornen
2	Theodor Blank	1905–1972	CDU	29. Oktober 1957	26. Oktober 1965
3	Hans Katzer	1919–1996	CDU	26. Oktober 1965	21. Oktober 1969
4	Walter Arendt	1925–2005	SPD	22. Oktober 1969	16. Dezember 1976
5	Herbert Ehrenberg	* 1926	SPD	16. Dezember 1976	28. April 1982
6	Heinz Westphal	1924–1998	SPD	28. April 1982	1. Oktober 1982
7	Norbert Blüm	* 1935	CDU	1. Oktober 1982	27. Oktober 1998
8	Walter Riester	* 1943	SPD	27. Oktober 1998	22. Oktober 2002
9	Twüschen 2002 un 2005 weern de Opgaven vun’t Ministerium op den Bundsminister för Weertschop un Arbeit (Wolfgang Clement) un de Bundsministersche för Gesundheit un Soziale Sekerung (Ulla Schmidt) opdeelt.
Bundsminister för Arbeit un Sozialsaken
10	Franz Müntefering	* 1940	SPD	22. November 2005	21. November 2007
11	Olaf Scholz	* 1958	SPD	21. November 2007	28. Oktober 2009
12	Franz Josef Jung	* 1949	CDU	28. Oktober 2009	27. November 2009
13	Ursula von der Leyen	* 1958	CDU	30. November 2009	17. Dezember 2013
14	Andrea Nahles	* 1970	SPD	17. Dezember 2013	28. September 2017
–	Katarina Barley (kommissaarsch)	* 1968	SPD	28. September 2017	14. März 2018
16	Hubertus Heil	* 1972	SPD	14. März 2018	aktuell