Orthodox Jodendom
Dat orthodoxe Jodendom (vun gr. orthós, „richtig“ un dóxa, „Lehr“ – d. h. „hett de richtige Lehr“, „lehrt richtig“) is een vun de wichtigsten Twiege vun dat hüdige Jodendom. Anners gifft dat noch dat konservative un dat liberale Jodendom, dat Reformjodendom un den Rekonstruktschonismus. De orthodoxen Joden verscheelt sik ok noch mol in moderne oder neeorthodoxe Joden un Ultraorthodoxe. De Neeorthodoxen sünd in dat 19. Johrhunnert vun Samson Raphael Hirsch in Düütschland grünnt wurrn. De Ultraorthodoxen deelt sik noch mol up in Chassidim un Mitnagdim.
De Naam „orthodox Jodendom“ is in dat 19. Johrhunnert upkamen, um sik af to grenzen vun dat Reformjodendom, wat dormols just nee upkamen dö.
Wat de orthodoxen Joden glöven doot ännern
Dat orthodoxe Jodendom hett siene Wuddeln in de Tora, in den Talmud un in de Warke vun dat rabbinsche Jodendom, de denn later nakamen sünd. De schriftliche un de mündliche Tora gellt in dat orthodoxe Jodendom as Gott sien Woort, wat sik nich ännern deit.
Wie orthodoxe Joden leven doot ännern
Ut düssen Gloven is denn ok de Weg for dat Leven utspunnen wurrn, so, as jedeen orthodoxen Joden den lopen schall. „Maakt en Tuun um de Tora rüm“ weer dat Woort, wo de Rabbiners sik an holen döen. Orthodoxe Joden verstoht düt Woort so: Leevt jedeen Dag vun Jo Leven na de Regeln vun de Tora. So schöllt de Vorschriften vun dat jöödsche Gesett (de Halacha)up jeden Fall nippe inholen weern. De sünd in de Traditschoon in Warke, as den Schulchan Aruch fastleggt wurrn. Wenn wat Nees inföhrt weern schall, warrt dat toeerst up de Grundlaag vun düsse Halacha besnackt. So könnr de orthodoxen Joden sik an de nee Tied anpassen, un mütt avers de Gesette sülms nich ännern. Sunnerlich dör sien Leven tekent sik toeerst Mol dat orthodoxe Jodendom ut. Vundeswegen weert dor hen un wenn ok de Naams „toratro Jodendom“ un „Jodendom, wat sik an de Gesette hoolt“, for bruukt.
Orthodoxe Joden seht as en Joden an, wer vun en jöödsche Mudder boren wurrn is oder wer na de Regeln vun dat orthodoxe Jodendom na dat Jodendom over träen is.
Literatur ännern
- Mordechai Breuer: Jüdische Orthodoxie im Deutschen Reich 1871 - 1918. Sozialgeschichte einer religiösen Minderheit. Jüdischer Verlag bei Athenäum, Frankfort an'n Main 1986