Eugene Andrew Cernan

Eugene Andrew „Gene“ Cernan (* 14. März 1934 in Chicago, Illinois; † 16. Januar 2017 in Houston, Texas) weer en ehmalger US-amerikaansch Astronaut. He weer de elfte vun twalf Minschen, de up den Maand un bit hüüd (2016) de letzte, de up den Maand ween is.

Gene Cernan (Gemini 9)

Leven

Anfang vun sien Loopbahn

Cernan stammt vun sien Moders Siet vun tschechischen, vun sien Vaders Siet vun slowaaksch Inwannerer af, sien Öllern weern aber beid in den USA boren. He hett de McKinley School in Bellwood un de Proviso High School in Maywood besöcht, de he in’ Juni 1952 as en vun de Besten vun sien Johrgang verlaaten dee. He harr all fröh den Wunsch, Marinefleeger to wurrn; deswegen harr he sück um en Marine-Stipendium an de Purdue University bewurben, kreeg aber blots en Deelstipendium, dat hüm liekers to’n Deenst in de US-Marine verplichten dee.

In’ Sömmer 1955 deen he to’n eersten Mal up en Schipp, de USS Roanoke, in’ Juni dorup hett he Purdue mit en Notensnitt van 5,1 vun mögelk 6 afslooten. Vun Juni bit Oktober 1956 deen he up de USS Saipan. In disse Tiet rück he vun de Reserve to de regulär Marine up.

1957 wurr he as Pilot vun Kampjets utbildt, af Februar 1958 weer he up de Miramar Naval Air Station, in Kalifornien statschoneert. Sien eerst Fohrt in den Pazifik hett he vun März bit Oktober 1959 up den Floogtüüchdräger Shangri-La maakt. En wieder Fohrt harr he vun Juni 1960 bit März 1961 up de Hancock. An’ 6. Mai 1961 hett he Barbara Atchley, en Stewardess vun de Continental Airlines heiraadt, hör Dochter Tracy wurr an’ 4. März 1963 boren.

In de Tüschentiet harr Cernan en Angebot vun de Marine annommen un sien Verplichtenstiet verlängert. In’ Gegentoog kunn he aber an de Naval Postgraduate School in Monterey, Kalifornien studeeren, un kreeg dor den Master of Science in Luftfohrttechnik.

De Weg to de NASA

Cernan hett sück in’ Sömmer 1963 bi de NASA as Astronaut bewurben, un ofschons he weniger Floogerfohren as anner Bewarber harr un kien Testpilot weer, wurr he an’ 17. Oktober 1963 tosommen mit 13 annern as dart Astronautengrupp vun de NASA in de Apenlichkeit vörstellt.

De Utbillen fung in Februar 1964 an. Cernan spezialiseer sück up de Raketen, sowohl up de Titan-Rakeet, de dat Gemini-Ruumschipp in de Eerdumloopbahn bringen sull, as ok de Agena-Stuuf, mit de Kopplungen in’ Orbit plaant weern.

Dat Gemini-Projekt

Cernan bi de Mission Gemini 9

Wiels de eersten Gemini-Missionen (Gemini 1 in’ April 1964 bit Gemini 5 in’ August 1965) hett Cernan in de Leitzentraal arbeit un weer dor för dat Överwaaken vun de Drievstofftanks wiels den Start tostännig.

Bi dat Gemini-Projekt weern teihn bemannt Flüüg vörsehn, also muss 20 Plätze vergeven wurrn. Vun de söben Mercury-Astronauten weern noch fiev aktiv Astronauten, de as Kommandanten vun eenig Gemini-Flüüg faststunnen. Dorto keemen noch 9 Astronauten ut de tweet Utwahlgrupp. Somit bestunn för de dart Grupp vun Astronauten blots minn Chancen up en Insatz in en Gemini-Ruumschipp.

An’ 8. November wurr Cernan denn as Ersatzpilot för de Mission Gemini 9 nomineert. Dormit harr he ok groot Chancen, för den letzten Floog mit Gemini 12 indeelt wo wurrn.

Wiels de Düppelmission vun Gemini 7 un Gemini 6 in’ Dezember 1965 weer Cernan Verbindungsspreker (Capcom).

De Hööftmannschap vun Gemini 9 bestunn ut den Kommandanten Elliot See un den Piloten Charlie Bassett, de en Weltruumutstieg (EVA: extra-vehicular activity; Butenbordinsatz) ünnernehmen sull. Ersatzkommandant weer Tom Stafford.

In’ Rahmen vun hör Utbillensprogramm sünd de Hööft- und Ersatzmannschap vun Gemini 9 an’ 28. Februar 1966 in twee tweesittig Jets nah St. Louis flagen, wo se bi de McDonnell Aircraft Corporation an’ Gemini-Simulator traineeren sullen. Wegen schlecht Sicht is en Floogtüch afstört, wobi See un Bassett to Dood keemen. Noch an den sülvigen Dag wurrn Stafford un Cernan as nee Hööftmannschap bestätigt un Cernan harr nu de Upgaav, nah Edward White mit Gemini 4 den tweeten amerikaanschen Weltruumutstieg (EVA) to ünnernehmen.

De Start vun Gemini 9 weer toeerst för den 17. Mai 1966 vörsehn, wurr aber körtfristig afseggt, nahdem Stafford un Cernan all in dat Ruumschipp weern. De Start vun den Teelsatelliten, de kört vördem ween weer, weer scheef gahn, so dat kien Kopplungspartner vörhannen weer.

Mit den eenfacker Teelsatelliten ATDA sull de Start an’ 1. Juni wedderhaalt wurrn. ATDA kunn ditmal ahn Probleme in de Umloopbahn brocht wurrn, aber ok ditmal keem Gemini 9 nich hooch. De Start muss afbraaken wurrn, wiel bruukt Daten vun de Bodenstatschoon nich to dat Ruumschipp schickt wurrn kunnen.

An’ 3. Juni klapp de dart Startversöök endlich un Cernan maak sien eersten Ruumfloog. Dormit weer he de tweete Astronaut vun de dart Utwahlgrupp, de to’n Insatz keem.

In de Eerdumloopbahn stell sück aber rut, dat sück de Verkleeden vun den Teelsatelliten blots deelwies lööst harr, so dat de plaant Kopplung nich mögelk weer. Tüschendör hett man bi de NASA överleggt, dat Cernan ut dat Ruumschipp utstiegen un de Verkleeden vun Hand lösen sull, worup man aber denn doch van aflaaten hett – dat weer schlicht to gefährlich. De bither eenzige EVA bestunn blots ut dat In- un Utstiegen, man harr aber kien Erfohrungen maken kunnt, wu dat mit Bewegen un Arbeiten in de Swoorlosigkeit weer.

De plaant EVA weer aber noch immer hart noog. Cernan sull an’ 5. Juni 1966 dat Gemini-Ruumschiff dör de Luke verlaaten, sück an dat Ruumschipp langs nah achter hangeln un dor en vun de US-Luftwapen entwickelt Manövreereenheit (AMU) umschnallen. Dat weer aber bedüüdend swoorer as man sück dat vörstellt harr. Dat geev to wenig Punkte, woran he sück fasthollen kunnm so dat he wesentlich langsamer as plaant vörankommen dee. As he denn endlich dat Heck vun dat Ruumschipp reckt harr, weer he wiet achter de Tiet un an’ Enn’ vun sien Kräfte. De Test mit de Manövreereenheit muss dorum afseggt wurrn. De Rückweg to de Luke weer noch stuurder un gefährlicher. De Köhlen vun de Ruumantoog kunn de Warmtafstrahlen vun den Körper nich mehr utglieken, un Cernan sien Visier vun sien Helm beschloog. He harr kien Sicht mehr un wegen de fehlen Swoorkraft wurr dat mit de Orienteeren immer schlechter. Mit letzt Kraft kunn he sück aber in dat Ruumschipp torüchhangeln. Immerhen harr he mit över twee Stünn en nee Tietrekord för Weltruumutstieg upstellt.

Kört nah dat Enn’ vun de Mission wurr Cernan an’ 17. Juni 1966 as Reservepilot för den nächsten verfügboren Floog mit Gemini 12 nomineert, de ok dat Enn’ vun dat Gemini-Programm ween sull. Bi de Weltruumutstiege vun Gemini 10 un Gemini 11 sünd den wieere Probleme uptreeden, un för Gemini 12 weer weer en Test mit de Manövreereenheit vörsehn. Cernan weer Ersatzmann för Buzz Aldrin un luut Cernan wurr bi de NASA doröver nahdocht, Aldrin dör Cernan to ersetten, wenn Aldrin den Upgaven nich wussen ween weer. Nahderhen hett man den Test mit de Manövreereenheit ut dat Programm nommen, un somit weer ok klor, dat Aldrin fleegen dee. Cernan keem denn ok nich to’n Insatz un wurr to dat Apollo-Projekt todeelt.

Vörbereiten to de eerst Lannen up den Maand

Cernan mit John Young un Tom Stafford

In dat Apollo-Projekt wurr Cernan as Ersatzpilot för de Mission D, den tweeten bemannten Floog, indeelt. Dormit kunn he villicht dorvan utgahn, dat he den fievten bemannten Apollo-Floog maken kunn, vörutsichtlich den eersten, bi de en Maandlannen versöcht wurrn kunn. Cernan hörr to de erfohrenste Crew, de de NASA je tosommenstellt harr. Sien Kommandant weer weer Tom Stafford, un as dart Mann wurr John Young indeelt, de as Stafford ok, all twee Ruumflüüg maakt harr.

Cernan weer in’ Apollo-Simulator vun North American Rockwell in Downey, a he de Nahricht vun de Apollo-1-Katastrooph kreeg. Mit den Dood vun de Crew, de för den eersten bemannten Floog vörsehen weer, wurrn sämtlich Plaans up Ies leggt. In’ April 1967 wurrn weer Mannschapstodeelen bekannt geven. Cernan weer nu Ersatzpilot för den ersten bemannten Floog vun dat Apollo-Ruumschip, Apollo 7. Cernan keem nich to’n Insatz, deen aber as Verbinnensspreeker (Capcom).

As in dat Gemini-Projekt ok, weern immer dree Mannschapen to glieker Tiet in’ Training. As verwacht wurr kört nah de Lannen vun Apollo 7 an’ 11. Oktober 1968 de Ersatzmannschap vun Apollo 7 för den nächsten verfügboren Floog mit Apollo 10 bekanntgeven. Dat weer de Generalproov för de Lannen up den Maand. To’n eersten Mal sull de Maandlandefähre in de Maandumloopbahn test wurrn. En Lannen weer nich vörsehn un weer technisch ok nich mögelk, wiel de Landefähre vun Apollo 10 noch swoorer as de vun Apollo 11 weer.

In en Interview, dat in en mehrdeelig Dokumentatschoon mit Naam When We Left Earth wiest wurr, hett Cernan över Apollo 10 seggt, dat de Upstiegsstuuf „short fueled“ weer, will heeten, dat de nich vullstännig uptankt wurrn weer. As Begrünnen hett he seggt, dat man vun Sieden de NASA den Astronauten wegen hör kompetitiv Persönlichkeit, nah de se ünner annern utwählt wurrn weern, nich ganz troen dee, sück an de Missionsvörgaven to hollen. „Wenn wi also lannd weern, harrn wie nich mehr vun den Maand torüchkommen kunnt.“, hett he sien Kommentar afslooten.

An' 18. Mai 1969 is Cernan tosommen mit Tom Stafford un John Young to sien tweeten Ruumfloog start. Nah Apollo 8 weer dat eerst de tweete Floog to'n Maand. An' veerten Floogdag schwenk dat Apollo-Ruumschipp in en Maandumloopbahn in. Cernan un Stafford sünd in de Maandfähre Snoopy umsteegen un hemm vun dat Modership Charlie Brown afkoppelt. Bi dissen Deel vun de Mission keem dat to Problemen, wiel Stafford un Cernan in hör Iefer en Schalter tweemal betätigt hemm. Dordör kemm dat to swoor Schlingern vun de Maandfähre. Stafford kunn aber Schlimmeres verhinnern, indem he up Handstüern ümschalten dee. Bi de Rückfloog to de Eerd reck de Landekapsel en Rekordgeschwindigkeit vun 39.897 km/h. Cernan, Stafford un Young sünd in dissen Beriek also Weltrekordholler.

Nah de Rückkehr wurr Cernan vörsmeeten, dat he in de Apenlichkeit unanstännig Utdrücke bruukt harr. As de Maandfähre unkontrolleert in't Schlingern keem, harrn Stafford un Cernan in Levensgefohr nich up jöögdfree Spraak acht. Wiels Stafford sien Bemarken nich to verstahn weern, gung de Roop vun Cernan „Horensöhn! Wat to Höll is passeert?“ good verständlich live to de Eer. De Baas vun en amerikaansch Bibelschool hett sück doruphen bi de NASA un Präsident Nixon beschwert, worup Cernan sück apenlich för sien Utdrücke entschuldigen muss.

Apollo 14

Eugene Cernan, Apollo-17-Mission an' 11. Dezember 1972; Een vun de dree Maandautos vun de NASA, en Elektroauto

Nahdem Apollo 10 afslooten weer, kreeg Cernan vun Deke Slayton, de för de Apollo-Mannschapsindeelen tostännig weer, dat Angebot, Ersatzpilot för de Maandlandefähre vun Apollo 13 to wurrn. Dormit harr he groot Chancen harrt, mit Apollo 16 up den Maand t lannen. Cernan hett dit Angebot aber to Slayton sien Verwunnern aflehnt. He wull lever up en eegen Kommando wachten.

Disse Chance kreeg he denn tatsächlich, wiel Michael Collins ut de Astronautengrupp utscheeden wull un en Angebot as Ersatzkommandant vun Apollo 14 aflehnen dee. Dormit kreeg Cernan dissen Posten an' 6. August 1969 kört nah de spoodriek Maandlannen dör Apollo 11 överdragen. Somit weer he Ersatzmann för Alan Shepard, den eersten Amerikaner in't All. To de Ersatzmannschap vun hörrn noch Ronald Ellwin Evans as Pilot vun de Apollo-Kommandokapsel un Joe Engle as Pilot vun de Landefähre.

An' 23. Januar 1971, een Week vör den Start vun Apollo 14, weer Cernan up en Övensfloog in en Hubschrauber vun den Typ Bell H-13. As he in de Nähe vun Cape Kennedy in' Deepfloog över den Indian River fleegen dee, hett he sück in de Hööcht verschätzt un he hett mit en Kuuf de Waterböverflach raakt. De Hubschrauber hett sück glieks överslahn un utloopen Drievstoff hett den Stroom in Brand sett. Cernan kunn sück ut den sinken Hubschrauber befreen un sück buterhalv vun de Flammen bringen, bit he vun en Fru in hör Boot trucken wurr. He harr sück bi dissen Vörfall blots licht besehrt un bleev in de Ersatzmannschap. Schuld an den Unfall harr he aber sülvst.

De (vöreerst) letzte Minsch up den Maand

Cernan nah en Maand-EVA in dat LEM mit maandstoffbedecckten Ruumantoog

To dissen Tietpunkt weern de Flüüg Apollo 18 und Apollo 19 all streeken wurrn, so dat fast stunn, dat Apollo 17 för lang Tiet de letzte Floog to'n Maand ween sull. Weniger klor weer, welker Mannschap disse Mission fleegen sull, de Ersatzmannschap vun Apollo 14 ünner Eugene Cernan, oder de Ersatzmannschap vun Apollo 15 ünner Richard Gordon mit den eersten Wetenschapsastronauten, Jack Schmitt. An' 13. August 1971, kört nah den Floog vun Apollo 15, geev de NASA sluutend bekannt, dat Cernan, Evans un Schmitt de Crew vör den letzten Maandfloog billen sullen, Ersatzmannschap weer de Crew vun Apollo 16, wiel sück dat nich lohnt harr, för den letzten Maandfloog en kumplett nee Mannschap to traineeren.

De Start vun Apollo 17 funn an' 7. Dezember 1972 statt. Dat weer ok to glieker Tiet de eerste Nachtstart in de amerikaansch Ruumfohrt. Cernan un Schmitt sünd mit de Maandfähre Challenger dicht bi den Littrow-Krater in dat Mare Serenitatis lannd. Cernan hett de Maand as elft Minsch betreeden. De Mission weer wetenschaplich un technisch hööchst spoodriek, dat wurr de längste EVA-Tiet up den Maand verbrocht, de gröttste Mengt an Maandsteens sammelt un de gröttste Streck mit dat Maandauto torüchleggt (35 km). Cernan stell mit 18 km/h en inoffiziellen lunaren Landgeschwindigkeitsrekord up.

Nah de NASA

Nah dat Utscheeden ut de NASA an' 1. Juli 1976 wurr Cernan Viezpräsident vun de „Carol Petroleum“ in Houston, Texas. 1981 hett he en eegen Beraderfirma för Weltruumfohrt as ok de Floogsellschopp Air 1 grünnd, deren Vörsitter he bit Juni 1983 weer.

Dör de Astronautenkarriere harr de Ehe vun Cernan stark leeden. 1980 trenn he sück vun sien Fru Barbara, schett wurrn sünd de beid 1981. In dat Johr 1987 hett he Jan Nanna heiraadt, de he 1984 kennen lehrt harr. Dör disse Heirat kreeg he twee Steefdöchter, Kelly un Danielle.

1999 hett Cernan tosommen mit Don Davis dat Book The Last Man on the Moon herutbrocht.

In de Dokumentatschoon The Shadow of the Moon (2007) (dt. Titel Im Schatten des Mondes) bericht he över de Ereignisse un Empfindungen vun de Maandlannen.

Ehrungen

In dat Johr 2000 wurr Eugene Cernan in de National Aviation Hall of Fame upnommen.

Schriften

• Eugene Cernan und Don Davis: The Last Man on the Moon. St. Martin's Press, 1999, ISBN 0-312-19906-6.

Literatur

• Eugene A. Cernan, in Internationales Biographisches Archiv 01/2004 van’ 22. Dezember 2003, im Munzinger-Archiv (Artikelanfang free afroopbor)

Weblenken

Eugene Cernan. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Offizielle Websteed vun Eugene Cernan
• NASA-Biografie (engelsch)
• spacefacts.de-Biographie
• Peter Sartorius: Astronaut Gene Cernan – Unter ihm die Erde. Porträt in: ZEITmagazin Nr. 51 van’ 13. Dezember 2012