Neegreeksche Spraak

Neegreeksche Spraak
Snackt in	Grekenland, Zypern, Albanien, Italien, Törkie, Bulgarien, USA, Noordmakedonien
Sprecher	bi 12,3 Mio.
Klassifikatschoon	Indoeuropääsche Spraken Neegreeksche Spraak
Offitschell Status
Amtsspraak in	Grekenland, Zypern, EU
Spraakkoods
ISO 639-1	el
ISO 639-2	(B) gre	(T) ell

De Neegreeksche Spraak (neegr. Néa Elliniká, Νέα Ελληνικά), is de Amtsspraak vun Grekenland un vun de Republik Zypern. Dor is dat mit en vun de 20 offiziellen Amtsspraken vun de EU. Bavenhen is dat in Süüdalbanien un in Süüditalien in de een oder annere Gemeende, wo greeksche Minnerheiten in leevt, tolaten as Amts- oder Schoolspraak. Tohopen mit de Greken oder Zyptioten, de utwannert sünd, giofft dat vundage bi 12, 3 Mio. Minschen, de Neegreeksch as Mudderspraak snacken doot. De Spraak höört to de Indoeuropääschen Spraken to, man binnen düsse Spraakfamilie steiht se ganz vör sik un is mit keen anner Spraak verwandt.

Naam

De Neegreeksche Spraak warrt hüdigendags in veel Wöörböker un wo dor suß vun snackt warrt (as in de EU), tomeist eenfach „Greeksch“ nömmt. Dormit een dat beter vun dat ole Greeksch ut de Antike ünnerscheden kann, warrt bi de Spraakkunnigen tomeist vun Ooltgreeksch un Neegreeksch snackt. Wenn een de hüdige offizielle Spraak in Grekenland benömen will, warrt ok de engelsche Naam „Standard Modern Greek“ bruukt. Faken warrt düt Moderne Standardgreeksch övereen sett mit de Volksspraak Dimotiki. Man wenn een vun de Spraakwetenschop her kieken deit, denn stimmt dat nich ganz, vunwegen dat ok de vörmolige neegreeksche Hoochspraak Katharevousa en bannigen Indruck up de Standardspraak maakt hett. In de Neegreeksche Spraak süms warrt dor Neoellinikí Kiní (Νεοελληνική κοινή, „Neegreeksche Allgemeenspraak“ to seggt.

Historie

Kuntreien, wo de meisten Lüde Greeksch snackt hefft, üm 1900 rüm

Neegreeksch is ut de Wuddeln vun de Koiné wussen un de stammt nu wedder vun de Ooltgreeksche Spraak un dor sünnerlich vun den attischen Dialekt vun af. Mol seggt de Forschers, mit Neegreeksch güng dat in dat 11. Johrhunnert los (dor sünd de eersten Epen in neegreeksche Spraak rutkamen), mol meent se, dat weer 1453 so wiet (as de Osmanen Konstantinopel innahmen harrn), mol weet se denn, dat een woll eerst vun dat 17. Johrhunnert af an (mit de Kreetsche Renaissance) woorraftig vun en Neegreeksche Spraak snacken kann.

Vun 1460 af an weer Greeksch nargens mehr de offizielle Spraak. Man in de Kuntreien vun Grekenland, wo anner Mächt innsitten döen un över dat ganze Osmaansche Riek hen is se snackt wurrn. Na de Greeksche Revolutschoon vun 1830 is dat denn de eenzige Spraak in den neen Staat vun dat Königriek Grekenland wurrn. In de hunnert Johren, de denn kemen, sünd allerwegens (besunners up den Balkan) Natschonalstaten grünnt wurrn. De Inwahners vun all düsse neen Länner sünd hen un her uttuuscht wurrn. Am Enn is de greeksche Spraak ut düsse Staaten tomeist ganz verswunnen, man in Grekenland süms is dat denn vunwegen de velen Towannerers de Spraak vun de ganz unbannige Mehrheit wurrn. Bloß in Zypern, wat britsche Kolonie weer, hett dat kenen Uttuusch vun Inwahners geven. Vun dat 19. Johrhunnert af an hett sik de greeksche Spraak vunwegen Emigratschoon över de ganze Welt hen utbreet. Vun den tweten Weltkrieg af an speel dat denn ok in Westeuropa en Rull.

Katharevousa un Dimotiki

Bit 1976 hett dat twee Formen vun de Neegreeksche Spraak geven. De stünnen blangenanner. Dat een weer Dimotiki (Δημοτική). Dat weer de Spraak, so, as se vun dat Volk snackt wurrn is. Dat annere weer Katharevousa (Καθαρεύουσα, „de Reine“). Dat weer en Kunstspraak, de vun de Ooltgreeksche Spraak afkeken wurrn weer un as Hoochspraak ansehn wurrn is. Katharevousa weer de Spraak vun de Kreisen in datz junge Grekenland, de oorntlich wat up'e School lehrt harrn un de den neen Staat ut natschonale Grünn ok besunners unnerstütten döen. Se dachen, dor konnen se mit wiedermaken, wo de olen Greken in de Tiet vun de Klassik uphöört harrn. Man, vergleken mit de Volksspraak, weer de Grammatik vigeliensch un veel vun de Wöör düchen de Lüde wat öllerhaftig. Dor hefft se düsse Spraak nich gellen laten un ok nich annahmen. Liekers hett dat över Johrteinten hen en duchtigen Spraakstriet geven mank de Anhängers vun dat Dimotiki (Jem ehr Zentrum weer de Aristoteles-Universität in Saloniki) un de Attizisten (dat weern de Folgslüde vun den attischen Dialekt vun de Ooltgreeksche Spraak, so as de nee upkamen weer in de Katharevousa-Spraak. Jem ehr Zentrum weer de Universität Athen).

As dat mit de Diktatuur vun Papadopoulos to Enn gahn weer, hett dat greeksche Parlament in dat Johr 1976 Katharevousa as Amtsspraak afschafft. Bloß in Dokumenten vun de Kark, in Inschriften un hen un wenn ok bi en Daagblatt speelt düsse Spraak noch en lüttje Rull. De Dimothiki is in de lesten Johren nich bloß bi dat Snacken, man ok schriftlich up den eersten Platz kamen. Man allerhand gelehrte Snacks un Spröök un ok verscheden Wöör sünd ut dat Katharevousa na de Volksspraak röverglippt un hefft dor jem ehren Platz funnen. Amenn kann een seggen: Dat hüdige Neegreeksch is en Mengelmoos vun beide Spraken, man de Grundlaag is doch de Volksspraak.

Greeksche Spraakperioden

Oorgreeksch (ca. 3.000 v. Chr.) | Mykeensch (1600–1100 v. Chr.)
Ooldgreeksch (800–300 v. Chr.) | Koine (300 v. Chr.–600 ) | Middelgreeksch (600–1453) | Neegreeksch(sied 1453)