Westgoten
De Westgoten oder Visigoten sünd een Volksgrupp in de Tiet vun de late Antike ween. De Westgoten sünd een vun de twee Delen vun dat Volk vun de Goten, dat sik an't Enne vun dat tweede Jahrhunnert nah Christus upspleten hett in de Westgoten/Visigoten un de Ostgoten/Ostrogoten. Wahrschienlich hett de Naam Westgoten nix mit de Himmelricht to kriegen, just so wenig, as bi de Ostgoten. Een kann sik nich goot vörstellen, dat een Stamm vun de Germanen sik sienen Namen nah den Westen geven hett, de Himmelsricht, wo de Sünn ünnergahn deit. Dat warrt vörslahn, den Namen Westgoten oder Visigoten as een Ökelnamen to verstahn, wo sik de Westgoten mit dickdoon wullen. Visigoti kann nämlich in jem ehre Spraak gode Goten oder ok Goten mit Kuraasch heten.
In dat Johr 378 maken de Westgoten eenen Upstand gegen dat röömsche Riek. Bi de Slacht vun Adrianopel (hüdigendags Edirne in den europääschen Deel vun de Törkie) hefft se een röömsche Armee slahn. De röömsche Kaiser Valens hett dorbi den Dood funnen.
In dat Johr 410 plünnern de Westgoten ünner jem ehren König Alarich I. Rom. Nah dat Enn vun dat weströömsche Riek 476 bleben de Westgoten noch 250 Jahr lang een wichtige Macht in Europa.
Historie
ännernEerste Angreep up röömsche Provinzen
ännernDe Westgoten treden dat eerste Mal as een sülvstännig Volk up, as se in dat Johr 268 in dat Röömsche Riek inbreken döen un sik öber den Balkan utbreden. Dorbi hefft se de röömschen Provinzen Pannonien un Illyricum öberrennt un draut, ok noch Italien intonehmen. Man in den Summer vun dat sülbige Jahr wurrn se in een Feldslacht bi de hüdige Grenz twüschen Italien un Slowenien slahn un kregen glieks noch eenen up'n Dötz in den September vun dat Jahr in de Slacht bi Naissus.
In de dree Jahren, de denn folgen döen, mössen de Westgoten torüchwieken bit öber den Donaustroom, as de Kaiser Claudius II. un Aurelius een Reeg vun Angreep utföhren dö. Se konnen aber de Macht in de Provinz Dakien fasthollen. Kaiser Aurelius hett düsse Provinz dorüm in dat Johr 271 upgeven.
Christendom
ännernAs de Westgoten in Dakien leben döen, bekehren se sik to dat Christendom. Se nehmen düssen Globen an, so as Arius dat lehrt harr. Düsse Arius harr seggt, Jesus Christus weer nich een anner Person vun Gott süms, man bloß een Aart Afoornten un een Minsch un he stünn ünner Gott. Dat weer nu just dat Gegendeel vun de Lehr vun de röömsch-kathoolsche Kark un vun de orthodoxe Kark, de dor later vun afspleten weer. De Westgoten bleben bi Arius sien Lehr, bit in dat Johr 589 König Rekkared to den kathoolschen Globen öbertreden dö.
Bundsgenoten vun Rom
ännernDe Westgoten bleven in Dakien, bit in dat Johr 376, as Fritigern, een vun jem ehr twee Anföhrers, den röömschen Kaiser Valens fröög, of se nich in de Kuntreien in den Süden vun den Donaustroom wohnen dröffen. Se hopen, dor in Sekerheit to ween vör de Angreep vun de Hunnen, de in düsse Johren in dat Land inbreken döen un de noch nich öber so eenen groten Stroom öberweg kamen konnen. Valens hett dor Verlööf to geven un hett jem süms hulpen, öber den Stroom to gahn. Dorför möss Fritigern toseggen, datt he Suldaten vun de Westgoten to de röömsche Armee aflevern dö. Nu weeren de Westgoten de Römers ehr Bundsgenoten/Foederati.
Krieg un Freden
ännernIn dat neegste Jahr breek glieks een grote Hungersnot in de Westgoten ehr Länner ut. De röömsche Gouverneur sprüng böös mit jem üm un Kaiser Valens hett ok nich hulpen. Dor rööp Fritigern sien Volk to’n Striet. Dat breek een Krieg ut, de mit de Slacht bi Adrianopel an’n 9. August 378 ennen dö. Bi düsse Slacht verlor Kaiser Valens sien Leben. Fritigern weer de Winner un sien Volk reep em as König öber de Westgoten ut. De Westgoten weeren nu de Herren öber den Balkan. De nee Kaiser Theodosius I. hett 379 al Freden slaten mit de Westgoten. Nu weeren se wedder Bundsgenoten/Foederati vun de Römers in de Provinzen Thrakien un Moesien. De Freden heel in’n Groden un Ganzen bit up Theodosius sien Dood in dat Johr 395. In düt Jahr keem de best bekannte König vun de Westgoten up den Thron. Dat weer Alarich I.. Man up Theodosius folgen siene beiden swacken Söhns Arkadius in de Oosten un Flavius Honorius in den Westen.
In de 15 Jahren, de denn keemen, wesseln sik Tieden vun eenen unruhigen Freden af mit Tieden vun Striet mank Alarich un de mächtigen germaanschen Generalen, de dat Seggen harrn öber de röömsche Armee.
De Westgoten in Rom
ännernJust as de weströömsche General Stilicho in dat Johr 408 vun Honorius an de Siet bröcht weer un de Röömsche Legion as Antwoort up düssen Moord de Familien vun 30.000 Suldaten ut de Länner vun de Barbaren ümbröcht harr, reep Alarich den Krieg ut. Honorius woll aber nich Bott geven un so nehm Alarich de Stadt Rom an’n 24.August 410 in.
Dat Riek vun Tolosa
ännernEen paar Jahren later weer wedder Freden mank de Westgoten un dat weströömsche Riek. Kaiser Honorius geev de Westgoten Verlööv, in de Region vun Aquitanien to wohnen, wat in dat hüdige Frankriek liggen deit. Dor trecken de Goten denn ok hen. Jem ehr Hööfdstadt weer Tolosa, dat hüdige Toulouse. Later breeden sik de Westgoten öber de Grenz nah de iberisch Halfinsel hen ut. Dor fungen se Striet an mit de Wandalen un de Alanen. De Alanen hefft se gau ünnerkregen un de Wandalen konnen dor nich blieben un mössen utwieken nah Nordafrika.
De tweede grote König vun de Westgoten weer Eurich. He hett mit iesern Fuust de verscheden Gruppen mank de Westgoten tohopendwungen un hett in dat Johr 475 dörsetten konnt, dat de Westgoten ehr Riek vun Tolosa nu ganz unafhängig weer vun Westrom. To de Tiet vun sienen Dood weer dat westgootsche Riek vun Tolosa dat mächtigst Riek in Europa. Ünner Alarich II. weer dat Riek kort vör de Slacht vun Vouillé an’n Gröttsten. Dor hören in Gallien de olen röömschen Provinzen Aquitania un Gallia Narbonensis to. Denn keem dor noch de iberisch Halfinsel to mit Utnahm vun de Basken un de Sueben ehr Länner.
De Westgoten up de iberisch Halfinsel
ännernNah de Slacht vun Vouillé hefft de Franken den gröttsten Deel vun Gallien innahmen. Bloß Septimanien kregen se nich. De Westgoten mössen sik nu mit de iberisch Halfinsel tofreden geven. 554 hefft se Granada un Andalusien verlaren an dat Riek vun Byzanz ünner den Kaiser Justinian I., de dormit togange weer, den Westen vun dat Riek wedder ünner sienen Arm to bögen. Man de Westgoten leten nich nah. 584 hefft se de Sueben ehr Königriek innahmen un 624 kunnen se de Länner in den Süden vun de Byzantiners torüch winnen.
De Arabers maakt een Enn mit de Westgoten ehr Königriek
ännernBit 711 bleev dat Königriek vun de Westgoten bestahn. As dat denn Striet geev mank de Adel, wenn sik een Partei an de Arabers, datt se jem helpen schullen. Amayyadisch Moslems grepen denn den Süden an. As König Roderich versöch, dorgegen an to gahn, wurr he doot maakt. Dat duur nich lang, denn weer de gröttste Deel vun de iberisch Halfinsel in de Arabers ehr Hannen. De Rest vun de Westgoten ehr Eddellüde mössen sik torüchtrecken. Toeerst nah Katalonien, later bit hen nah Septimanien. Man ok dor geev dat keen Roh. 762 wurr ok Septimanien vun de Arabers besett. Man ok dat duur nich lang. 780 keemen de Franken ünner Pippin den Korten un verjagen de Arabers. Man mit de Westgoten ehr Riek weer dat ut. An de Hoff vun de Karolinger weeren westgootsche Eddellüde noch öber Generationen goot beropen. Nah 900 warrt dat gau minner mit westgootsche Namen in de Franken ehre Böker.
De Reconquista ehr Anfang
ännernDe westgootsche Eddelmann Pelayo warrt angeven as de Mann, de dat as Eersten tostannbröcht hett, dat de Christen in Spanien de Arabers dat Land wedder wegnamen hefft. He is de eerste König vun dat nee Königriek Asturien ganz in den Norden wurrn, as he 718 de Omajiden in een open Feldslacht ünnerkreeg. In den Rest vun Spanien bleev vun de Westgoten nix mehr öber, ofschoonst se so langen dor regeert harrn. Man de Westgoten weeren doch man bloß jümmers wenig Lüde an de Topp vun den Staat ween. Dat duur nich lang, denn güng de Rest vun de Westgoten ünner in de Masse vun de Lüde in Spanien.
