Fumarol

Fumarolen sünd vulkaansche Utgasen (Exhalatschonen) in Rebeden, de geothermisch aktiv sünd. Dor warrt Waterdamp utstött un mitünner ok vulkaansch Gasen.

Swevelige Fumarol op White Island, Niegseeland

Fumarolen entstaht, wenn sik blots wenig Water in de Deep befinnt. Dör den fehlenden Druck warrt dat Water vör sien Utströmen vullstännig in Gas ümwannelt. Indeelt warrt Fumarolen na de Temperatur un na de Oort vun de Gasen, de dor rutkamen doot. De Temperaturen künt dorbi twüschen 200 un 800°C hooch wesen. De meisten Fumarolen speet blots reinen Waterdamp ut, aver faken sünd ok annere vulkaansch Gasen bedeeligt, de deelwies Stoffen an de Uttreedsteed afscheeden doot. Dör Oxidatschoon un dör Bakterien, de sik geern bi disse Temperaturen ophollt, kommt de för de Fumarolen so tyypsche bunt Farven tostannen. Exhalatschonen, de riek an Swevelverbinnen as Swevelwaterstoff sünd, warrt ok as Solfataren betekent un Kohlenstoffdioxid-Utgasen warrt ok Mofetten nöömt. Wenn so welke sik in Lunken befindt, kann sik dat Gas dor binnen ansammeln, wiel dat sworer is as de Luft. För Minschen un Deerten besteiht denn grote Gefahr dör Sticken dood to blieven.

Verännern vun Fumarolen künnt mitünner vulkaansche Aktivität wiesen. Wenn jemehr Temperatur anstiggt oder sik de Tohopensetten vun dat Gas düchtig ännert, denn kann dat op en Vulkanutbrook henwiesen, de bevör steiht. T. B. is op dat Vulkaneiland Vulcano, dat siet mehr as 100 Johren ruhig wesen is, twüschen 1986 un 1993 de Temperatur vun Fumarolen vun 300 °C op över 700 °C anstegen, wat de Lüüd düchtig bang maakt hett. Eerst as de Temperaturen wedder torüch güngen hett man wedder to Roh funnen

Normalerwies sünd Fumarolen, jüst as annere Exhaltschonen, postvulkaansch Begeevnissen. Jemehr Vörkamen düüdt an sik op Vulkanismus hen, de weniger warrt.