George Gruntz
George Paul Gruntz (* 24. Juni 1932 in Basel; † 10. Januar 2013[1] in Allschwil[2]) weer en Swiezer Jazz-Pianist, Komponist, Arrangeur un Bandleader.
Leven un Wark
ännernGeorge Gruntz weer nah dat Studium an dat Konservatorium in Zürich af 1956 för Radio Basel as Pianist un Arrangeur tätig. 1958 wurr he internatschonal bekannt as Liddmaat vun de Newport International Band an dat Newport Jazz Festival, wo he ok mit Louis Armstrong spelen dee.
Wiels de 1960er Johren hett Gruntz (ünner annern in de Band vun Kurt Weil) nich to tellen Europatourneen maakt un as Pianist Stars as Dexter Gordon, Roland Kirk, Donald Byrd, Lee Konitz, Chet Baker, Johnny Griffin, Gerry Mulligan un Art Farmer begleit. 1962 weer he mit de Singersche Helen Merrill in Japan. 1965 hett he sück Flavio Ambrosetti anslooten un ok eegen Trios leit. Ansluutend hett he twee fröh Ethno-Jazz-Produktschonen up den Weg brocht, eenmal mit Basler Trummelmusik, to'n annern de bannig spoodriek Noon in Tunisia (1967) mit tuneesch Beduinenmusik, aber präsenteer ok „Jazz goes Baroque“-Synthesen ünner annern up dat Cembalo. 1968 un 1969 tour he mit Phil Woods un de sien European Rhythm Machine.
Siet 1971 hett he sien eegen Big Band, The George Gruntz Concert Jazz Band leit, in de Stars as Alan Skidmore, Sheila Jordan, Dave Bargeron oder Ray Anderson sien Arrangements spelen dee un de siether mit Utnahm vun Australien all Eerddeelen bereisen dee. As eenzig europääsch Big Band rangeer se in dat weltwiet „Critics Poll“ vun de amerikaansch Jazzfachschrift Down Beat mehr as teihn Mal ahn Ünnerbreken in de eerst Ränge.
1974 hett Gruntz de Piano Conclave grünnd, de bi hör Uptraen jeweils söss vun de führen eurpääsch Pianisten as Wolfgang Dauner, Jasper van't Hof, Joachim Kühn, Adam Makowicz, Fritz Pauer, Martial Solal, Gordon Beck oder Gruntz vereenen dee. 1977 speel he mit de Slagtüüchspeler Pierre Favre, Jack De Johnette, Fredy Studer, Dom Um Romão as David Friedman as Percussion Profiles up dat Monterey Jazz Festival. Gruntz hett doröver herut faken mit den Trompeter Franco Ambrosetti, af 1984 mit Uschi Brüning un 1985 mit de Musikers vun dat vun hüm grünnd Swiss Jazz Pool tosommen speelt. Af 1989 speel Gruntz ok in' Trioformat mit Mike Richmond un Adam Nussbaum mit de he för Enja dat Live-Album Serious Fun upnommen hett.
All in de 1960er Johren hett he mit bekannt Komponisten as Rolf Liebermann, Earle Brown un Hans Werner Henze tosommenarbeit. Gruntz hett ok mehrere Bühnenwarken un Oratorien komponeert. De Pariser Oper hett Gruntz 1973 mit de Komposition vun en World Jazz Opera beupdragt, de 1982 im LaMama-Theater in New York City in Deelen eerstupführt wurr. Dat Wark entstunn in Tosommenarbeit mit de afroamerikaanschen Dichter Amiri Baraka (LeRoi Jones). Mit Dichter Allen Ginsberg komponeer he Cosmopolitan Greetings, de Regisseur Robert Wilson 1988 in Hamborg inszeneert hett. As wieder Jazzoper entstunn 2003 The Magic of Flute (Libretto: Peter O. Chotjewitz).
Gruntz schreev ok tallriek Filmmusiken, ünner annern för Hannes Schmidhauser (Seelische Grausamkeit, 1960, de he mit Barney Wilen, Marcel Peerers, Raymond Court, K. T. Geier, Kenny Clarke einspeel), as ok för Franz Peter Wirth (Ein Mann im schönsten Alter, 1964), Johannes Schaaf (Tätowierung, 1967), Peter Lilienthal (Malatesta, 1970, Die Sonne angreifen 1971), Bernhard Wicki (Karpfs Karriere, Das falsche Gewicht, 1971 un Die Eroberung der Zitadelle 1977) un Fred Haines (Der Steppenwolf, 1974).[3]
George Gruntz hett faken as Gastdirigent vun Radio-Bigbands un Sinfonieorchestern in ganz Europa arbeit. Vun 1970 bit 1984 weer he musikalisch Leider vun dat Zürcher Schauspeelhuus, van 1972 bit 1994 künstlerisch Leider vun de Berliner Jazztage.
George Gruntz wurr 1995 mit dat Bundsveerdeenstkrüüz eerste Klass in Düütschland uttekent.
Schriften
ännern- George Gruntz: Als weißer Neger geboren. Ein Leben für den Jazz. Corvus, Berneck 2002, ISBN 3-9522460-1-8. Autobiografie
Literatur
ännern- Christian Jauslin: George Gruntz In: Andreas Kotte (Hrsg.): Theaterlexikon der Schweiz. Band 1. Chronos, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0715-9, S. 760 f.
- Franz-Xaver Nager: George Gruntz in dat Historsche Lexikon vun de Swiez
Weblenken
ännern- DNB-Katalog
- George Gruntz in de Internet Movie Database (engelsch)
- Websteed vun George Gruntz
- eurojazz – Produktschonsfirma vun de George Gruntz Concert Jazz Band
- Biographie un Diskographie bi de Swiss Music Database
- Ueli Bernays: Zum Tode von George Gruntz. Künstler, Kapitän und Brückenbauer. In: Neue Zürcher Zeitung van' 12. Januar 2013
Enkeld Nahwiesen
ännern- ↑ Nahroop bi Radio Swiss
- ↑ Stefan Künzli: George Gruntz ist tot – Eine Würdigung. In: Der Sonntag van' 12. Januar 2013
- ↑ IMDb|PID=0344644