Septuaginta

De Septuaginta is de öllste Oversetten vun de Hebrääsche Bibel. Se is vun de Hebrääsche Schriftspraken na de Greeksche Alldagsspraken vun de Tied oversett wurrn (Koine). De Oversetten is dörweevt mit „Hebraismen“, wo de Syntax un de Wöör vun de Hebrääsche Vörlaag in namaakt wurrn sünd. Tostanne kamen is se vun um un bi 250 v. Chr. bit 100 n.Chr. in dat Hellenistische Jodendom, sunnerlich in Alexandria in Ägypten.

An un for sik weer de Septuaginta dor en Oversetten vun den Pentateuch mit, dat sünd [[Mose]s] siene fiev Böker. Later hefft sunnerlich christliche Theologen den Begreep „Septuaginta“ upnahmen un for greeksche Oversetten vun dat ganze Ole Testament bruukt. Dat weer denn de latere, christliche Form vun de Septuaginta. Dor höörn all Böker vun de Hebrääsche Bibel to, de up Greeksch oversett weern, man ok de Apokryphen un de deuterokanoonschen Böker, to’n Deel as greeksche Oversetten, to’n Deel avers ok as greeksche Originaltexte.

Ofschoonst de Septuaginta, as Oversetten vun den Pentateuch in de Koine, ut vörchristliche Tieden stammt, sünd de Texte, wo dat Fragmente ut düsse Tied vun gifft, man roor. Hüdigendags is de Septuaginta in grottste Deele blot in christliche Schriften in greeksche Spraken up us tokamen. Vun de Spraken her finnt sik dor denn ok nich blot de ooldgreeksche Koine, man ok allerhand laatantike greeksche Alldagsspraken in. So warrt se denn hüdigendags sunnerlich de christliche Religion un ehre Schriftgeschicht torekent.

Vundeswegen is dat to verstahn, wenn dat Jodendom vun de Septuaginta al vun de Antike af an nix mehr weten woll. As se noch nich as christliche Schrift ankeken wurrn is, weer dat anners ween. Dor harrn de Rabbiners dor mit Respekt up keken un sik ok allerhand vun verspraken, just so as de Gelehrten Philo vun Alexandria un Josephus.

Naam

Dat latiensche Tahlwoort Septuaginta for 70 kummt vun den Greekschen Naam for dat Book: ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ (Kata tous Hebdomêkonta = „nah de Sevenzig“). Faken warrt dat mit de Röömsche Tahl LXX afkört. Dat is de Naam vun düsse Bibeloversetten siet den Aristeasbreef ( um 130 v. Chr. rum). Dor steiht de Legenn in to lesen, dat 72 jöödsche Gelehrte in Alexandria de Tora (Mose siene fiev Böker) in 72 Dage ut dat Hebrääsche in de Greeksche Spraken oversett hefft. Jedereen hett dor de Schriften for sik alleen bi oversett, man amenne harrn se all densülvigen Text up Greeksch vor sik stohn! Dor is mit klaar, dat se vun den Hilligen Geist vull ween sünd, anners harrn se so’n Wunner nich tostanne brocht. Later is de Tahl 72 up 70 afrunndt wurrn. So wiest se ok noch hen up de 70 Utwählten ut dat Ole Testament, de den Hilligen Geist kregen harrn, um Mose bi dat Rechtspreken to helpen (Numeri 11, 24ff). Mit düsse Legenn is denn ok mit düütlich maakt wurrn, dat de Septuaginta dör Verbalinspiratschoon tostann kamen is.