Magmakamer
As Magmakamer warrt in de Eerdwetenschoppen Rebeden in de Eerdköst un in’n böveren Eerdmantel betekent, de to’n groten Deel fletig sünd. Dat Magma is dor hitter as Ümgegend.
Magmakamern kamt tostannen, wenn Magma, dat sik in deepere Schichten billt hett, lichter is as de Grundsteen. In Form vun Magmablasen oder an swacke Zonen langs stiggt dat na baven un sett sik denn, wenn de Opstieg nich wietergeiht[1]. Wenn Magma vun’n deepen Mantel opstiggt, warrt dorto ok Mantelplume seggt, man dat is en anner’t Phänomen, dat nich mit en Magmakamer gliektosetten is.
Magmakamern sünd regionale Anomalien in’n Opbo vun de Eer, togliek stellt se aver ok en Born dor för’t Billn vun tallrieke Stenen un sünd Utdruck vun de Dynamik vun de Eer, de sik ok in de Platentektonik wiest, de achter den Vulkanismus steken deit. Nawiest warrn künnt Magmakamern aver blots dör Rebeden ut de Eerdphysik as to’n Bispeel dör’t Afbilln mit Seismoloogsche Techniken oder dör dat Vermeten vun Swooranomalien mit Methoden vun de Gravimetrie.
Die Temperatur vun dat Magma in so en Kamer liggt twüschen 1500°C un 900°C, man deelwies ok dorünner, wenn de Kamer al utköhlt is. Dorbi künnt sik dör de frakschoneerte Kristallisatschoon al fröh sünnere Mineralen mit teemlich hoge Smöltpunkten afscheden. Wenn solke Mineralen en grötter’t spezifisch Gewicht hebbt as de Rest vun de Smölt, sackt se rünner un sett sik na’n Grund vun de Magmakamer af. Dor künnt se sik anriekern un Lagersteden billn.
Disse Kamern künnt in Deepen twüschen eenige Kilometer un eenige Dutzen Kilometern in de Eer liggen. Von dor ut kann dat Magma över Kluften un swacke Zonen oder dör so nöömte Gäng opstiegen. Wenn se dorbi langsom afköhlen und verklamen doot, billt sik Magmatiten mit Kristallen vun ünnerscheedliche Grött. Man seggt to solke Gangstenen ok Intrusionen. Wenn en Magmakamer dicht ünner de Eerdböverflach liggt un sik doröver de Eer opwölben deit, warrt dorto Lavadoom seggt[2]. Ut flacke Mahgmakamern, de nich deeper as ruchweg 25-30 km leegt[2], kann dat Magma bit an de Eerdböverflach stiegen, wenn de Druck in de Kamer grötter is, as de faste Steen doröver uthollen kann. In den Fall kummt dat to dat Phänomen vun’n Vulkanismus in sien verschedene Orden un Formen. Wenn dat sowiet is, warrt to de fletige Steensmölt Lava seggt, de an de Böverflach veel gauer afköhlt und verklamt und dorbi keen groten Kristallen utbilln kann. De Steen, de dorbi tostannen kamt, warrt Vulkaniten nöömt. Wenn en Magmakamer dicht ünner de Böverflach leddig is, kann de Decksteen doröver inbreken. Dorbi entstaht Kraters, de in de Eerdwetenschoppen as Caldera betekent warrt.
Kiek ok
ännernBorns
ännern- ↑ Physik vun de Magmakamer (Uni-Frankfort) (PDF-Datei, hoochdüütsch)
- ↑ a b Magmadoom (Mineralienatlas)