Arktis
De Arktis is de Eerdregion rund um den Noordpol umto. Dor höört de nöördlichen Deele vun de dree Kontinente Noordamerika, Asien un Europa to un ok de Arktische Ozean, de to’n groten Deel todeckt is mit Ies.
De Naam Arktis kummt vun dat ooldgreeksche Woort ἄρκτος (árktos) vun her, wat „Boor“ bedüden deit. Dat Adjektiv arktikós (‚arktisch‘ ‚nöördlich‘) meent dat Land unner dat Steernbild vun den Groten Boren. De Polarsteern liggt mit man bloß 44 Bagenminuten Afstand meist lootrecht over den Noordpol un warrt hüdigendags to dat Steernbild Lüttje Boor torekent.
Geografie ännern
Wecke Gemarken to de Arktis tohören doot, dat warrt faken bestimmt vunwegen dat Klima oder vunwegen de Vegetatschoonsgeografie. Dor speelt u. a. de Boomgrenz en Rull oder de Juli-Isotherme vun 10 °C, wenn se vun de süüdlichern Regionen up de Eer afgrenzt warrt. Vörtieds is slicht seggt wurrn, bi de Arktis hannel sik dat um de „Region nöördlich vun’n Polarkrink“ (66° 33‘ nöördliche Breede). For allerhand Naturwetenschoppen, de sik mit de Arktis befaten döen, weer düsse Definitschoon avers nich to bruken, vunwegen datt de Klimazoon vun de Arktis nich vun’n Polarkrink afhangen dö.
Sunnerlich in de Hoocharktis sünd Land un See to’n groten Deel dat ganze Johr vun Snee un Ies todeckt. Wieter süüdlich in de Arktis daut dat in’n Sommer wiethen up un Minsch, Deert un Planten könnt dor beter leven. Ok, wenn de Klimawannel ok in de Arktis jummers mehr to spören is, sünd de Umweltbedingungen dor extrem (Polarklima).
Literatur ännern
- Wolf Dieter Blümel: Physische Geographie der Polargebiete. B. G. Teubner, Stuttgart 1999, ISBN 3-519-03438-7.
- Robert M. Bone: The Canadian North – Issues and Challenges. Oxford University Press, Don Mills ON, 3. Uplage 2009, ISBN 978-0-19-542718-9.
- Marco Nazarri: Die Arktis – Leben im ewigen Eis. Karl Müller Verlag, Erlangen 1998, ISBN 3-86070-745-0.
- Brando Quilici: Arktis. vgs, Köln 2001 (2. Uplage), ISBN 3-8025-2829-8.
- Leier Manfred: Weltatlas der Ozeane – mit den Tiefenkarten der Weltmeere. Frederking und Thaler, München 2001, ISBN 3-89405-441-7, Tiefenkarten S. 210–217, Reliefkarte S. 40–41.
- Matthias Hannemann: Der neue Norden. Die Arktis und der Traum vom Aufbruch. Scoventa, Bad Vilbel 2010, ISBN 978-3-942073-02-8.
- Joan Nymand Larsen, Gail Fondahl, Nordischer Ministerrat (Rutg.): Arctic Human Development Report II. Regional Processes and Global Linkages. Nordischer Ministerrat, Kopenhagen, 2014, ISBN 978-92-893-3881-3, (norden.diva-portal.org PDF-Datei; 13,2 MB).
