Sünndagsstaat

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Staat (Mehrdüdig Begreep).

De Sünndagsstaat, ook alleen Staat oder dat Sünndagstüüg heten, betekent de staatschen Kleider för besünner un wichtig Gelegenheiden, to’n Bispeel de Karkgang up’n Sünndag un is dat Gegendeel vun dat Alldagstüüg. Een anner Woord is Schappkledage oder salopp Schapptüüg, daarför dat de Staat meisttieds in dat Schapp to liggen is un blots up’n Sünndag ruthoolt un antrocken warrt. Dat Woord Staat kümt vun’n plattdüütschen Egenschopswoord staatsch.

Sünndagsstaat uut Lengerke, Eduard Duller (1847)

Dat is bi de Mannslüüd de feine Antog mit Jack un Büx, dat witte Hemd, de swarten Schoh un de Hood. Bi de Fruunslüüd. sünd dat de besünners goden Kleider, de feinen Schoh un de de Hood.

Vandaag is de Begreep nich meer begäng, anner Wöör sünd Sünndagskledage; för Mannslüüd Sunndagsantog un för Fruunslüüd Sünndagskleid.

Up’n Land weer meest ene besünner Dracht de Sünndagsstaat, so dat sik de Staat je na Kuntrei unnerscheden het. Vandaag is dat Dregen vun’n Sünndagsstaat nich meer begäng. De Wannel in de Arbeidswelt het bi velen Minschen bidregen, dat sik Sünndagsstaat un Alldagstüüg nich groot unnerscheed. Nu is dat sogaar anners rüm: Minschen, de warkdags förmliche Kledagen dreegt, treckt sünndags eer kommodig Tüüg an.

Literatuur

• E. Wein: Sonntagsstaat statt weicher Hose. (Memento von’n 13. Juli 2010 in dat Internet Archive) In: Stuttgarter Zeitung vom 10. September 2009
• Erinnerungsfoto im „Sonntagsstaat“ In: Südkurier vom 27. September 2008
• F. Lorenz: Am siebten Tage sollst du ruhn. Oder? In: Welt Online vom 20. Oktober 2002