Viktor Kortschnoi (in dat Düütsche vun Kortschnoi bruukt Naamsform, bzw. Wiktor Lwowitsch Kortschnoi, russisch Виктор Львович Корчной, wetenschaplich Transliteratschoon Viktor L'vovič Korčnoj, engelsch un FIDE-Schrievwies Viktor Korchnoi; * 23. März 1931 in Leningrad[1]; † 6. Juni 2016 in Wohlen AG[2]) weer en swiezer Schach-Großmeester vun russisch Herkunft. Nah sien Emigratschoon ut de Sowjetunion (1976) hett he 1978 un 1981 in twee Wettkämpe um de Weltmeesterschap gegen Anatoli Karpow verloren.

Kortschnoi wurr 2006 Seniorenweltmeester un belegg noch in' Januar 2007 Rang 85 vun de Weltranglist.[3] Dormit weer he siet deren Inführen de öldste Speler in de Top 100.

Biographie

ännern

Viktor Kortschnoi hett in Leningrad de Grundschool besöcht, studeer söss Johr lang un hett 1954 mit en Diplom den Utbillen afslooten. All mit söben Johr hett he dat Schachspeel vun sien Vader bibrocht kreegen. 1943 wurr he Liddmaat in den Schachklub vun den Leningrader Pionierpalast. Hier wurr he traineert von Abram Modelj, Andrej Batujew un Wladimir Sak. 1947 un 1948 wurr he Jöögdmeester vun de UdSSR. 1951 kreeg he den sowjeetschen Titel „Meister des Sports“, een Jahr later hett he sück eerstmals för de UdSSR-Meisterschaft qualifizeert. 1954 kreeg he vun den Weltschachbund FIDE den Titel Internatschonaler Meester, twee Johr later den Titel vun en Grootmeester.[4]

Sien eersten grötteren Erfolg reck Kortschnoi 1962 bi dat Zonenturnier in Moskau, wo he sück för dat Interzonenturnier in Stockholm qualifizeeren kunn, nahdem he bi den eersten Anloop veer Johr tovör noch scheitert weer.[5] In de sweedsch Landshööftstadt keem he denn up Platz 4, wat hüm en Startplatz bi dat Kandidatenturnier in Curaçao – den Utscheedenswettkamp för de Weltmeesterschap – inbroch. Dor reck Kortschnoi bi den Sieg vun den lateren Weltmeester un Landsmann Tigran Petrosjan den fievten Platz.

Nahdem he de Deelnahm an dat nächst Interzonenturnier 1964 in Amsterdam un dormit vör de Tiet de mögelke WM-Utscheeden för de 1966 verpasst harr, hett sük Kortschnoi 1967 in Tiflis för dat Interzonenturnier in Sousse qualifizeert. In de tuneesche Habenstadt hett he mit Rang twee sien Deelnahm an dat Kandidatenturnier 1968 perfekt maakt, bi dat he bit in dat Finale kommen dee. Dor is he dann aber an sien Landsmann un ünnerleegen WM-Herutforderer van 1966, Boris Spasski scheitert, de sück ansluutend gegen den Weltmeester Petrosjan spoodriek revancheeren sull.

Dordör, dat he dat Finale dree Johr tovör reckt harr, weer Kortschnoi för dat ansluuten Kandidatenturnier 1971 sett, floog aberditmal all in't Halffinale gegen den entthronten Weltmeester Petrosjan rut. 1973 wunn Kortschnoi dat Interzonenturnier 1973 in Leningrad knapp vör sien Landsmann Anatoli Karpow. Bi dat Kandidatenturnier in dat folgend Johr stunnen sück de beid Speler in dat Finale wedder tegenöver. Ditmal wunn de 20 Johr jüngere Kontrahent, de denn 1975 kamplos to'n Weltmeester verkloort wurr.

As sett Deelnehmer bi de folgen WM-Ausscheeden 1977 kreeg Kortschnoi nah Siege över Petrosjan, Lew Polugajewski un Spasski (all UdSSR) eerstmals de Gelegenheit boden, um de Weltmeesterschap to spelen. Disse Wettkamp, de in Baguio (Philippinen) speelt wurr, funn in en politisch uphitt Klima statt: Kortschnoi hett Titelverteediger Karpow, de as „linientrüe“ gull, för de politischen Verhältnisse in de UdSSR mitverantwortlich maakt. Dat WM-Duell – Sieger sull de Speler wurrn, de as eerst söss Siege schaffen dee – verlor Kortschnoi knapp mit fiev to söss Siegen bi 21 Unentscheeden (15½ – 16½), nahdem he tovör en Dree-Punkte-Rückstand binnerhalv vun veer Partien uphaalt harr.

Kotschnoi wunn veermal den Titel vun den UdSSR-Meester (1960, 1962, 1964, 1970). Söss mal weer he mit de sowjeetsch Mannschap bi Schacholympiaden (1960, 1966, 1968, 1970, 1972 un 1974) de Goldmedaillenwinner.

To'n Anlaat vun en Turnier in Amsterdam is Viktor Kortschnoi 1976 in den Westen emigreert. In de Sowjetunion hett he sien Frau un sien Söhn torüchlaaten. Mit Hülp vun de FIDE hett he dornah versöcht, för sien Familie en Utreisegenehmigung to kriegen. Tonächst hull he sück in den Nedderlannen, dann – af 1978 – in de Swiez up, för de he sietdem bi Turnieren antreden deiht.

 
Viktor Kortschnoi (rechts) mit Max Euwe (1978)
 
Viktor Kortschnoi (1993)

As letzt WM-Deelnehmer för dat Kandidatenturnier 1980 automatisch qualifizeert, dwung Kortschnoi as all dree Johr tovör Petrosjan un Polugajewski as ok in dat Finale den Westdüütschen Robert Hübner un seker sück so dat Herutforderungsrecht gegen den Weltmeester Karpow. Ok de WM-Neeuplaag – in' Harvst 1981 in Meran utdragen – verlor Kortschnoi, as he sück ditmal nah 18 Partien sössmal slahn geven muss (bi twee eegen Siege).

Ok för dat nächste Kandidatenturnier 1983 weer Kortschnoi sett. As he in' August 1983 in dat Halffinale gegen Garri Kasparow (UdSSR) antreden sull, keem dat to'n Striet tüschen den Weltschachbund FIDE un de sowjeetsch Schachföderatschoon över den plaanten Utdragensoort Pasadena in den USA. De FIDE hett Kortschnoi en kamplosen Sieg tospraaken, de he aber nich annehmen wull. Toletzt funn de Wettkamp dree Maand later in London statt, Kortschnoi verlor gegen Kasparow mit een to veer Siegen (4–7).

In' Toog vun de Qualifikatschoon för de dree Johr later stattfinnen Weltmeesterschap 1990 – Titeldräger weer mittlerwiel Kasparow – wunn Kortschnoi in Zagreb een vun dree ansett Interzonenturniere. Bi de ansluutend Kandidatenturnier verlor he to Anfang vun dat Johr 1988 in' Achtelfinale gegen den Isländer Jóhann Hjartarson. Bi de Qualifikatschoon för de Weltmeesterschap 1993 reck Kortschnoi in' Sömmer 1990 mit Rang söss bi dat Interzonenturnier in Manila wedder en Startplatz för dat Kandidatenturnier. Dor verlor he in' August 1991 in't Veertelfinale gegen den nedderlannsch Speler Jan Timman mit 2½–4½.

 
Viktor Kortschnoi in Zürich, August 2009

Bi sien wiederen Deelnahmen an diversen WM-Vörutscheeden keem Kortschnoi nich mehr över de eersten Qualifikatschoonsrunnen herut. Aber he nehm trotz sien fortschreeden Öller wiederhen spoodriek an hoochklassig Schachturnieren deel. Nahdem he sück lang wiegert harr, in speziellen Seniorenwettbewarfen antotreden, wurr he bi sien eerst Deelnahm in dat Johr 2006 glieks Seniorenweltmeester. In dat italieensch Arvier wunn he mit negen Punkten ut 11 Partien vör den tschechischen Grootmeester Vlastimil Jansa (8,5/11). In de Saison 2006/07 speel Kortschnoi todem in de Zweiten Bundsliga en Partie för den SV Glück auf Rüdersdorf an' Spitzenbrett. In de Saison 2011/2012 hett he in' Mannschaftspokal en Partie in de eerst Mannschap des SV Lingen, tosommen mit sien ehmalgen Sekundanten Lev Gutman. In de Swiezer Natschonalliga A speelt he för de Schachgesellschaft Zürich. De Swiezer Landsmeesterschap hett he fiev Mal wunnen: 1982, 1984, 1985, 2009 un 2011.

Sien kompromissloser Stil broch Kortschnoi den Öklenaam Viktor der Schreckliche in. Luut den US-amerikaansch Mathematiker Jeff Sonas harr he tüschen September un Dezember 1965 de hööchst Historisch Elo-Tall vun all to dissen Tietpunkt aktiv Schachspieler. Sien best in en List stahn Historisch Elo-Tall bedroog 2814, womit he 1978 tweetbest aktiv Speler achter Weltmeester Karpow weer. Vun dat wunnen Interzonenturnier 1973 in Leningrad stamm Kortschnoi sien hööchste je reckt Historisch Elo-Tall mit 2825.[6] Kortschnoi sien beste FIDE-Elo-Tall bedroog 2695 (tüschen 1979 un 1981).

Wegen sien ungewöhnlich lang aktiv Loopbahn hollt Kortschnoi mit meest 5000 dokumenteert Partien den Rekord för de meest speelt Schachpartien. Doröver herut nehm he siet 1960 an 17 Schacholympiaden deel, sössmal, för de UdSSR un elfmal för de Swiez. Neben de söss Goldmedaillen för de UdSSR kreeg he veermal Gold för sien best Brettergevnis, toletzt 1978 an dat eerst Brett vun de Swiezer.[7] Meest 50 Johr lang hett he up Schacholympiaden kämpt, wohl en wiederer weltwiet Rekord.

Enn' Dezember 2012 wurr bekannt, dat Viktor Kortschnoi tovör en Slaganfall erleeden harr un dorum wohrschienlich sien lang Loopbahn afsluuten moot.[8].

Siet den 21. Mai 1991 weer Viktor Kortschnoi mit Petra Leeuwerik verheiraadt, de hüm all bi sien WM-Kamp 1978 as Delegatschoonsleiterin ünnerstütt harr. Ebenfalls 1991 kreeg Kortschnoi vun sien Wahnoort Wohlen in den Kanton Aargau dat Swiezer Börgerrecht.

Publikatschonen

ännern
  • Viktor Kortschnoi: Ein Leben für das Schach. Rau-Verlag, Düsseldörp 1978, ISBN 3-7919-0170-2.
  • Viktor Kortschnoi: Meine besten Kämpfe. 1952 bis 1978. Rau-Verlag, Düsseldörp 1979, ISBN 3-7919-0177-X.
  • Viktor Kortschnoi: ANTISCHACH. Mein Wettkampf um die Weltmeisterschaft gegen KARPOW in Baguio City 1978. Eegenverlag, Wohlen 1980.
  • Viktor Kortschnoi: Praxis des Turmendspiels. Olms-Verlag, Zürich 1999, ISBN 978-3-283-00287-9.
  • Viktor Kortschnoi: Meine besten Kämpfe, Bd. 1, Partien mit Weiss. Olms-Verlag, Zürich 2001, ISBN 978-3-283-00407-1.
  • Viktor Kortschnoi: Meine besten Kämpfe, Bd. 2, Partien mit Schwarz. Olms-Verlag, Zürich 2001, ISBN 978-3-283-00408-8.
  • Viktor Kortschnoi: Mein Leben für das Schach. Olms-Verlag, Zürich 2004, ISBN 978-3-283-00409-5.

Weblenken

ännern
  Viktor Kortschnoi. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen

ännern
  1. „Wegen sien Gebortsdag gifft dat en beetn Dörnanner, denn völ Borns, so ok Kortschnoi sien 400 wins, de 1978 rutgeven hett un vun hüm sülvst mitschreven wurr, geven den 23. Juli as Datum an. De Tofall wull dat, dat mien Söhn eben jüst an dissen Dag boren wurr un wi hebbt hüm natürlich Victor nömmt. Later keem mit de anner Version vun Kortschnoi sien Gebortsdag to Ohren, so hebb ick hüm mal sülvst fraagt. He hett den 23. März as sien tatsächlichen Gebortsdag nömmt...“ – Mihail Marin: Von den Legenden Lernen. Quality Chess, 1. düütsch Uplaag, 2008.
  2. Viktor Korchnoi Dies
  3. fide.com
  4. Willy Iclicki: FIDE Golden book 1924–2002. Euroadria, Slovenia, 2002, S. 74.
  5. Översicht över de sowjeetsch Zonenturniere (engelsch)
  6. www.chessmetrics.com
  7. MEN'S CHESS OLYMPIADS - Kortschnoj, Viktor (Switzerland) up OlimpBase (engelsch)
  8. Meldung bi Chessvibes 28. Dezember 2012