Chlorwaterstoff
| Strukturformel | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Allgemeen | |||
| Naam | Chlorwaterstoff | ||
| Annere Naams | Soltsüür waterfree, Hydrogenchlorid, Soltsüürgas, Waterstoffchlorid | ||
| Summenformel | HCl | ||
| CAS-Tall | 7647-01-0[1] | ||
| Kortbeschrieven | stekend rökend Gas ahn Klöör | ||
| Egenschoppen | |||
| Molar Masse | 36,46 g·mol–1[1] | ||
| Phaas | gasförmig | ||
| Dicht | 1,6423 kg·m–3 (Gasdicht, 0 °C)[1] | ||
| Smöltpunkt | -114,8 °C[1] | ||
| Kaakpunkt | -85,03 °C[1] | ||
| Dampdruck | 42,56 bar[1] (20 °C) | ||
| Löslichkeit |
720 g/l in Water (20 °C)[1] | ||
| Sekerheitshenwiesen | |||
| Gefahrstoffkennteken ut RL 67/548/EWG, Anh. 1 | |||
| |||
| R- un S-Sätz | R: 23-35 | ||
| S: (1/2-)9-26,36/37/39-45 | |||
| Wietere Sekerheitshenwiesen | |||
| MAK | 3,0 mg·m–3[1] | ||
| Sowiet mööglich un tyypsch, warrt dat SI-Eenheitensystem bruukt. Wenn nich anners anmarkt, gellt de angeven Daten bi Standardbedingen. | |||
Chlorwaterstoff, wat na’t System ok Waterstoffchlorid nöömt warrt, is en cheemsch Verbinnen, dat de cheemsch Summenformel HCl hett. Chlorwaterstoff is en Gas ahn Klöör, aver mit en stekend Röök. In Water lööst sik dat Gas un warrt dorin denn to Soltsüür (Chlorwaterstoffsüür).
Herstellen
ännernChlorwaterstoff warrt in’n Labor ut konzentreerte Swevelsüür un Kaaksolt (NaCl) wunnen:
An de Steed vun de Swevelsüür kann dorvör ok Natriumhydrogensulfat nahmen warrn. Dorto warrt en Gemisch ut Kaaksolt un Natriumhydrogensulfat dröög hitt maakt. Üm de Reakschoon in Gang to hollen, mutt dorbi dat nieg maakte HCl-Gas aftrennt warrn.
In de cheemschen Industrie is Chlorwaterstoff tomeist en Nevenprodukt bi dat Chloreeren vun orgaansch Verbinnen oder warrt ut de Chlorknallgasreakschoon wunnen. Dorbi warrt en Gemisch ut Waterstoff un Chlor t. B. dör Belichten tünnert:
Egenschoppen
ännernDe systemaatsch Beteken Waterstoffschlorid seggt dör de Sülv -id al ut, dat dat Chlor-Atom in dat Molekül en negativ Deelladen hett. Jüst so as in Chlorid-Ionen, wo dat Chlor ok en negativ Laden hett. Chlorwaterstoff is en beten wat sworer as de Luft, hett also en höögere Dicht. In een Liter Water künnt bi 0 °C 520 l HCl-Gas lööst warrn. Dat sünd 850 g. Bi 20 °C lööst sik noch 442 l HCl. An fuchtig Luft bildt sik ut HCL-Gas en fienen Nevel ut Soltsüür-Drüppens.
Vörkommen
ännernChlorwaterstoff is en Bestanddeel vun de Magensüür bi Allensfreters, so ok bi Minschen. Dat hülpt de opnahmen Nohren to verdauen. En groten Deel vun dat Solt, dat de Minsch eten deit warrt in’n Lief in Soltsüür ümwannelt.
Sekerheit
ännernChlorwaterstoff ist ätzend un grippt doröm annere Saken an. In hooge Konzentratschoon is HCl ok giftig, man Vergiften mit Chlorwaterstoff sünd roor. Bi’t Inaten kann dat Gas de Atenweg un de Sliemhüüd angriepen, wat denn to Bronchitis oder to en Lungensweer föhren kann. Bi Kontakt mit de Huut kann de Süür liecht wedder mit Water afwuschen warrn.