Plattdüütsch in de Kark

Arbeidsgrupp von de noorddüütschen evangeelschen Karken

De Plattform Plattdüütsch in de Kark is en Dackverband vun de Arbeidskrinken, de sik mit de plattdüütsche Spraak in de Kark befaaten deit. Vörsitter is siet 2012 Walter Scheller, Hermannsburg.

De Maten, de sik an’n 1. Mai 1990 in Soltau dörch Heinrich Kröger to dissen Verband tohoopfunnen hebbt, sünd:

  • Arbeidskrink Plattdüütsch in de Kark in Noordelbien (1947/1975)
  • Arbeitsgemeenschop Plattdüütsch in de Kark Neddersassen/Bremen (1963)
  • Arbeitsgemenschaft Plattdüütsk in de Kerken in Westfalen (1980)
  • Meckelborger Arbeitskrink Plattdüütsch in de Kirch (1982)
  • Pommerscher Arbeitskreis Plattdüütsch in de Kirch (1986)
  • Pastorenkring in Ollnborg (1987)
  • Kring Plattdüts in Kark in Ostfreesland (1988)
  • Plattdüütsch in de Kirch Berlin-Brandenburg (1992)

Arbeidskrink Plattdüütsch in de Kark in Noordelbien ännern

1947 hett Dr. Rudolf Muuß en Preesterkrink in de Sleswig-Holsteensche Landskark tohoop ropen. Ünner dat Leit vun Johannes Thies hett he sik in’n April 1963 Arbeidskrink Plattdüütsch in de Kark nöömt. De Arbeidskrink geev en plattdüütsch Gesangbook rut (Breklum 1967) un Dat Nie Testament vun Rudolf Muuß (+), 1975, 2. Oplaag 1984.

1974 hett de Arbeidskrink op Vörslag vun Klaus Jürgen Thies den Plattdüütsch Sünndag an’n 1. Sünndag na Trinitatis inricht‘, vun Neddersassen mit plaant un oevernahmen.

1981 hett de Arbeidskrink in Nordelbien dörch Dirk Römmer to’n iersten Mol bi’n Düütschen Ev. Karkendag mitmaakt.

An’n 11. September 2004 geev dat in Sleswig en plattdüütschen Karkendag för Noordelbien. De tweete weer an’n 16. September 2006 in Lübeck, de drüdde an’n 28. Juni 2008 op de Landesgoornschau in Sleswig. Bi’n Plattdüütschen Karkendag deit Plattdüütsch in de Kark mit’n Sleswig-Holsteenschen Heimatbund tohooparbeiden.

Öllerlüüd ännern

  • 1947-1963: Dr. Rudolf Muuß
  • 1963-1978: Johannes Thies
  • 1978-1979: Klaus Jürgen Thies
  • 1979-1985: Manfred Kamper
  • 1985-1997: Hans A. Gerdts
  • 1997-2003: Hans-Edlef Paulsen
  • 2003-2012: Telse Möller-Göttsche
  • siet 2012: Peter Schuchard

Arbeitsgemeenschop Plattdüütsch in de Kark Neddersassen/Bremen ännern

De Arbeitsgemeinschaft Plattdüütsch in de Kark is een Arbeidskrink vun üm un bi 300 Pastorinnen un Pastoren un Ehrenamtlichen ut de evangeelsche Kark, de sik för de plattdüütsche Spraak in de Kark un bi Gott'sdeensten in Neddersassen un Bremen insetten doot.

Grünnt worrn is se 1963 vun Superintendent i. R. Hans Hustedt. Von 1966 bet 1972 weer Günther von Glahn Vörsitter, nah em för 20 Johr Dr. Heinrich Kröger.

De AG geiht dat an eerste Stääd dorum, dat överall, wo Minschen dat willt, plattdüütsch Kark fiert ward. Se brengt dorum Bibeltexten in vernünftig Platt, översett' Gesangen un gifft plattdüütsche Predigers Material an d' Hand.

Eenmal in’t Johr kummt de Arbeidskrink to de plattdüütsche Dagfohrt in’t Pastoralkolleg in Loccum tohoop. De plattdüütsche Lektor(inn)en un Prädikant(inn)en dreept sük bovendem an een Weekenenn to ehr Rüsttied. 

Up de Düütsche Evangelische Karkendagen is Plattdüütsch in de Kark siet 1981 mit dorbi, up de Katholikendagen siet 2004. Vööl denkt to'n Bispeel geern torügg an dat grote Plattdüütsche Zentrum 2013 in Hambörg. 

Ok de Arbeid mit Kinner un Familien liggt de AG an d' Hart. So hebbt Wilko Burgwal un Anita Christians 2007 de eerste plattdüütsch Kinnerbibel rutgeven: Dat groote Bibel-Billerbook up Platt. Un mit ehr Kinnerfreetieden (siet 1996) un ehr Familienfreetieden för Olln, Grootolln un Kinner (siet 2012) sörgt de AG dorför, dat Plattdüütsch in't Kinnerohr kummt.

2016 het se dat eerste Mal de Losungen in plattdüütsche Spraak rutgeven un markt, wovööl Plattdüütsch den Minschen in de Kark bedüden deit. 

De Tietschrift, de Plattdüütsch in de Kark twee Maal in’t Johr rutgifft, heet De Kennung (siet 1978). Den Anfang hett Johann Diedrich Bellmann tohopen mit Studenten maakt. Siet 1992 kummt dorto jedet Johr ok een Biheft rut. Prof. Dr. Bernd Jörg Diebner weer van 1983 bis 2013 Redakteur, siet 2013 is dat Wilko Burgwal. 

De Rundbreef van de AG is dat eerste Maal an’n 8. März 1972 rutgahn. Do weer dat noch’n richtigen Breef un harr en Oplaag vun üm un bi 100. Hüüt wat disse Infobreef an knapp 1300 Lüüd un Inrichtungen schickt.

Öllerlüüd ännern

  • 1963-1966: Hans Hustedt
  • 1966-1972: Günther von Glahn 
  • 1972-1992: Heinrich Kröger
  • 1992-2001: Dr. Hanna Löhmanssröben
  • siet 2001: Walter Scheller                                                                                  

Geschäftsföhrer

  • 1992 - 1998: Heinrich Kröger
  • 1998 - 2001: Peter Voigt
  • 2001 - 2016: Anita Christians-Albrecht

Plattdüütsk in de Kerken in Westfalen ännern

De „Arbeitsgemeinschaft Plattdütsk in de Kerken in der Ev. Kirche von Westfalen“ es 1980 grünnt wurn. Dat Leit haar teoerst Wolfgang Meyn, denn Wilhelm Dullweber, niu Heinz Schlüter. De Leitungskreis bestehrt iut 7 Lüen.

Veröffentlichung in 2015 (1. un 2. Uploage): „Dat graute Geschenk – Froie di up Weihnachen!“ 24 Schriefsel un Biller teo de Wiehnachtskrüppen für de Adventstiet in Platt- un Hauchdütsk. Für 2016 es doarteo en Hörbeok ploant.

Meckelborger Arbeitskrink Plattdüütsch in de Kirch ännern

De Meckelborger Arbeitskrink Plattdüütsch in de Kirch is 1982 grünnt worrn. Vör 1995 weer de Vörsitter Pastoor Peter Wittenburg. As Wittenburg en Tiet na’t Utland gahn dee, hett Pastoor Gerhard Voß dat Amt övernahmen. 2008 hett Voß dat Amt ut Öllersgrünn trüchgeven un de middewiels trüchkehrte Wittenburg is wedder Vörsitter worrn.

Pommerscher Arbeitskreis Plattdüütsch in de Kirch ännern

De Pommersche Arbeitskreis Plattdüütsch in de Kirch is 1986 grünnt worrn. Welk Pastoorn ut Pommern weren vörher al op de Dagfohrten vun Plattdüütsch in de Kark in Loccum, un för’n 8. Oktober 1986 harr Paul-Gerhard Hirsch na Pasewalk to en Drepen inlaadt. Dat weer de Geboortsstünn för Plattdüütsch in de Kirch in Vörpommern. Nahnnanner wüüren Vörsitter Karl-Adolf Schumann (+ 1995), Dietrich Lübbert un Hans-Joachim Jeromin.

Karkenkring in Ollnborg ännern

De Karkenkring in Ollnborg is 1987 (domaals as Pastorenkring) vun Boberkarkenraat Heinrich Höpken grünnt worrn. Sien Nahfolger würr Gerold Struß. Baas is nu Werner Rossow.

Kring Plattdüts in Kark in Ostfreesland ännern

De Kring Plattdütsk Kark in Oostfreesland is 1988 grünnt worrn. Dat Leit harrn lange Tied Friedrich Wilhelm Janssen (ev-luth.) un Jan Lübbert Billker (ev.-ref.). Wichtig is de Kring an eerste Stääd, dat Plattdüütsch up de Oostfreeske Karkendagen sien Recht kriggt. Organiseert warrt he im Moment van Johannes Willms, Renate Griese, Marga van Lengen un Anita Christians-Albrecht. 

Plattdüütsch in de Kirch Berlin-Brandenburg ännern

Plattdüütsch in de Kirch Berlin-Brannenborg is 1992 grünnt worrn. Baas weer Gottfried Winter in de Prignitz; he predigt ok in de Ooldmark (Sachsen-Anhalt) plattdüütsch. In Grooten Brees hett 1992 dat Veerlännerdrääpen anfungen. In Berlin un ümtau hett Dietrich Wegmann, Ragow, Gottsdeensten holen.

Harvst 2018 is nee de AG Plattdüütsch in de Kirch Berlin-Brandenburg anfungen worrn. Dat Leit hett Ute Eisenack, Neuruppin.

Böker ännern

  • Heinrich Kröger: Plattdüütsch in de Kark in drei Jahrhunderten 1700-2006. 4 Bände. 1966-2006
  • Karl-Emil Schade: Dat Ole Testament. Neumünster 1995; De Apokryphen. 2001; Dat Nie Testament. 2003; De Lütte Katechissen. 2005
  • Dor kummt een Schipp. Hermannsburg 1991; 2. erweit. Aufl. 1992; 3. Aufl. m. Anhang 2009; 4. Aufl. 2014 (plattdeutsches Gesangbuch Niedersachsen/Bremen)
  • Op goden Kurs. Kiel 2009 (plattdeutsches Gesangbuch Nordelbien)
  • Anita Christians-Albrecht: Plattdüütsch Lektionar. Burgdorf 2004
  • Anita Christians-Albrecht: Dat groote Bibel-Billerbook up Platt. 2007; 2. Oplaag 2013
  • Ernst Voß: Dat Ni Testament. Kiel 2014, 7. Oplaag
  • De Biheften vun De Kennung, rutgeven vun A. Christians-Albrecht, B. J. Diebner, H. Kröger; siet Bd. 20 (2012), LIT Verlag Münster
  • Reihe Dialekt und Religion / Religion und Dialekt LIT Verlag Münster ab 2014: Bernd Jörg Diebner, Heinrich Kröger, Manfred Mergel (Hg.): Mundart in der Kirche. Möglichkeiten und Grenzen. Bd. 1, 2014. – Weitere Bände
  • Anita Christians-Albrecht: Losungen 2016 plattdüütsch. Burgdorf 2015

Webstäden ännern

  • https://plattduetsch-in-de-kark.wir-e.de
  • https://de-kennung.wir-e.de