Asiaatsch Sünnenküken

Dat Asiaatsche Sünnenküken (Harmonia axyridis) is en Käver ut de Familie vun de Sünnenküken (Coccinellidae). He heet ok woll Bunt Sünnenküken oder Harlekin-Sünnenküken. An un for sik kümmt düsse Aart ut Japan un China. An't Enne vun dat 20. Johrhunnert is dat toeerst na de USA un denn ok na Europa henbröcht wurrn. De Käver scholl hölpen bi de „Biologische Schädlingsbekämpfung“. Midderwielen is he utbüxt un leevt allerwegens al in grote Massen wild. Lüde sünd bange, dat he inheemsche Aarden vun de Sünnenküken an'n Rand schufft un unner kriggt. In'n Harvst kümmt he in grode Massen in Swärm tohopen un söcht sik Platz in Hüser to'n Överwintern. Dat kann de Egners vun de Hüser woll suur weern.

Systematik

Klass:	Insekten (Insecta)
Ornen:	Kävers (Coleoptera)
Ünnerornen:	Polyphaga
Familie:	Sünnenküken (Coccinellidae)
Ünnerfamilie:	Coccinellinae
Geslecht:	Harmonia

Wetenschoplich Naam

Harmonia axyridis

Pallas, 1771

Utsehn

De Kävers weert 6 bit 8 mm lang un sünd bi 5 bit 7 mm breet. Se kaamt in unbannig verscheden Farven vör. De Farv vun de Deekflunken könnt hellgeel ween, man ok füerrood. Tomeist hefft de Sünnenküken 19 swarte Placken un de sünd hen un wenn so groot, dat dat utsütt, as wenn dat en swarten Käver mit rode Placken weer. Man dat kann ok angahn, dat de swarten Punkten man knapp to sehn sünd oder dat se ganz fehlt.

De Halsschild is vun helle, geele Farv mit, in'e Midden, en „M“- oder „W“- Teken dor up.

De Maden sünd swart bit blaugrau un dreegt över dat ganze Lief hen mehr oder minner lange Bösten. Över de eersten fiev Delen vun dat Achterliev sünd de Maden orangen. Ganz junge Maden sünd toeerst geelgröön mit swarte Bösten. Eerst later warrt dat Liev swart un de orangen Delen kriegt jem ehre Klöör.

Wo se leevt

In Freeheit sünd de eersten Asiaatschen Sünnenküken in Europa in dat Johr 2001 in Belgien funnen wurrn. Vun düsse Tiet af an hefft se sik unbannig gau utbreedt. Vun 2002 af an is de Käver, to'n Deel in grote Massen, in Westdüütschland to sehn un siet 2004 is he in Delen vun Frankriek un in den Süüden vun Grootbritannien to finnen. Wo he leven deit, is nich ganz genau bekannt, man dat sütt nu so ut, as wenn he midderwielen in ganz Düütschland tohuse is. In de USA is he al an'n Anfang vun dat 20. Johrhunnert för de Schädlingsbekämpfung bruukt wurrn, man dormols hett he sik afsunnerlicherwiese nich so utbreden konnt. Dat is eerst in de 1980er Johren passeert, as dat noch mol versöcht wurrn is. To'n Landplaag is he avers eerst an't Enne vun dat Johrhunnert wurrn. Just so, as annere Aarden vun Sünnenküken, wahnt he in allerhand Gegenden, wo Blattlüse leven doot, man dat lett doch so, as wenn he sik dune bi Städer besunners tohuse föhlt.

Wie he leven deit

Dat Asiaatsche Sünnenküken fritt grote Massen vun Blattlüse. De Käver kann jeden Dag 100 bit 270 Stück freten. Man he lett ok annere Insekten nich stahn, wenn he de knacken kann. He nümmt Insekten, jem ehre Eier un Maden. Natüürliche Fienden kennt he bloß wenig, vunwegen dat he, just so, as annere Sünnenküken, bitter un aklig smecken deit un bi dat Reflexblöden sien geel un giftig „Bloot“ (Hämolymphe) utscheden deit.

Dat Seken leggt ehr Eier af up Planten, wo Blattlüse up leven doot. Na en Dree- bit Fievdaagstiet kruupt de Maden ut de Eier. Se bruukt twee Weken, bit se sik verpuppen mütt. In düsse Tiet kann en enkelte Maad bit hen to 1.200 Lüse freten. Na dat Verpuppen duert dat noch mol fiev bit sess Dage, un de Käver is dor.

Borns

Weblenken

Asiaatsch Sünnenküken. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Insektenbox: Harmonia axyridis
Harmonia axyridis (engelsch)
Harmonia axyridis (Pallas) (engelsch)
Biologische Bundesanstalt für Land- und Forstwirtschaft Berlin und Braunschweig, Pressemitteilung Dat Asiaatsche Sünnenküken maakt Problemen (hoochdüütsch)
R. L. Koch: The multicolored Asian lady beetle, Harmonia axyridis: A review of its biology, uses in biological control, and non-target impacts., Journal of Insect Science, 3:32, Available online: insectscience.org/3.32 (engelsch)