Egon Bahr

Egon Karl-Heinz Bahr (* 18. März 1922 in Treffurt an de Werra/Döringen; † 20. August 2015) weer en düütschen Politiker vun de SPD. He weer vun 1972 bit 1974 Bundsminister för sünnere Opgaven un vun 1974 bit 1976 Bundsminister för weertschoppliche Tosamenarbeit.

Leven un Beroop

Bahr hett in’t Johr 1940 sien Abitur maakt un güng denn bi de Rhienmetall Borsig-AG in Berlin in de Lehr to’n Industriekoopmann. In’n Tweeten Weltkrieg weer he Soldat vun 1942 bit 1944, toletzt as Fahnenjunker-Ünneroffizeer an de Luftkriegsschool VI in Kitzingen. Man he is denn wegen „Inslieken in de Wehrmacht“ as „nich-arischen“ Rüstungsarbeiter na Rhienmetall-Borsig torüchversett worrn, vun wegen dat he vergevens versöcht harr, sien jöödsche Grootmudder to verheemlichen.^[1] Na’n Krieg hett he as Journalist bi de Berliner Zeitung arbeit un dorna bi de Allgemeine Zeitung (Berlin) un bi’n Tagesspiegel (Berlin).^[2] Vun 1950 bit 1960 weer Baas-Kommentater un Bass vun’t Bonner Büro vun’n RIAS. In’t Johr 1959 weer he as Presseattaché an de Düütsche Bottschop in Ghana afordent. As Wetenschopplichen Leider vun’t Institut för Fredenforschen un Sekerheitspolitik vun de Universität Hamborg hett he vun 1984 bit 1994 arbeit. Siet 1984 is he dor an de Universität Hamborg Honorarprofesser.

Bahr weer verheiraadt un harr dree Kinner.

Partei

Egon Bahr in’t Johr 1969

Egon Bahr weer siet 1956 Liddmaat vun de SPD. In de Partei weer he Bundsgewarfsföhrer in de Johren vun 1976 bit 1981. Op sien Bedrieven hen is de dormolige Bundsvörsitter vun de Jusos, Klaus Uwe Benneter, ut de SPD utslaten worrn. Benneter harr vörher verkünnt, dat de DKP en mööglichen Bündnispartner för de SPD weer, vun wegen de blots en politischen Gegner weer, nich aver en „Klassengegner“, as dat bi de CDU de Fall weer. Butendem harr Benneter ok den Status vun de Jungssozialisten as Nawass-Organisatschoon vun de SPD in Fraag stellt.

Afordente

In’n Düütschen Bundsdag weer Bahr vun 1972 bit 1990 vertreden. Dor weer he vun 1980 an Vörsitter vun’n Ünnerutschuss för Afrüsten un Rüstkontroll.

Vun 1976 un 1980 weer Bahr as Kandidat vun’n Wahlkreis Flensborg-Sleswig direkt wählt un keem ansonsten jümmer över de Landslist vun Sleswig-Holsteen in den Düütschen Bundsdag.

Ämter

Bahr weer vun 1960 bit 1966 Bass vun’t Presse- un Informatschoonsamt vun’t Land Berlin un in disse Funkschoon ok Spreker vun’n Senat vun’n Berlin ünner dat Regeer vun’n Regereen Börgermeester Willy Brandt. Dorna weer he bit 1969 Bottschopper un as Ministerialdirigent de Leider vun’n Plaanstaff vun’t Utwärtige Amt. He gellt as een vun de wichtigsten Beraders vun Willy Brandt in Henblick op de Entspannenspolitik un ok as’n go’en Fründ vun em, as sien Reakschoon op Brandts Torüchpedden dokumenteert, wat op Film fasthollen weer.

Na de Bundsdagswahl 1969 is Bahr Staatsskeretär in’t Bundskanzleramt worrn un togliek kreeg he de Vullmacht vun de Bundsregeeren in Berlin. In disse Funkschoon weer he ok as Emissär in Moskau un Oost-Berlin bedüden mit bedeeligt an’n Moskauer Verdrag, an’n Warschauer Verdrag, an’t Transitafkamen as ok an’n Grundlagenverdrag. Ut den Grund warrt Egon Bahr mitünner ok as „Architekt vun de Oostverdrääg“ betekent. Op Bahr geiht ok dat Motto vun de sozialliberalen Oostpolitik torüch, „Wannel dör Annegern“, as ok de „Politik vun de lütten Schreed“.^[3]

As Willy Brandt torüchpeddt weer, is Bahr an’n 7. Mai 1974 toeerst ok ut de Bundsregeeren utscheedt. Man, an’n 7. Juli 1974 weer he vun’n Bundskanzler Helmut Schmidt as Bundsminiter för weertschopplich Tosamenarbeit in de Regeeren torüchberopen. Na de Bundsdagswahl 1976 is Egon Bahr denn duersom ut de Bundsregeeren utscheedt.

Annere politische Projekten un Initiativen

In’t Johr 1980 is Bahr Liddmaat in de „Unafhangigen Komisschoon för Afrüsten un Sekerheit“ ünner den Vörsitt vun den sweedschen Politiker Olof Plame worrn. De Kommischoon hett 1982 ehrn Bericht ünner den Titel Common Security publizeert. Mang de Vörslääg vun de Kommischoon weer de Idee vun en Atomwapenfre’e Zoon in Middeleuropa. Bahr hett verschedene Schriften över en möögliche tokamen düütsche Butenpolitik na’t Enn vun’n Kolen Krieg verfaat. So weer Bahr de Ansicht, dat Europa un Düütschland invn Rahmen vun een Zivilmacht mehr Influss in de Welt söken schülln. 1991 hett Bahr en Diskusschoon anreegt över’t Inrichten vun en „Düütsch Fredenskorps“.

In en Interview^[4] mit de FAZ geev Bahr to, dat he 1940 ’n beten stolt wesen weer, dat Polen, Frankriek, Däänmark un Norwegen in’n Tweeten Weltkrieg so gau vun de düütschen Wehrmacht innahmen worrn is. Na dat Book Ein Unikat im Doppelpack vun Bernhard un Hans-Jochen Vogel schall Bahr noch Anfang November 1989 – also en poor Daag för’t Apenmaken vun de Berliner Muer – meent hebben: „Lasst uns um alles in der Welt aufhören, von der Einheit zu träumen oder zu schwätzen“.^[5]

Bewerten

Stefan Aust schreev över Bahr: „Über viele Jahre hat er einen pragmatischen Patriotismus vertreten, dessen Ziel schließlich von den innenpolitischen Gegnern erreicht wurde.“^[4]

Ehrungen (Utwahl)

Egon Bahr is 1973 mit dat Grote Bundsverdeenstkrüüz uttekent worrn. In’t Johr 2002 is he Ehrenbörger vun de Stadt Berlin worrn un 2007 kreeg he den Willy-Brandt-Pries vun de norweegsch-düütschen Willy-Brandt-Stiftung. 2008 is he mit den Chöttinger Fredenspries un mit den Marion-Dönhoff-Pries ehrt worrn. Vun dat Internatschonale Hoochschoolinstitut (IHI) Zittau is em an’n 6. Oktober 2008 de Ehrendokter verleht worrn för sien Verdeensten üm de Eenigen vun Europa.^[6] An’n 14. Januar 2010 weer he mit den Verdeenstorden vun’t Land Noordrhien-Westfalen uttekent worrn.

Publikatschonen

Zu meiner Zeit. München 1996, ISBN 3-89667-001-8 (Autobiografie vun Bahr)
Willy Brandts europäische Außenpolitik (Schriftenreeg vun de Bundeskanzler-Willy-Brandt-Stiftung, Heft 3). Berlin 1999
Deutsche Interessen: Streitschrift zu Macht, Sicherheit und Außenpolitik. München 2000, ISBN 3-442-75593-X
Der deutsche Weg: Selbstverständlich und normal. München 2003, ISBN 3-89667-244-4
Plädoyer für eine transatlantische Arbeitsteilung. in: JÄGER, Thomas / HÖSE, Alexander / OPPERMANN, Kai (Rgv.) 2005: Transatlantische Beziehungen: Sicherheit – Wirtschaft – Öffentlichkeit, VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden S. 489-495, ISBN 3-531-14579-7

Literatur

Andreas Vogtmeier: Egon Bahr und die deutsche Frage. Zur Entwicklung der sozialdemokratischen Ost- und Deutschlandpolitik vom Kriegsende bis zur Vereinigung. (Reeg Politik- un Sellschopshistorie, Band 44), Bonn 1996.
Daniel Friedrich Sturm: „Metternich“ in Moskau. Egon Bahrs Wandel durch Annäherung. In: Deutschland Archiv. Jg. 42, Nr. 5, 2009, S. 841–846