Sirius
Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Sirius (Mehrdüdig Begreep).
Sirius, annere Nomen sünd Hundssteern, Aschere oder Canicula. In de Nacht is he de hellste Steern an’n Heben. Bavenhen is he de Hööftsteern vun dat Steernbild Groot Hund.
| Sirius | |
 | |
| Positschoon un Beteken | |
| Steernbild | Canis Maior;CMa |
| Rektaszension | 6h45m08,82s |
| Deklinatschoon | -16°42'56,9" |
| Annere Naams | Canicula, Hundssteern, Aschere |
| Bayer-Beteken | α |
| Flamsteed-Tall | 9 |
| Bright-Star-Kataloog | HR 2491 |
| Henry-Draper-Kataloog | HD 48915 |
| SAO-Kataloog | SAO 151881 |
| Physikaalsch Parameter | |
| Afstand | 8,6 Lj |
| schienbore Helligkeit | -1,46 |
| Spektralklass | A1Vm |
| Sünnerheiten | Dubbelsteern |
Astronomie
ännernIn lang verleden Tieden wurr de Grote Hund as Bild vun den ooltägyptisch Gott Anubis ansehn. Sirius is de südlichst Steern vun dat Winter-Sösseck.
Een weet nich genau, wat de Noom Sirius bedüden deit. Kann angahn, de kümmt vun den ooltägyptisch Gott Osiris, vun de grieksche Sirene oder ok vun dat grieksche Woort seireios, dat is de, de verbrennen deit. Ünner Umstännen hett dat mit de Hundsdaag in’n Summer wat to kriegen. In düsse Tiet steiht de Sirius dune bi de Sünn. Düsse Dage sünd besunners heet. Fröher hefft de Minschen glöövt, dat Sirius un de Sünn in düsse Tiet tohopen warkt.
Vun jede Gegend up de Eer, wo Minschen wohnt, kannst du Sirius ankieken. He is bloß 8,6 Lichtjohren vun de Eer weg. Dormit is he een vun de Steerns dune bi de Eer. He röögt sik dorüm süms 1,3 Bagensekunnen in dat Johr. Dat is tämlich veel.
Sirius maakt een Deel ut vun den Ursa-Major-Stroom, wat bedüden deit, dat he sik üm un bi just so gau as de Delen vun dat Steernbild Groote Boor/Groot Wagen vun’n Pleck röögt.
Sirius is en Hööftregensteern vun den Spektraaltyp A0 oder A1. De Klass vun sien Lüchtkraft is Vm. Vergleken mit use Sünn hett he 2,4 mal so grote Masse. Sien Dörmeter is 1,8 mal so groot un sien Lüchtkraft 26 mal so groot. De Temperatuur up sien Huut is 10.000 K. Dorüm is he ok so heet.
Historie
ännernIn allerhand Kulturen hefft de Minschen sik wat Besunners ünner Sirius vörstellt. In dat ole Ägypten hefft se em anbeedt. Dorbi hefft se sienen Namen Sopdet, up grieksch Sothis anropen. Vele Tempels in dat ole Ägypten sünd so boot wurrn, dat sien Licht up den binnersten Altar schienen konn. Dor weer dat ok so, dat de Floot vun den Nil just to de Tiet anfüng, wenn de ’s morgens wedder to sehn weer. Ut düssen Grund dö de Steern dormols baben de Maten veel bedüden. In de Tiet weer dat ganz begäng, vun dat Sothisjahr to snacken.
In´t Middelöller hefft de Lüe glöövt, dat Sothis de Dulleree veroorsaken dö.
In de laten 1990er Jahren hefft sik Maten vun de Sunnentempler ehre Sekte alltohopen ümbröcht, weil se globen döen, se weeren up’n Sirius nee baren.
Up Biller ut’n Middelöller öber Lüe, de up’n Jakobsweg unnerwegens sünd, is faken een Hund to sehn. De steiht för den Sirius (Hundssteern). De Jakobsweg warrt ok Steernweg nömmt. Dat kümmt dor vun, dat de Pilgers up jem ehren Weg noh Santiago de Compostela achter den Sirius ranlopen sünd.