Navigatschoon

Navigatschoon is dat Lenken vun een Fohrtüüch to een Oort wo ji hen wullt. Dat Woort Navigeern kümmt ut'n Latienschen navigare: schippern, navis: dat Schipp. Wenn ji navigeern wullt, hebbt ji dree Opgaven:
1) Ji mött ersmool rutfinnen, wo ji grode sünd (Positschoon/Ortung). 2) Denn mött ji en goden Kurs utreken, un 3) den mött ji denn ok noch bibeholen (tominnst mött ji dat versöken). Dat kunn een Kurs för een Schipp, Floogtüüch oder en anner Fohrtüüch sien.

Navigatschoon is ok de Technik un Wetenschop, de sik mit de Ortung befaten deit, nämlich to'n Biespeel dormit, rut to kriegen, wat in een Ogenblick de Loog, de Hööchd, de Snelligkeit un de Richtung vun en Fohrtüüch is.

Toeerst is de Navigatschoon för de Seefohrt bruukt wor'n. Ober hüüt ward Navigatschoonscomputers nich nur dor för insett, sonnern ok in'n Stratenverkehr un' bi de Landvermeters (Geodäsie).

• De terrestrische Navigatschoon is de Ortung in de Neegde vun de Küst, wenn ji nakiekt, ob dor wat Opfälliges to seihn is (Landmarken).
• De astronoomsche Navigatschoon kiekt na baben un rekent denn anhand vun de Steerns, de Sünn oder de Planeten dien Oort ut.
• Bi de Kartennavigatschoon warrt de Positschoon mit Hölp vun Seekarten utrekent.
• Bi de Funknavigatschoon ward Spezioolsenders utnützt, de Funksignole extra dor för utsenn.
• Bi de Satellitennavigatschoon (kiek ok GPS na) ward de Satelliten nutzt, de jümmers an'n Himmel unnerwegens sünd un rumpiepen doot. Wenn ji dat Piepen höört, künnt ji ut de Tied, de dat Signool bruukt hett, rutkriegen, wo ji sünd.
• De Sichtnavigatschoon is dat Nakieken op een Koort, wo dat Gelände dor umto is. Jeder vun uns mookt dat unbewuss („mental Modell“ un Gliekgewichtssinn), aver ok dor sünd Kompschuterklabüsterer bi, de dat programmeern wüllt.

Kiek ok an: Nautik, Luftfohrt, Ruumfohrt, Schipperee