Albatrosse

De Albatrosse(n) (Diomedeidae) sünd en Familie vun Seevagels ut de Ornen vun de Stormvagels (Procellariiformes). Dat gifft 21 Aarden. 17 kaamt in de süüdlichen Ozeane vor, dree in’n Noordpazifik un een in de Tropen.

Albatrosse(n)
Swattbroenalbatros (Thalassarche melanophris)
Systematik
Klass: Vagels (Aves) Ornen: Stormvagels Familie: Albatrosse (Diomedeidae)
Wetenschoplich Naam
Diomedeidae
G.R. Gray, 1840

Kennteken

De Albatrosse sünd en Grupp vun grote bit hen to bannig grote Seevagels mit bannig lange Flunken. Albatrosse könnt de Flunken bit hen to 3,5 m ut’neenspannen. Dat is mehr, as bi all annere Vagels. Ok de lüttjesten Aarden spannt de Flunken noch 2 m ut’neen. Bobento weegt se bit hen to 12 kg un höört dor to de swaarsten Vagels mit, de flegen könnt. De Snavel is groot, dannig un spitz. Faken lücht he geel oder rosa. Albatrosse hefft up’n Snavel twee tüttje Röhren, dor warrt dat Solt ut’e See mit utscheden. De Been sünd kort un dannig, dor könnt se seker mit gahn, ok wenn se dor en beten bi pumpeln doot. Twuschen de Töhn hefft se Swemmhuut un könnt goot swemmen un hoolt sik ok bi hoge Bulgen up dat Water.

Wo se vorkaamt und wo se tohuse sünd

Wo dat Albatrosse gifft.

De meisten Aarden leevt over de Ozeane up de Süüdhalfkogel. Dor kaamt se sunnerlich vor up allerhand Eilannen, as de Falklandinseln, Macquarieinsel, Crozetinseln, Prince-Edward-Inseln un Süüdgeorgien. Hen un wenn billt se ok Kolonien in de Antarktis. Vun’t Klima her leevt se sunnerlich up polare un subpolare Breden, nich so faken in de matigen Zonen. Bloß man up de Galapagosinseln leevt mit den Galapagosalbatros een Aart as eenzigste vun de Albatrosse in de Tropen. In den Noordatlantik sünd normolerwiese keen Albatrosse to finnen, ok nich in siene Nevenseen. Vunwegen Störme kann dat avers dor to kamen, datt se dor mol hendreven weert. Vunwegen, datt se sunner Wind nich flegen könnt, könnt se denn over de windstillen Zonen bi den Äquater (Kalmen) nich overweg kamen un blievt denn faken en poor Johre up de „verkehrte“ Sieten vun den Äquater. So weer vun 1972 bit 1987 en Swattbroenalbatros elk Johr up de Shetlandinseln to sehn. Ok up Helgoland is vun 2014 af an regelmotig en Albatros vun düsse Aart sehn wurrn.

Normolerwiese hoolt sik Albatrosse af vun de Küsten. An Land gaht se bloß, wenn se bröden wüllt. Se könnt unbannig wiet flegen, faken maakt se en Törm um de ganze Eer umto.. Bröden doot se meist up lüttje Eilannen mit Hänge, wo Gras up wassen deit. Steile Felsen könnt se nich bruken, vunwegen datt se dor nich lannen un starten könnt.

Ofschoonst se slank ganz af sünd, wenn se mit de unbannigen Flunken slaht, könnt se duerhaftig un wiet flegen. Dor seilt se bi mit Hölp vun den Wind. Wenn de Wind langsamer warrt, as 12 km/h, könnt Albatrosse nich mehr hoochkamen un mütt up Land oder Water blieven. Man bi Storm könnt se alltiet allerbest manövreeren.

Systematik

Galapagosalbatros (Phoebastria irrorata)

Vördem sünd de Albatrosse updeelt wurrn in twee Geslechter mit 14 Aarden. De Geslechter weern Diomedea un Phoebetria. Midderwielen sünd dor noch de Geslechter Phoebastria un Thalassarche tokamen. So gifft dat hüdigendags veer Geslechter, de all wohrschienlich as monophyleetsch antokieken sünd. Ok de Tahl vun Aarden is tolest bannig vermehrt wurrn. So heftd e Zoologen Robertson un Nunn 1998 nich mehr 14 Aarden gellen laten, as dat bit dorhen begäng weer, man 24 Aarden. Dat liggt dor avers nich an, datt nee Aarden funnen wurrn sünd, man datt Vagels, de bitherto as Unneraarden ankeken wurrn weern, nu in den Status vun en Aart böört wurrn sünd. Hier weert nu 21 Aarden uptellt, as Brooke dat 2004 vorslahn hett (kiek bi Literatur).

• Geslecht Diomedea: de groten Albatrosse vun de Süüdhalfkogel
  • Wanneralbatros, Diomedea exulans
  • Antipoden-Albatros, Diomedea antipodensis, is vördem as Unneraard vun den Wanneralbatros ankeken wurrn.
  • Amsterdam-Albatros, Diomedea amsterdamensis, is vördem as Unneraard vun den Wanneralbatros ankeken wurrn
  • Tristan-Albatros, Diomedea dabbenena, is vördem as Unneraard vun den Wanneralbatros ankeken wurrn
  • Nöördlichen Königsalbatros, Diomedea sanfordi
  • Süüdlichen Königsalbatros, Diomedea epomophora
• Geslecht Phoebastria: de Albatrosse ut den Noordpazifik un de Tropen
  • Galapagosalbatros, Phoebastria irrorata
  • Kortsteertalbatros, Phoebastria albatrus
  • Swattfootalbatros, Phoebastria nigripes
  • Laysanalbatros, Phoebastria immutabilis
• Geslecht Thalassarche: de lüttjeren, hellen Albatrosse vun de Süüdhalfkogel
  • Swattbroenalbatros, Thalassarche melanophris
  • Campbell-Albatros, Thalassarche impavida, is vördem as Unneraard vun den Swattbroenalbatros ankeken wurrn
  • Wittkappenalbatros, Thalassarche cauta
  • Chatham-Albatros, Thalassarche eremita, is vördem as Unneraard vun den Wittkappenalbatros ankeken wurrn
  • Salvin-Albatros, Thalassarche salvini, is vördem as Unneraard vun den Wittkappenalbatros ankeken wurrn
  • Graukoppalbatros, Thalassarche chrysostoma
  • Geelnesenalbatros, Thalassarche chlororhynchos
  • Indischen Geelnesenalbatros, Thalassarche carteri
  • Buller-Albatros, Thalassarche bulleri
• Geslecht Phoebetria: de dunkern Sottalbatrosse
  • Dunkelalbatros, Phoebetria fusca
  • Sottalbatros, Phoebetria palpebrata

Kiek ok bi

• List vun Vagels, mit allerhand plattdüütsche Vagelnaams un Naams ut de Naberspraken
• Projekt: Deerternaams up Platt

Literatur

• Michael Brooke: Albatrosses and Petrels across the World. Oxford University Press, 2004, ISBN 0-19-850125-0
• Josep del Hoyo et al.: Handbook of the Birds of the World, Band 1 (Ostrich to Ducks). Lynx Edicions, 1992, ISBN 84-87334-10-5

Weblenken

Albatrosse. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.