Internatschonal Phoneetsch Alphabet
Dat Internatschonale Phoneetsche Alphabet (IPA) is en phoneetschet Alphabet. Dat meent, dat dat en Sammeln vun Tekens bargt, mit de de Luden vun alle minschlichen Spraken fast exakt beschreven un noteert warrn köönt. Dat Alphabet is vun de International Phonetic Association kreeert worrn un is dat vundaag op't wiedeste verbredte Luutschriftsystem.
![]() |
Dat lett so, as wenn disse Artikel nich so akraat is as de ween schull. Kiek up Wikipedia:Pleeg, daar to diskuteren, wat verbetert oder ännert warrn mott. |

De aktuellen IPA-Tekens un jemehr Utspraak sünd in düsse List vun de IPA-Tekens tohoopschreven.
Oretrot
ännern⚠️ This weekend and the same as Ever want to be a great I Up to date encouraged truth or something Like to it.
Alternative Notatschonen
ännernÖllere Notatschonen
ännernDat IPA is nich dat eenzige System för de Notatschoon vun Spraakluden. In de Lööp vun de Tiet geev dat eenige Versöken, Luden exakter dörtostellen as in de herkümmliche Rechtschrieven. Al 1855 verapentlich de düütsche Ägyptoloog Karl Richard Lepsius sien Standardalphabet „zur Darstellung ungeschriebener Sprachen und fremder Zeichensysteme in einer einheitlichen Orthographie in europäischen Buchstaben“. Överarbeidt keem dat Wark 1863 nich blots op Düütsch man ok op Engelsch rut. Texten ut de Tiet över de Luden vun de menschliche Spraak beleggt, dat dit Standardalphabet as Luutschrift opfasst worr. Eenige vun sien Tekens sünd in dat IPA-Alphabet ingungen. För düütsche Transliteratschonen (also Weddergaven vun de Schrieven) worr sien an de tschechische Orthographie orienteerte Ünnerscheden verscheden artikuleerte Zischluden övernahmen, nich aver in de IPA-Luutschrift.
IPA in Spraaktechnologie un Internet: SAMPA, X-SAMPA un Kirshenbaum
ännernMit de Notatschonen SAMPA (för 7 europääsche Spraken) un X-SAMPA (de SAMPA-Verwiedern för dat vullstännig IPA) worrn vun europääschen Phonetikern un Spraakingenieuren in'n Rahmen vun multilingualen spraaktechnoloogschen EU-Forschensprojekten in de 1980er Johren Alphabeten rutfinnt, mit de IPA-Tekens in'n ASCII-Code schreven warrn künnen. Düsse Kodieren, de dat IPA exakt afbillt un in de Spraaktechnologie bannig verbreedt sünd, hett folgenden Sinn:
- Uttuusch vun phoneetsche Daten (Transkriptschoonsdateien un Spraaksingal-Annotatschoonsdaten) in eenfache Textfoorm.
- Eenfache programmiertechnische Verarbeiden vun Transkriptschonen in de automaatschen Spraakerkennen un in de Spraaksynthees.
- Eenfache Överpröfen un Redakschoon vun phoneetsche Daten bi de gliektiedige maschinelle Leesbarkeit.
- Tastaturfründliche Ingaav vun allen mit dat IPA darstellbaren Luden.
Düsse Kodieren worrn nich för de allgemene Darstellung vun dat IPA in Verapentlichungen rutfunnen, warrt aver faken in technisch-wetenschaplichen Verapentlichungen för en Datendarstellen bruukt. För allgemene Verapentlichungszwecken, ok in't Innernet, sünd standardiseerte Unicode-Tekensetten, de eher Text-Utgaav- as -Ingaav-orienteert sünd, beter eegnet. Unafhängig vun SAMPA un X-SAMPA worr vun Innernetbrukers in de fröhen 1990er Johren dat ähnliche Kirshenbaum-Alphabet rutfunnen, dat sik aver nich dörsetten kunn. In de USA warrt vörwiegen för de engelsche Spraak faken dat "Klattbet" oder dat "Arphabet" in de Spraaktechnologie bruukt.
Süh ok
ännernLiteratur
ännern- Handbook of the International Phonetic Association: A guide to the use of the International Phonetic Alphabet. Cambridge University Press (1999). ISBN 978-0-521-65236-0.
- M. Duckworth, G. Allen, W. Hardcastle, M. J. Ball: Extensions to the International Phonetic Alphabet for the transcription of atypical speech. In: Clinical Linguistics and Phonetics. Taylor & Francis, London 4.1990, S. 273–280. ISSN 0269-9206
- Carl Faulmann: Das Buch der Schrift 1880, Nachdruck Greno, Nördlingen 1985 (ISBN 3-921568-51-X), mit Lepsius sien Standardalphabet inklusive Luutbeschrieven.
Weblenken
ännern- IPA Trainer Online Applikatschoon, de bi't Öven vun Phonetik hülpt
- Websteed vun de International Phonetic Association
- Phonetics Flash Animation Project – interaktive Darstellen vun de Luden vun't Engelsche, Düütsche un Spaansche
- The Unicode Standard 5.0, Section 7.1: IPA Extensions: U+0250-U+02AF (PDF-Datei; 670 kB)
- The Unicode Standard 5.0, Section 7.1: Spacing Modifier Letters: U+02B0-U+02FF (PDF-Datei; 670 kB)
- The Unicode Standard 5.0, Code Chart IPA Extensions (PDF-Datei; 127 kB)
- The Unicode Standard 5.0, Code Chart Spacing Modifier Letters (PDF-Datei; 98 kB)
- The Unicode Standard 5.0, Code Chart Superscripts and Subscripts (PDF-Datei; 69 kB)
- IPA-Chart mit de tohörigen Unicodes vun de Philipps-Universität Marburg (PDF-Datei; 1,60 MB)
- IPA-Tabelle mit Tonaufnahmen vun't Phoneetsche Laboratorium vun de Universität Turin, Italien