Johannes Paul I.

Johannes Paul I., mit bürgerlich Naam Albino Luciani (* 17. Oktober 1912 in Forno di Canale; † 28. September 1978 in de Vatikanstadt) wurr an’ 26. August 1978 to’n Paapst wählt (as Nahfolger vun Paul VI.). Wiel he noch in dat sülvig Johr storven is, gung dat Johr 1978 as Dreepaapstjohr in de Historie in. Sien Nahfolger wurr Johannes Paul II.

Paapst Johannes Paul I.

Ünnerschrift

An hüm wurrd in Italien mit de Appellativen vun „Il Papa del sorriso“ („Paapst des Lächelns“) un „Il sorriso di Dio“ („Lächeln Gottes“) erinnert.

Werdegang

Albino Luciani wurr in dat noorditalieensch Forno di Canale (siet 1964 Canale d'Agordo, bi Belluno) boren un stamm ut arm Verhältnissen. Mit 11 Johren is he 1923 in dat Knabenseminar in Feltre intreden, en Internat in dat Jungs up den Levensweg as Preester vörbereit wurrn.

An’ 7. Juli 1935 wurr he to’n Preester weiht, nahdem he siet 1928 de School besöcht harr. Dornah weer he twee Johr as Kaplan in sien Heimatort tätig, ehe he 1937 to’n Viezrektor vun sien fröhere School ernennt wurr. Disse Stellung harr he bit 1947 inne un hett Theologie lehrt. An’ 23. November 1946 hett Luciani sien Dokterarbeit makt un kreeg en magna cum laude. He övernehm verscheeden Funktionen in sien Heimatdiözese, u. a. as Direkter vun dat Katechetischen Büros un as Pro-Generalvikar. He hett ok en paarr bemarkensweert Publikatschonen verapenlicht, u. a. Catechesi in briciole un Illustrissimi (dt. Ihr sehr ergebener), en Sammlung vun Breefen an bedüüdend Persönlichenkeiten - vun Jesus Christus bit Pinocchio. Ämter un Funktionen seeg he as Last un hett dat blots ut Plichtgeföhl wohrnommen. He hett tiedslevens immer drup henwiest, dat he leever blots en eenfak Dörpfarrer weern we.

An’ 27. Dezember 1958 wurr he bi de eerste Bischopsweihen vun de nee Paapst Johannes XXIII. Bischop vun Vittorio Veneto; Mitkonsekratoren weern Girolamo Bartolomeo Bortignon, Bischop vun Padua, un Gioacchino Muccin, Bischof vun Belluno e Feltre. All vör de Weihe wurr de Paapst up Lucianis slechten Gesundheitstostand upmarksom makt (Kommentar vun de Paapst: „Denn starvt he eben as Bischop!“). Papst Paul VI. hett hüm an’ 15. Dezember 1969 to’n Patriarchen vun Venedig ernannt un nehm hüm an’ 5. März 1973 as Kardinalpreester mit de Titelkark San Marco in dat Kardinalskollegium up.

Sien Pontifikat

Paapstwappen vun Johannes Paul I.

Johannes Paul I. wiels dat Angelusgebet

Nah de Dood vun Papst Paul VI. wurr he an’ 26. August 1978 nah en blots en een Dag düernd Konklave, an dat 111 Kardinäle deelnehmen, in’ veerten Wahlgang to’n Paapst wählt, angeblich mit 99 Stimmen. Dit Konklave weer dat eerste, an de de Kardinäle af 80 Johren nich mehr deelnemmen druffen. De mutmaßlich vun de Arzbischop vun Florenz, Kardinal Benelli, favoriseert Wahl Lucianis weer för de Welt as ok för Luciani woll en Överraschung. Sien Gegenkandidat in’ Konklave weer de konservative Giuseppe Siri, de all 1958 as papabile (to’n Paapst geeignet) gull.

Sien Paapstnaamn wähl he, wiel he dat Aarv vun sien beid Vorgänger Johannes XXIII. un Paul VI., nämlich de Ergebnisse vun dat Tweete Vatikanischen Konzil (an de he as Bischop ok deelnommen harr), wahren wull. Dat gung hüm dorum, den Gegensatz, de in de apenlich Meenung tüschen beid konstrueert wurr, to mildern. De schlichte Begründung för sien Naamenswahl weer allerdings, dat Johannes XXIII. hüm to’n Bischop un Paul VI. to’n Arzbischop respektive Kardinal ernannt harr. Man nimmt aber ok an, dat de venezianische Basilika S. Giovanni e Paolo, Grafflege vun de Dogen, hüm dorto anreegt hett (so Ph. Levillain im Dictionnaire historique de la papauté, Paris 1994 to Jean Paul I). As eerst Paapst drog he nu en Düppelnaam un he weer ok de eerste Paapst, de sien nee Naam sülvst all de I. anfügen de. Dorvör wurrn de Oordnungstallen eerst mit den tweeten Naamsdräger anfüügt.

An’ 3. September 1978 wurr he in sien Amt inföhrt – an’ glieken Dag as sien groot Vörbild Gregor de Grote in dat Johr 590. De traditschonell prunkvull Krönung mit de Tiara hett dat bi em as eerst Paapst ut de Neetiet nich geven. Sien Amtsinführung funn in Form vun en Messe statt. He hett ok dat Bruken vun de Sedia gestatoria (de traditschonell Draagstohl vun de Pääpste) aflehnt, hett de denn aber doch, nahdem hüm de Kurie dorto överredt harr, alltohoop veermal bruukt, bi dree Generalaudienzen as ok de traditionell Inbesittnahm vun de Lateranbasilika (S. Giovanni in Laterano), also de eegentlich Kark vun den Bischop vun Rom.

Der Papst funn wegen sien früendlich Uptreden („Der lächelnde Papst“) ok bi Nichtkatholiken sofort Sympathie. As eerst Papst hett he in offiziell Schrieven un Anspraaken för sück sülvst nich mehr de Anrede „Wir“ (Pluralis majestatis), sonnern „ich“ bruukt. Dat Opgeven von de Paapstkrönung un den Majestätsplural bleev für sien Nahfolger maatgeblich. He weer ok de eerste Paapst, de sülvst en Telefoon bedeent hett un de nich mehr wull, dat de Swiezer Garde bi sien Vörövergahn in’ Vatikan en Kneefall maakt.

In sien kört Pontifikat harr he kein Tiet to reisen, Hilligsprechungen vörtonemmen un Enzykliken o. ä. to verapenlichen. In sien wenig Anspraaken, de he hollen hett, hett he sück aber ahn Inschränkung to de Lehren vun sien Vörgänger, as ok all dör de Wahl vun de Düppelnaam signaliseert, bekennt. Luciani harr allerdings siet 1947 all eenig Afhandlungen verapenlicht

Sien kört Pontifikat is dör völ liberale Erneuerungen kenntekent, de in blots 33 Daag vun hüm inföhrt wurrn sünd; disse Tatsaak hett mehrere Autoren to Spekulatschonen anregt, welke Liberalisierungen vun de Kurie vun hüm woll bi en längere Pontifikat inföhrt wurrn weern. He harr in sien Amtstiet aber kien Regeerensprogramm upstellt un wohrschienlich nich mol een erarbeidt, so dat dat dorto blots Spekulatschonen gifft.

Kört Pontifikate sünd in de Historie mehrfaak vörkommen, etwa bi Marcellus II. oder Leo XI. För de wurr de Graffinschrift prägt: „ostensus magis quam datus“ (mehr wiest as geven), de nah de Dood vun „Papa Luciani“ faken zitiert wurr.

Dood

Graff vun de Paapst

Nah en Pontifikat vun blots 33 Tagen is Johannes Paul I. in de Nacht van 28. to’n 29. September 1978 storven un wurr in de Krypta vun de Petersdom bestatt. En Obduktion wurr vun sien Familie as ok vun de Vatikan verwiegert. So keem dat denn ok to verscheeden Verswörungstheorien.

De öösterrieksch Patholog Hans Bankl schreev, weshalb kien Obduktion stattfunnen hett: „Eine Obduktion hätte nur eines von zwei möglichen Ergebnissen haben können: entweder Tod aus natürlicher Ursache bei einem vorher schon kranken Menschen. Wie konnte ihn aber dann das Konklave gewählt haben? Es wäre das Eingeständnis, man hätte sich geirrt! Das andere Ergebnis, ein gewaltsamer Tod, wäre noch schlimmer gewesen! So entschloss man sich, alles unklar zu lassen und nahm dafür die Entstehung von Gerüchten in Kauf.“

So weet man also bit hüüd nich genau, woran he storven is. Paapst Johannes Paul II. is hüm den upfolgt.

Seligsprechungsprozess

Dat Seligsprechungsverfahren för Johannes Paul I. wurr 2003 wegen sien kört Amtstiet nich as bi Pääpste üblich in Rom, sonnern in sien Heimatdiözese Belluno-Feltre anfungen. An’ 3. Januar 2007 wurr de röömsch römische Phase vun dat Seligsprechungsverfohren anfungen, nahdem de diözesane Phase an’ 10. November 2006 in de Kathedrale vun Belluno fierlich beend wurrn weer.

Literatur

Biographien un Warken

• Albino Luciani: Ihr ergebener Albino Luciani: Briefe an Persönlichkeiten. Verlag Neue Stadt 1997, ISBN 3-87996-362-2
• Andrea Lazzarini: Johannes Paul I. Der Papst eines neuen Morgens. Herder, Freiburg Basel Wien 1978.
• Regina Kummer: Albino Luciani, Papst Johannes Paul I. - ein Leben für die Kirche. Verlag Styria 1991, ISBN 3-222-12004-8
• J.R.Grigulevic: Die Päpste des XX. Jahrhunderts. Urania-Verlag, Leipzig-Jena-Berlin 1984
• Jean Mathieu-Rosay: Die Päpste im 20. Jahrhundert. ISBN 3-89678-531-1, Primus Verlag 2005
• Aloys von Euw: Mit Bergschuhen geht man nicht in den Vatikan.

Beschrievung vun de Dood

• Hans Bankl: Viele Wege führten in die Ewigkeit. Schicksal und Ende außergewöhnlicher Persönlichkeiten, Verlag Wilhelm Maudrich, ISBN 3-85175-574-X

Verswörungstheorien

• John Cornwell: Wie ein Dieb in der Nacht. Der Tod von Papst Johannes Paul I. ISBN 3-552-04111-7
• Philipp Vandenberg: Sixtinische Verschwörung ISBN 3-404-11686-0
• David A. Yallop: Im Namen Gottes? ISBN 3-499-61175-9

Weblenken

Johannes Paul I.. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Ännern vun Johannes Paul I
• Offizielle Dokumentation der päpstlichen Ansprachen und Publikationen von Johannes Paul I.
• Johannes Paul I. in de Katalog vun de Deutsche Nationalbibliothek
• Indrag to de Person in dat Biograafsch-Bibliograafsch Karkenlexikon (hoochdüütsch)
• www.albino-luciani.com
• RAI TV Film 1-2. teil

Vörgänger	Amt	Nafolger
Paul VI.	Paapst 1978	Johannes Paul II.
Giovanni Urbani	Patriarch von Venedig 1969–1978	Marco Kardinal Cé