Selma Zwienicki

Selma Zwienicki , b. Stiefel (* 8. Juni 1882 in Hamborg; + 10. November 1938 in Bremen) weer en Koopfro ut de Bremer Neestadt. Se is een vun de fiev Joden ween, de in de Riekspogromnacht in Bremen dootschaten wurrn sünd.

Herkamen un Leven

Selma weer dat jungste vun fiev Kinner vun den Schohmaker Koppel Stiefel ut Abterode in’n Kreis Eschwede un siene Fro Elise, b. Cohen. Se lehr Kinnergoornersche an de Fröbelschool un leet sik denn noch to’n Sekretäärsche bi’n Koopmann utbillen. An’n 12. Juni 1916 heiraadt se in Bremen den Slosser un Fohrradhöker Josef Zwienicki (1892-1952) ut Slatopol in den Bezirk Tschirigin in de Ukraine. He weer 1911 na Düütschland utwannert un leev vun 1914 af an in de Hansestadt. In’n Oktober 1918 köffen de beiden dat Dubbelhuus in de Hogendoorsstraten 49/53 un maken dör en Geschäft för Fohrröder un Motorröder up, mit en Warkstatt dorbi. Josef Zwienicki weer mit de Reparaturen togange un Selma kümmer sik um den Inkoop, Verkoop un de Bookhölleree. Bito sorg se ok noch för de veer Kinner, de in de Johren vun 1917 bit 1925 boren weern. De Firma leep goot an, man vunwegen den Nazi- Boykott gegen jöödsche Bedrieven smeet se vun 1937 af an nix mehr af. Na den Dood vun siene Fro hett Josef Zwienicki dat Geschäft an’n 6. Dezember 1938 afmellt.

De Dood

In de Nacht vun’n 9. to’n 10. November 1938 is Selma Zwienicki in ehr Huus in de Neestadt vun en SA-Mann dootschaten wurrn.

De Mörder

De Mörder Joseph Heike höör to den SA-Storm 23/75. Düsse Storm höör to den Stormbann III/75, wat een vun de veer Stormbänn vun de SA-Standarte 75 Bremen weer. Dat Hööftquartier vun den Storm III/75 weer in de Neestadt, in’n Bunnendoor, an’n Bunnendoorsteenweg 75. Dat weer dat „Johann-Gossel-Huus“. Stormbannföhrer weer de 30 Johr ole Horst de Boer. Stellvertreder weer de 33 Johre ole Heinrich Hinrichsen. He hett den Befehl geven, Heinrich Rosenblum umtobringen, de nich wiet weg vun Familie Zwienicky leven dö. Baas vun den Storm 23/75 weer Carl Peter Hauschildt. To düssen Storm höör ok Joseph Heike. He weer 1901 in Bremen boren. Sien Vadder weer Wiekensteller bi de Bahn. Heike hett Maschinentekner lehrt un later as Verköper un Dekorateur arbeit. 1931 is he Liddmaat bi de NSDAP wurrn. In de SA is he 1932 intreden. Dor hett he dat fix to wat bröcht. He is ankeken wurrn, „as en SA-Föhrer, up den een sik unbedingt verlaten kann“ 1937 is he Obersturmführer wurrn.

De Moord

As Joseph Heike in dat Johann-Gossel-Huus keem, fraag he Hinrichsen, de dor in’n Huse weer, wat denn los weer. De geev de Antwoort: „De Synagoog brennt. De Joden geiht dat nu to Lief“. Denn kreeg Heike den Befehl, he scholl sik en poor SA-Lüde griepen, up de he sik verlaten konn un scholl sik upmaken na dat Huus vun den Fohradhöker Zwienicky. He is denn lostagen un hett nich eerst fraagt, wat he dor egentlich scholl. Vör dat Huus in de Hogendoorsstraten dreep he de Boer. De geev den Befehl, he scholl de Joden rutholen. Josef Zwienicky kreeg dat Theater up’e Straten midden in’e Nacht mit un seeg to, dat he dör de Achterdöör utbüxen dö. Heike fünn denn bloß siene Fro un siene beiden Söhns. As he fraag, wo de Mann afbleven weer, woll se keen Antwoort geven. Dor hett he ehr foorts dootschaten.

Vör Gericht

Dat böverst Parteigericht vun de NSDAP hett na de Pogromnacht en Sunnergericht insett. Dat scholl unnersöken, wie dat passeern konn, dat in düsse Nacht Jöden vun SA-Lüde dootschaten wurrn sünd, ofschoonst keeneen vun de Parteiföhrers ut München en Pogrom in Gang setten woll. So heet dat tominnst. In Hamborg is en Sunnersenaat tohopentreden un hett sik mit düsse Nacht ut’neen sett un mit de Morden, de dor utföhrt wurrn sünd. Ok Heike un de Bröder Behrens, de Heinrich Rosenblum dootschaten harrn, mössen dor Reed un Antwoort stahn. Dat güng um swaare Schuld: Jem is vörsmeten wurrn, se harrn nich up de Befehlen höört, de se kregen harrn. Man amenn sünd se all freespraken wurrn. Dat heet, se harrn dat woll nich richtig verstahn, wat mit de Befehlen meent weer, man dat weer rein gor nich to betwiefeln, dat se „as gode Natschonalsozialisten hannelt“ harrn un bloß dat Beste för de Partei un dat Düütsche Volk in’n Sinn harrn. Joseph Heike is in’n Krieg fullen.