Yōichirō Nambu

Yōichirō Nambu (japaansch 南部陽一郎 Nambu Yōichirō; * 18. Januar 1921 in de Präfektur Tokio; † 5. Juli 2015 in Osaka)^[1]) weer en US-amerikaansch Physiker vun japaansch Herkunft. 2008 wurr hüm de Nobelpries för Physik tospraken.^[2]

Leven ännern

Nambu hett an de Universität Tokio studeert un dor 1952 sien Doktertitel maakt. He weer Perfesser för Physik an de Städtisch Universität Ōsaka un dornah an dat Enrico-Fermi-Institut an de University of Chicago, wo he hüüd emeriteert Perfesser is.

He wurr 1965 dör dat so nömmt Han-Nambu-Modell bekannt, dat de Farvladen as tosätzliche Quark-Eegenschap defineeren dee (mit Moo-Young Han, unafhängig hett dat ok Oscar Wallace Greenberg daan). Dat is ok bekannt för dat quantenfeldtheoretische Nambu-Jona-Lasinio-Modell (mit Giovanni Jona-Lasinio), dat dynamisch Bröök vun de chiralen Symmetrie wiest un de BCS-Theorie vun de Supraleitung nahempfunnen is (ok later hett he an sückser Modellen arbeit, um de Massenertüügen vun Fermionen to beschrieven), un för fröhe Arbeiten to’n spontanen Symmetriebröök (af un to wurrd dat Goldstone-Boson ok Nambu-Goldstone-Boson nömmt) (1961).

Mit de Faststellen (um un bi 1970), dat dat Duale Resonanzmodell de stark Wesselwirken dör en quantenmechanisch Modell vun Strings verklort wurrn kann, gellt he as en vun de Vaders vun de Stringtheorie. In de Stringtheorie is ok de Nambu-Goto-Wirkung vun en bosonschen String nah hüm nömmt. Enn’ vun de 1970er Johren hett he sück ok mit String- un topologischen Anregungen in de Quantenchromodynamik befaat, um en Verkloren vun dat Confinement-Verhollen to finnen. Vööl wiedere originelle Ideen in de Elementardeelkenphysik stammen vun hüm.

He hett en ganz Reeg vun Ppriesen un Ehrungen wunnen, dorünner den Oppenheimer-Pries 1976, de National Medal of Science 1982, den Dannie-Heineman-Pries för mathematische Physik 1970, den Japaanschen Kulturorden 1978, de Max-Planck-Medaille 1985, den Wolf-Pries 1994/5, de Franklin-Medaille, de Dirac-Medaille (ICTP) 1986, den Sakurai-Pries 1994 un den Pomerantschuk-Pries 2007. Dorto kommt mehrere Ehrendokterwürden.

Tosommen mit Makoto Kobayashi un Toshihide Masukawa wurr hüm „för dat Opdecken vun den Mechanismus vun de spontanen Symmetriebreeken in de Elementardeelkenphysik“ de Nobelpries för Physik tospraaken. Wiel he sülvst ut gesundheetlich Grünnen an de Verleehn in Stockholm nich deelnehmen kunn, kreeg he sien Medaille un sien Nobel-Diplom an’n 10. Dezember 2008 wiels en Fier an dat Fermi-Institut dör den Sweedsch Botschopper Jonas Hafström. Sien Nobelpriesvördrag wurr vun den italieenschen Physiker Giovanni Jona-Lasinio hollen.

Privat ännern

1945 hett he sien Fru Chieko Hida heiraadt mit de he de Söhn Jun-ichi hett. Siet 1970 is he US-Staatsbörger.

Literatur ännern

Nambu: Broken symmetry. Selected papers. World Scientific 1995 (Eguchi, Nishijima Hrsg.)
Nambu und G. Jona-Lasinio: A dynamical model of elementary particles based on an analogy with superconductivity. Teil 1, In: Physical Review. Band 122, 1961, S. 345, Teil 2 in Band 124, 1961, S. 246
Nambu und Han: A three triplet model with double SU(3) symmetry. In: Physical Review. Band 130, 1965, S. B 1006
Nambu: QCD and the string model. In: Physics Letters. Band B 80, 1979, S. 372
Nambu: BCS mechanismus, quasi supersymmetry and fermion masses. In: Ajduk (Hrsg.): New theories in physics. Warschau 1988
Nambu: Fermion-Boson relations in BCS-type theories. In: Physica. Band D 15, 1985, S. 173
Nambu: Symmetry breakdown and small mass bosons. In: Fields and Quanta. Band 1, 1970, S. 33 (Geschichte Higgs-Mechanismus)
Mukherjee: Profile Nambu. In: Scientific American. Februar 1995