Trapez (Astronomie)

Dat Trapez (ok θ¹-Orionis) is en optischen Mehrfacksteern in de Mitt vun’n Orionnevel. Dat Trapez besteiht ut veer enkelte Steerns, de sülvst physische Mehrfacksteerns sünd. In Wohrheit is dat de hellste Kumponent vun en bannig dicht packten apenen Steernhopen (Orion-Trapez-Hopen) mit en Dörmeter vun üm un bi 1,5 Lichtjohren.

Dat Trapez in de Mitt vun’n Orion-Nevel. Links in’t sichtbore, rechts in’t infrarode Licht.

Astronoomsch Bedüden

De Trapezsteerns hebbt sik vör ruchweg 300.000 Johren direkt ut dat Material vun’n Orionnevel billt un regt em vundaag dör Ionisatschoon to’n Lüchten an. Dör jemehrn Steernwind drievt se de Gas- un Stoffwulk ut’nanner, wodör sik en sphäroide Uthöhlen billt hett, de vun binnen dör de Ionisatschoonsstrahlen hell maakt warrt un so den sichtboren Deel vun den Nevel dorstellt. De Steerns vun’t Trapez hebbt Massen twüschen 15 un 40 mol de Sünnmasse.

Steern	Spektralklass	Schienbore Helligkeit	Anmarken
θ¹ Orionis A (V 1016 Ori)	B1	6,7	Bedeckenännerlich Steern
θ¹ Orionis B (BM Ori)	B0	8,0	Veerfacksteern
θ¹ Orionis C	O6	5,1	Dubbelsteern, hellste in’t Trapez
θ¹ Orionis D	B0,5	6,7	Dubbelsteern

Opdecken

De franzöösche Astronom Nicolas Claude Fabri de Peiresc hett dat Trapez in’t Johr 1610 as een vun de eersten mit en Feernrohr ankeken^[1]. He gellt vundaag as de Opdecker vun dat Trapez. En poor Johren later hett ok Galileo Galilei dat Rebeet bekeken. He schreev sien Beobachten akkerat in sien Notizbook op. He seeg de dree helleren Kumponenten A, C un D uin hett opschreven, dat se meist gliek hell weern un to de Kumponent C den glieken Afstand harrn. He schreev wieter, dat A un D so dicht an Stdeern C leeg, dat se sik meist anröhren deen. Dormit weer θ¹-Orionis de eerste Mehrfacksteern, de in en Teleskop in mehrere Kumponenten oplöst warrn künn.

In’t Johr 1656 hett de nedderlännsche Astronom Christiaan Huygens den Orionnevel beobacht. Lange Tiet gell he as de Opdecker vun den Nevel un vun’t Trapez, vunwegen dat he Teeknungen dorvun maakt harr. Vun’t Trapez seeg aver ok hee blots dree Steerns. 1673 hett Abbe Jean Picard binnen en veersten Steern opdeckt, den 1984 ok Huygens wohrnahmen hett. Later nööm Huygens de Veerergrupp Trapezium.

Weblenken

Trapez. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Borns

↑ Harald Siebert: Die Entdeckung des Orionnebels. Historische Aufzeichnungen aus dem Jahr 1610 neu gesichtet. In: Sterne und Weltraum. Nr. 11, 2010, S. 32–42.

[1] Harald Siebert: Die Entdeckung des Orionnebels. Historische Aufzeichnungen aus dem Jahr 1610 neu gesichtet. In: Sterne und Weltraum. Nr. 11, 2010, S. 32–42.

[1]