Wilhelm Foerster

Wilhelm Julius Foerster (* 16. Dezember 1832 in Zielona Góra; † 18. Januar 1921 in Bornim) weer en düütschen Astronom.

Wilhelm Foerster üm 1905

Leven un Wark

Berliner Andenkentafel an’t Huus Ahornallee 32, in Berlin-Westend

Foerster weer de tweete Söhn vun den Dookfabrikant Friedrich Foerster un sien Ehfro Hulda Foerster, borene Seydel. He besöch af 1847 dat Maria-Magdalenen-Gymnasium in Breslau. Vun 1850 bit 1854 studeer he Mathematik, Physik, Kunsthistorie un later Astronomie ünner Friedrich Wilhelm August Argelander an de Universität Bonn. Vun 1855 an hett he denn as tweete Hülpsmann un af 1860 as eerste Hülpsmann vun Johann Franz Encke arbeit, de dormols Direkter vun de Berliner Steernwacht weer. Tohopen mit Otto Lesser hett he 1860 den Asteroid (62) Erato opdeckt.

1858 hett Foerster an de Humboldt-Universität Berlin habiliteert un weer 1863 to’n uterordigen Professer beropen. Dat glieke Johr weer he Encke sien Viez, as de krank worrn weer. As Encke doodbleven weer, hett Foerster 1865 dat Amt vun’n Direkter övernahmen, dat he bit 1903 bekleedt hett. Een vun sien eersten Opgaven as Baas vun de Steernwacht weer dat Moderniseren vun de Instrumenten. Wietere Opgaven weern de Organisatschoon vun’n Tietdeenst, dat naue Meten vun de Längen- un Bredengraden as ok de Wacht över dat Eerdmagnetfeld. Foerster leet de Klock vun de Steernwacht mit elektrische Kuntakten utrüsten un hett dat naue Tietsignal över Kabel na de Zentraltelegrafenstatschoon schickt.

Tosamen mit Johann Jacob Baeyer schreev Foerster en Denkschrift „Promemoria betreffend die Organisation eines Instituts für höhere Meßkunde“, de 1870 to’t Grünnen vun dat Königlich Preuß'sche Geodäätsche Institut in Berlin föhrt hett. 1871 publizeer he en Denkschrift to’n Inrichten vun en Steernwacht för’t Beobachten vun de Sünn, de dat Grünnen vun’t Astrophysikaalsche Observatorium un later to’n Bo vun den Einsteintoorn in Potsdam anstött hett. 1874 grünn he dat Astronoomsche Rekeninstitut, dat ünner annern de Bahnen vun en grote Tall vun Asteroiden utrekent hett. 1875 is he as ordigen Professer beropen worrn.

1870 is Foerster Direkter vun de Normal-Liek-Kommisschoon, de dormols so nöömten höchste Liekbehörde, vun’n Noorddüütschen Bund oder 1871 vun’n Düütsche Riek worrn. 1872 weer he as een vun de Middelslüüd för Düütschland in dat internatschonale Komitee för dat weltwiet eenheitliche Inföhren vun’t metrische System schickt, bi dat 1975 de Meterkunventschoon rutsuurt is. Foerster harr mit sien swipp Verhanneln dorto bidragen, dat de Kunventschoon tostannen kamen is. He harr bito groten Andeel an’t Utforschen vun de Lüchten Nachtwulken, de vun 1885 an beobacht weern. Sien Mitarbeiter Otto Jesse studeer jem mehrere Johren.

Tosamen mit Werner vun Siemens un Max Wilhelm Meyer grünn Foerster 1888 de astronoomsche Sellschop Urania. He weer Vörsitter vun de Vereenigunug vun de Frünnen vun de Astronomie un kosmischen Physik, de sik üm en wiet Verbreden vun astronoomsch Weten sorgt un amateurastronoomsche Beobachten anreegt hebbt. Vun 1891 bit 1920 weer he Präsident vun’t Internatschonale Komitee för Maten un Wichten. 1899 grünn he mit Carl Theodor Albrecht un Friedrich Robert Helmert den Internatschonalen Bredendeenst. Foerster weer butendem Liddmaat vun de Düütschen Sellschop för ethische Kultur un vun de Düütschen Fredenssellschop.

Vun 1868 bit 1908 weer he mit Ina Foerster, borene Paschen verheiraat. Se harrn dree Söhnen un twee Döchter. Jemehr eerste Söhn weer de Philosoph un Pazifist Friedrich Wilhelm Foerster (1869–1966), de tweete weer de Naturphilosoph un Tüchter Karl Foerster (1874–1970). De drüdde Söhn weer Ernst Foerster (1876–1955), de Schippkonstrukteur bi Blohm & Voss, Baas vun’t Schippwesen vun de Hamborg-Amerika-Lien un butendem Rutgever vun de Tietschrift „Werft, Reederei, Hafen“ weer.

Ehren un Utteken

To sien Andenken weern de Wilhelm-Foerster-Steernwacht in Berlin un de Asteroid (6771) Foerster na em nöömt. An’t Huus Ahornallee 32, in Berlin-Westend, woneem Foerster vun 1904 bit 1911 wahnt hett, weer an’n 4. Juni 2009 en Berliner Andenkentafel inweiht.

Literatur

• Peter Aufgebauer: Wilhelm Foersters (1832–1921) chronologisches Werk. In: Die Sterne. 50, 1974, ISSN 0039-1255, S. 51–59.
• Johannes Graf: Wilhelm Foerster, Vater der Zeitverteilung im Deutschen Kaiserreich. In: PTB-Mitteilungen. 119. Jahrgang, Heft 3/2009 (Online; PDF; 3,6 MB), S. 209–215
• Wilfried Schröder: Entwicklungsphasen der Erforschung der Leuchtenden Nachtwolken. Akademie-Verlag, Berlin 1975, (Akademie der Wissenschaften der DDR, Veröffentlichungen des Forschungsbereichs Geo- und Kosmoswissenschaften 5, ISSN 0138-4600).
• Wilfried Schröder: Wilhelm Foerster and the geophysical observations after the Krakatoa. In: Acta Geodaetica et Geophysica Hungarica. 43, 2008, 4, ISSN 1217-8977, S. 473–476.
• Bruno Wille: Denkwürdigkeiten eines Sternsehers. In: Reclams Universum : Moderne illustrierte Wochenschrift. 27.2, 1911, S. 972–975.
• J. Bauschinger: Wilhelm Foerster †. In: Astronomische Nachrichten. Band 212, 1921, S. 489.
• N. N.: Wilhelm Foerster. In: Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Band 82, 1922, S. 263, (Naroop, engelsch).

Weblenken

Bi’n Wikiborn gifft dat Originalschriften över dat Thema oder vun den Schriever: Wilhelm Foerster (op hoochdüütsch).

Wilhelm Julius Foerster. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Literatur vun un över Wilhelm Julius Foerster in’n Kataloog vun de Düütsche Natschonalbökeree
• Warken vun un över Wilhelm Julius Foerster in de Düütschen Digitalen Bökeree
• Publikatschonen vun oder över Wilhelm Foerster in’t Astrophysics Data System